Thạc sĩ – bác sĩ chuyên khoa 1 Trương Tấn Phát, Trưởng Đơn vị Tai Mũi Họng, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh, cho biết niêm mạc mũi họng rất mỏng và nhạy cảm, axit từ nước cốt chanh có thể gây bỏng, sưng nề, tắc nghẽn niêm mạc, nếu đang viêm có thể khiến viêm nặng hơn.

Nếu viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang, việc nhỏ nước cốt chanh không những không chữa được bệnh mà còn gây kích ứng mạnh, khiến bệnh kéo dài hơn. Nhiều trường hợp người bệnh thấy “dịch chảy ra” khi nhỏ nước cốt chanh vào là hiệu quả, nhưng đó là phản ứng viêm do niêm mạc bị kích ứng; hoặc có trường hợp bệnh không cải thiện mà tiến triển nặng hơn.

Lên mạng tìm hiểu rồi nhỏ nước cốt chanh vào mắt mũi, gây bỏng, biến chứng nặng - Ảnh 1. — Axit từ chanh có thể gây bỏng, sưng nề, tắc nghẽn niêm mạc

Trị xoang bằng cách nhỏ nước cốt chanh nguyên chất vào mũi

Chị K.M (27 tuổi, ở Tiền Giang) đến Phòng khám Bệnh viện đa khoa Tâm Anh quận 7, TP.HCM, trong tình trạng niêm mạc mũi sưng nề, nóng rát, chảy mũi, nghẹt mũi kéo dài.

Chị M. viêm xoang mạn tính, thường xuyên bị viêm xoang “hành” khi thời tiết thay đổi, hoặc khi trong môi trường lạnh nên chị cũng tìm thêm nhiều cách trị bệnh. Cách đây 3 tuần, đọc thông tin hội nhóm trên mạng xã hội và thấy nhiều người phản hồi hiệu quả, chị cũng thử trị xoang bằng cách nhỏ nước cốt chanh nguyên chất vào mũi mỗi buổi sáng 3 giọt.

Hai ngày đầu, khi nhỏ chanh vào mũi, chị thấy cực kỳ xót và rát niêm mạc mũi, không chảy dịch nhầy trong mũi như nhiều người khác. Chị lên hội nhóm mạng xã hội xin thêm ý kiến thì được hướng dẫn nhỏ thêm giọt, tăng tần suất. Chị cũng làm theo, sau đó thấy mũi càng rát bỏng, sưng đau, cảm giác nóng, khó chịu trong mũi, nước mũi chảy không ngừng kèm mệt mỏi, mất ngủ, kiệt sức. Chị thực hiện được hơn 1 tuần thấy không hiệu quả nên ngưng.

Triệu chứng vẫn còn kéo dài đến nay, chị M. khạc ra mủ xanh cùng đọc thông tin trên báo về nguy hiểm của việc này nên vội vàng đi khám.

Lên mạng tìm hiểu rồi nhỏ nước cốt chanh vào mắt mũi, gây bỏng, biến chứng nặng - Ảnh 3. — Không nên nhỏ nước cốt chanh trực tiếp vào mắt

Qua khám lâm sàng, nội soi mũi họng, bác sĩ Phát ghi nhận niêm mạc mũi chị M. sung huyết, phù nề. Bề mặt niêm mạc có nhiều vùng tổn thương dạng trượt nhẹ dấu hiệu do tiếp xúc thường xuyên với chất kích thích (axit từ chanh); nhiều dịch nhầy, mủ xanh vàng. Lỗ thông xoang phù nề, bít tắc, cản trở dẫn lưu của xoang, có dấu hiệu viêm xoang sàng, xoang hàm hai bên.

Bác sĩ Phát chẩn đoán chị M. viêm xoang mạn tính đợt cấp bội nhiễm, viêm niêm mạc mũi do kích thích hóa học. “Viêm niêm mạc mũi do kích thích hóa học là niêm mạc mũi bị tổn thương bởi tác nhân hóa học bên ngoài, trong trường hợp này là axit trong chanh; khác với viêm mũi dị ứng (do cơ địa), hay viêm do virus/bacteria (nhiễm trùng)”, bác sĩ Phát nói.

Bác sĩ Phát hút dịch nhầy, giúp thông thoáng mũi xoang cho chị M., kê toa thuốc điều trị, hướng dẫn chăm sóc mũi giai đoạn nhạy cảm, đồng thời hẹn tái khám 1 tuần sau để theo dõi.

Nhỏ nước cốt chanh để “làm sạch mắt, sáng mắt”

Một trường hợp khác là bé K.L.P (2 tuổi) hay đỏ mắt, ngứa nên bà ngoại cũng làm theo “mẹo dân gian” nhỏ nước cốt chanh để “làm sạch mắt, sáng mắt”. Bé được nhỏ khoảng 2-3 giọt nước cốt chanh nguyên chất vào mắt trái. Bé khóc thét, cảm giác đau rát mắt, nước mắt chảy liên tục. Sau đó, bé được rửa bằng nước muối sinh lý nhưng triệu chứng không giảm.

Đi làm về, biết sự việc, ba mẹ bé P. vội vàng đưa con Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Qua khám lâm sàng, bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Đức Huy thấy mí mắt bé sưng nhẹ, kết mạc mắt đỏ (sung huyết kết mạc lan tỏa). Dùng đèn khe sinh học (slit lamp) ghi nhận tổn thương biểu mô giác mạc, tróc biểu mô rải rác. Bác sĩ Huy chẩn đoán bé viêm kết giác mạc cấp do kích thích hóa học (axit từ nước chanh), tổn thương biểu mô giác mạc.

Bác sĩ Huy giải thích, trong nước chanh có chứa axit citric, có khả năng gây tổn thương đến các tế bào của cơ thể, phỏng axit. Nếu nhỏ vào mắt sẽ gây tổn thương trực tiếp đến giác mạc, nguy cơ viêm loét, đặc biệt ở trẻ nhỏ, có thể hình thành sẹo giác mạc thậm chí có thể thủng giác mạc dẫn đến mù vĩnh viễn.

“Trước đây vài năm cũng có trào lưu thuận tự nhiên nhỏ mắt cho trẻ nhỏ bằng sữa non. Đã có trường hợp trẻ bị viêm đục mờ toàn bộ giác mạc, khi đến gặp bác sĩ thì đôi mắt của bé gần như không còn cách nào hồi phục lại được, nghĩa là gần như mù hoàn toàn”, bác sĩ Huy nói.

Không ít người cho rằng chanh là nguyên liệu thiên nhiên nên lành tính. Tuy nhiên, tự nhiên không đồng nghĩa với an toàn khi sử dụng sai cách hoặc sai mục đích. Ngộ nhận rằng tự nhiên lành tính là một cái bẫy. Sử dụng sai cách không những không điều trị bớt bệnh mà còn có thể gây các biến chứng, tốn kém chi phí nhiều lần so với điều trị ban đầu.

Bác sĩ Huy cũng khuyến cáo, để đưa một yếu tố bên ngoài vào cơ thể cần phải qua nhiều nghiên cứu, thử nghiệm, bào chế liều lượng, nồng độ thích hợp. Không nên nhỏ bất cứ chất lạ vào mắt, mũi, tai, vì dễ gây viêm nhiễm, tổn thương nặng nề.