Chính phủ đề xuất bổ sung 44.000 tỷ đồng chi trả chế độ sau tinh gọn bộ máy

Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2024, tình hình triển khai thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2025 vừa được Chính phủ hoàn thiện và gửi tới Quốc hội.

Chính phủ cho biết tổng thu ngân sách Nhà nước 4 tháng ước đạt hơn 944.000 tỷ đồng, bằng 48% dự toán, tăng 26,3% so cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, tổng chi ngân sách ước đạt hơn 595.000 nghìn tỷ đồng, bằng 23,4% dự toán, tăng 15,2%.

Việc xử lý một số nhiệm vụ chi phát sinh trong điều hành ngân sách Nhà nước cũng được Chính phủ trình Quốc hội, nhằm thực hiện những chủ trương lớn trong năm nay như phấn đấu tăng trưởng GDP năm 2025 trên 8%, sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, miễn học phí…

Chính phủ đề xuất bổ sung dự toán ngân sách Trung ương năm 2025 để chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ sau sắp xếp bộ máy. (Ảnh: Tiến Tuấn)

Trong đó, Chính phủ đề xuất bổ sung dự toán ngân sách Trung ương năm 2025 để chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy.

Cụ thể, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép sử dụng 15.710 tỷ đồng nguồn kinh phí cải cách tiền lương để điều chỉnh mức lương cơ sở năm 2024 còn dư chuyển nguồn sang năm 2025 để bổ sung dự toán cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện chi trả chế độ, chính sách cho các đối tượng quy định tại các Nghị định 178 và Nghị định 67 của Chính phủ.

Chính phủ cũng đề nghị Quốc hội cho phép bổ sung 28.290 tỷ đồng dự toán thu ngân sách Trung ương năm 2025 từ nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương, đồng thời bổ sung tương ứng dự toán chi ngân sách Trung ương năm 2025 cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện chi trả chế độ, chính sách cho các đối tượng quy định tại Nghị định 178 và Nghị định 67 của Chính phủ theo cơ chế thực hiện cải cách tiền lương.

Chính phủ đề xuất Quốc hội giao Chính phủ tổ chức thực hiện khoản kinh phí 44.000 tỷ đồng nêu trên theo quy định Luật Ngân sách Nhà nước và Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung Luật Ngân sách nhà nước.

Trường hợp sử dụng hết nguồn 44.000 tỷ đồng trên, để chủ động về nguồn bổ sung cho các địa phương, Chính phủ trình Quốc hội cho phép sử dụng nguồn tích lũy chi cải cách tiền lương của ngân sách Trung ương năm 2024 còn dư để bổ sung cho các địa phương, giao Chính phủ tổ chức thực hiện và báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện tại kỳ họp gần nhất.

Ngoài ra, Chính phủ đề xuất chuyển nguồn dự toán chi thường xuyên ngân sách năm 2024 chưa phân bổ sang năm 2025 để có nguồn thực hiện chính sách miễn học phí, thực hiện các nhiệm vụ phát sinh do sắp xếp tổ chức bộ máy.

Ước tính cả nước sẽ giảm gần 130.000 biên chế sau sáp nhập tỉnh, xã. (Ảnh minh hoạ)

Theo tính toán của Chính phủ, nhu cầu kinh phí ngân sách Trung ương hỗ trợ địa phương thực hiện chính sách miễn học phí (theo số liệu sơ bộ của Bộ Giáo dục và Đào tạo) khoảng 10.000 tỷ đồng, riêng năm 2025 (4 tháng năm học 2025 – 2026) khoảng 4.500 tỷ đồng.

Cũng theo báo cáo của Chính phủ, thực tế còn phát sinh nhu cầu kinh phí di dời trụ sở mới, sửa chữa trụ sở, hệ thống hạ tầng thông tin… cho các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương sau sáp nhập.

Vì vậy, trên cơ sở nguồn dự toán chi thường xuyên ngân sách năm 2024 bố trí tại các lĩnh vực chưa phân bổ đầu năm còn lại khoảng 6.623 tỷ đồng, Chính phủ trình Quốc hội cho phép chuyển nguồn sang năm 2025 để thực hiện chính sách miễn học phí, thực hiện các nhiệm vụ phát sinh do sắp xếp tổ chức bộ máy.

Một đề xuất khác được Chính phủ nêu trong báo cáo gửi Quốc hội là bố trí 3% tổng chi ngân sách Nhà nước năm 2025 cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đáp ứng yêu cầu Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Theo Chính phủ, ngân sách Trung ương cần được cân đối, bổ sung khoảng 25.000 tỷ đồng để chi cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Theo chương trình dự kiến, ngay trong phiên khai mạc sáng 5/5, Quốc hội sẽ nghe Thủ tướng báo cáo về tình hình kinh tế – xã hội và ngân sách Nhà nước.

* Liên quan đến kinh phí giải quyết chế độ cho người lao động sau sắp xếp, tổ chức bộ máy, Bộ Tài chính cũng đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 07/2025 nhằm hướng dẫn việc xác định, lập dự toán, quản lý và quyết toán kinh phí thực hiện chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động theo Nghị định 178 và Nghị định 67 của Chính phủ. Điểm đáng chú ý trong dự thảo là đề xuất hỗ trợ về nguồn kinh phí cho các đơn vị sự nghiệp công lập khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đặc biệt trong trường hợp viên chức, người lao động nghỉ hưu hoặc thôi việc sớm.

Theo đó, các đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên hoặc cả chi thường xuyên và đầu tư (nhóm 1 và nhóm 2) nếu không đủ kinh phí để chi trả chế độ, chính sách cho người lao động sẽ được phép sử dụng các quỹ nội bộ theo thứ tự ưu tiên: Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, Quỹ bổ sung thu nhập, Quỹ khen thưởng và Quỹ phúc lợi. Ngoài ra, còn có thể sử dụng phần còn dư từ nguồn cải cách tiền lương và các nguồn thu hợp pháp khác.

Đối với các đơn vị mới thành lập do sáp nhập, hợp nhất, Bộ Tài chính đề nghị xây dựng lại phương án tự chủ tài chính để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong thời gian chờ phê duyệt, nếu phát sinh nhu cầu chi trả chế độ mà không đủ kinh phí sau khi đã sử dụng các nguồn trên, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ phần thiếu hụt này trong phạm vi số lượng lao động hưởng lương từ ngân sách được giao.

Tương tự, các cơ quan, đơn vị từng hoạt động theo các nghị quyết, quyết định riêng biệt, khi được sáp nhập vào đơn vị sự nghiệp công lập, cũng sẽ được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí cho phần nhân sự thuộc biên chế hưởng lương từ ngân sách trước khi sáp nhập.

Dự thảo cũng đề cập đến việc điều chỉnh, bổ sung các quy định liên quan đến bảo lưu lương hoặc phụ cấp chức vụ lãnh đạo đến hết nhiệm kỳ hoặc thời hạn bổ nhiệm cho các cán bộ, công chức, viên chức không còn giữ chức vụ do sắp xếp tổ chức.

Tuệ Lâm