Đề nghị cân nhắc việc cấm hoàn toàn mua, bán dữ liệu cá nhân

Nhiều vấn đề mới phát sinh

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe Chính phủ trình dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Trình bày Tờ trình tóm tắt của Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, việc xây dựng dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm thể chế hóa quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân, quyền riêng tư của cá nhân, sự bất khả xâm phạm về thân thể, nhà ở, thư tín, quyền bảo vệ bí mật cá nhân, trong đó có thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.

Theo Phó Thủ tướng, hiện có tới 69 văn bản liên quan trực tiếp đến bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam, nhưng lại chưa thống nhất về khái niệm, nội dung, nội hàm và biện pháp bảo vệ, mới chỉ có 1 văn bản là Nghị định số 13/2023/NĐ-CP quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân nhưng chưa có văn bản Luật.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long. (Ảnh: Quốc hội)

Bên cạnh đó, nhiều vấn đề mới phát sinh về bảo vệ dữ liệu cá nhân đặt ra yêu cầu giải quyết thông qua việc ban hành Luật, như thực trạng thu thập thừa dữ liệu cá nhân so với ngành nghề, sản phẩm, dịch vụ kinh doanh, thiếu cơ sở pháp lý khi thu thập dữ liệu cá nhân, thu thập, xử lý dữ liệu cá nhân mà chưa có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu; tình trạng chiếm đoạt, chuyển giao trái phép, mua, bán dữ liệu cá nhân diễn ra dưới nhiều hình thức, tràn lan, ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân…

Vì vậy, dự thảo Luật quy định 1 chương về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình sử dụng dữ liệu cá nhân phục vụ kinh doanh, 1 chương quy định về biện pháp, điều kiệm bảo đảm bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong đó, về thủ tục hành chính, ngành nghề kinh doanh có điều kiện, Chính phủ tiếp thu triệt để nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư, sản xuất kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp…

Triệt để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính

Qua thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật với những lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

Dự thảo Luật cơ bản bảo đảm tính hợp hiến, tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tương thích với điều ước quốc tế có liên quan và bảo đảm tính khả thi. Tuy nhiên, cần phải tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, các vấn đề thực tiễn phát sinh để quy định bảo đảm tính thống nhất, tính khả thi, tính tương thích với các điều ước quốc tế.

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh: Quốc hội)

Trong đó, về xử lý vi phạm quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân (Điều 4), nhiều ý kiến cho rằng, cân nhắc quy định tại khoản 2: “Áp dụng mức xử phạt hành chính từ 1% đến 5% doanh thu năm liền trước của tổ chức, doanh nghiệp có vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân” vì chưa thống nhất với quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Về hành vi bị nghiêm cấm (Điều 7), một số ý kiến đề nghị cân nhắc cấm “Mua, bán dữ liệu cá nhân” tại khoản 5 vì cho rằng, quy định này có thể sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động, sản xuất, kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp, nên cần quy định theo hướng thông thoáng hơn, đề nghị chỉnh sửa thành cấm “mua, bán dữ liệu cá nhân trái pháp luật”.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị bổ sung các quy định nhằm bảo vệ quyền, lợi ích của các bên kiểm soát, xử lý dữ liệu cá nhân khi thực hiện các yêu cầu của chủ thể dữ liệu cá nhân để bảo đảm hài hòa về quyền và lợi ích của các bên có liên quan.

Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cơ bản nhất trí với các quy định về xử lý dữ liệu cá nhân trong trường hợp không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu; về chuyển dữ liệu cá nhân của công dân Việt Nam ra nước ngoài.

Đồng thời, đề nghị rà soát kỹ lưỡng các quy định về chuyên gia bảo vệ dữ liệu cá nhân, tổ chức bảo vệ dữ liệu cá nhân, kinh doanh dịch vụ Tổ chức bảo vệ dữ liệu cá nhân… nhằm triệt để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư sản xuất, kinh doanh và không quy định trong Luật những nội dung về thủ tục hành chính, trình tự, hồ sơ mà giao Chính phủ, các Bộ quy định theo thẩm quyền.