Vì sao Android không chạy theo xu hướng camera đơn của iPhone 16e?

Khi Apple công bố iPhone 16e với thiết kế chỉ một camera phía sau, không ít người dùng công nghệ đã tò mò: tại sao một hãng luôn được xem là dẫn dắt xu hướng lại quay về một chi tiết tưởng chừng như “cũ kỹ”? Điều đáng chú ý hơn là trong khi Apple thực hiện bước đi này, phần lớn các hãng Android lại không có dấu hiệu muốn làm điều tương tự. Thậm chí, xu hướng trang bị nhiều ống kính vẫn đang là lựa chọn phổ biến trên nhiều mẫu điện thoại Android, kể cả ở phân khúc tầm trung. Vậy đâu là lý do cho sự khác biệt này?

Apple chọn thiết kế đơn giản để phục vụ chiến lược riêng

Với iPhone 16e, Apple không nhắm đến phân khúc cao cấp mà tập trung vào nhóm người dùng phổ thông, những người có nhu cầu cơ bản nhưng vẫn muốn hưởng lợi từ những công nghệ mới nhất của hãng. Máy sử dụng camera đơn độ phân giải cao, nhưng được hỗ trợ bởi các thuật toán xử lý hình ảnh từ phần mềm và vi xử lý mạnh mẽ. Điều này cho phép thiết bị xử lý các tác vụ như chụp ảnh chân dung, zoom kỹ thuật số 2x hay quay video ổn định mà không cần đến nhiều ống kính.

Việc chọn camera đơn không có nghĩa Apple “cắt giảm” mà là đang tối ưu theo định hướng: giữ mức giá dễ tiếp cận nhưng vẫn đảm bảo hiệu năng đủ dùng. Đây là một phần trong cách Apple phân cấp sản phẩm: rõ ràng giữa các dòng Pro, tiêu chuẩn và bản e nhằm tránh cạnh tranh nội bộ.

Ngược lại, Android chọn hướng “nhiều là tốt”

Trong khi đó, thế giới Android từ lâu đã quen với chiến lược “thêm vào để nổi bật”, đặc biệt trong phân khúc phổ thông và cận cao cấp. Việc sở hữu từ hai đến bốn camera phía sau đã trở thành một yếu tố thu hút khách hàng, không chỉ vì chức năng mà còn ở yếu tố thị giác và tâm lý. Theo khảo sát của MediaTek trên người dùng toàn cầu, phần lớn người được hỏi vẫn ưu tiên các tính năng dễ nhìn thấy như cụm camera đa ống kính, đặc biệt trong nhóm người dùng trẻ tuổi.

Ở thị trường như Việt Nam hay Ấn Độ, điện thoại với nhiều camera phía sau thường tạo cảm giác “đáng tiền” hơn, dù thực tế không phải ống kính nào cũng mang lại chất lượng hình ảnh tốt. Ví dụ, nhiều mẫu máy sử dụng camera macro hoặc cảm biến đo chiều sâu chỉ có độ phân giải 2MP và ít được sử dụng thực tế. Tuy nhiên, việc chúng xuất hiện vẫn giúp tăng giá trị cảm nhận khi so sánh sản phẩm trong cửa hàng hoặc trên sàn thương mại điện tử.

Tâm lý người dùng khác nhau giữa hai hệ sinh thái

Người dùng Android và iPhone có xu hướng đánh giá sản phẩm dựa trên tiêu chí khác nhau. Với iPhone, nhiều người mua dựa vào tổng thể trải nghiệm và sự tin tưởng vào thương hiệu. Điều này khiến họ ít quan tâm đến việc sản phẩm có bao nhiêu camera, miễn là ảnh chụp đủ chất lượng và thao tác đơn giản.

Trong khi đó, người dùng Android, đặc biệt ở phân khúc dưới 15 triệu đồng, thường quan tâm đến thông số kỹ thuật nhiều hơn. Họ dễ bị thu hút bởi các yếu tố như dung lượng pin, số lượng camera, độ phân giải màn hình, ngay cả khi trải nghiệm thực tế không đồng đều giữa các máy.

Một thống kê của Counterpoint Research năm 2023 cho thấy, 80% smartphone bán chạy nhất trong phân khúc dưới 400 USD đều sở hữu từ hai camera trở lên. Ở chiều ngược lại, những mẫu máy camera đơn trong cùng phân khúc, dù có chất lượng hình ảnh không kém, lại gặp khó khăn hơn trong việc cạnh tranh về mặt hình thức và tiếp thị.

Doanh số và xu hướng thị trường: Camera đa ống kính vẫn chiếm ưu thế

Theo báo cáo từ Canalys, thị trường smartphone toàn cầu trong năm 2023 đạt 1,14 tỷ đơn vị, với Apple lần đầu tiên dẫn đầu về doanh số, chiếm 20% thị phần với 229,2 triệu thiết bị được bán ra.

Trong khi đó, thị trường camera trên smartphone được định giá khoảng 5,9 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR 6,8% đến năm 2030. Đáng chú ý, phân khúc camera kép chiếm thị phần lớn nhất, cho thấy người tiêu dùng vẫn ưa chuộng thiết bị có nhiều ống kính.

Khảo sát từ Deloitte cũng chỉ ra rằng, ngoài giá cả, tuổi thọ pin, dung lượng lưu trữ và chất lượng camera là ba yếu tố quan trọng nhất đối với người tiêu dùng khi mua smartphone.

Tại thị trường châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, nhu cầu về smartphone có camera đa ống kính tiếp tục tăng. Điều này phản ánh xu hướng người dùng ưu tiên thiết bị có khả năng chụp ảnh đa dạng, phục vụ cho nhu cầu sử dụng mạng xã hội và tạo nội dung số.

Camera đơn có thể là xu hướng, nhưng chưa phải lúc

Việc Apple sử dụng lại thiết kế camera đơn có thể xem là một bước đi táo bạo, nhưng chưa đủ sức để tạo thành xu hướng trong ngắn hạn. Đối với các hãng Android, việc chuyển sang thiết kế này không chỉ liên quan đến kỹ thuật mà còn là bài toán thương mại và tiếp thị. Nếu không đủ nền tảng phần mềm mạnh như Apple để tối ưu hình ảnh, việc cắt giảm số lượng camera sẽ khiến sản phẩm mất đi ưu thế cạnh tranh vốn có.

Tuy vậy, nếu iPhone 16e vẫn bán tốt và nhận được phản hồi tích cực từ thị trường, không loại trừ khả năng các hãng Android sẽ bắt đầu thử nghiệm lại với thiết kế camera đơn nhưng chú trọng hơn vào chất lượng cảm biến chính và phần mềm xử lý ảnh.

Kết luận

Camera đơn có thể được xem là một sự “lùi bước để tiến xa” trong chiến lược sản phẩm của Apple, nhưng điều đó không có nghĩa đây là một xu hướng ngay lập tức lan rộng. Trong khi Apple tự tin vào khả năng phần mềm để bù đắp phần cứng, các hãng Android vẫn đang khai thác triệt để tâm lý “nhiều là tốt hơn” của người tiêu dùng. Cuộc đua số lượng camera có thể sẽ hạ nhiệt, nhưng chỉ khi người dùng bắt đầu chuyển hướng đánh giá dựa trên hiệu quả thay vì hình thức. Và để điều đó xảy ra, cần có thời gian.