Hướng dẫn gõ tiếng Việt trên máy tính kiểu Telex, VNI cực dễ

Với sự hỗ trợ của các công cụ phù hợp và việc nắm vững hai phương pháp gõ phổ biến nhất hiện nay là Telex và VNI, việc gõ Tiếng Việt trên máy tính để soạn thảo văn bản và giao tiếp trực tuyến bằng sẽ trở nên vô cùng đơn giản và nhanh chóng. Trong bài viết này Phong Vũ Tech News sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách để làm chủ được hai kiểu gõ này dễ dàng.

I. Giới thiệu các phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt tốt nhất

Để việc nhập liệu tiếng Việt trên máy tính trở nên dễ dàng, hàng loạt phần mềm gõ tiếng Việt trên máy tính đã được phát triển. Và đây là những phần mềm gõ tiếng Việt thông dụng nhất đang được nhiều người dùng Việt sử dụng:

• Unikey: Với ưu điểm hoàn toàn miễn phí, dung lượng siêu nhẹ, giao diện đơn giản và ổn định trên mọi phiên bản Windows, UniKey là công cụ không thể thiếu của hàng triệu người dùng với đầy đủ các bảng mã và kiểu gõ thông dụng. 

• GoTiengViet: Đây là một lựa chọn tuyệt vời khác và được ưa chuộng trên các hệ điều hành macOS và Linux, bên cạnh phiên bản cho Windows. GoTiengViet nổi bật với giao diện trực quan, nhiều tính năng tùy chỉnh nâng cao và khả năng tương thích rộng, đáp ứng tốt nhu cầu của cả người dùng cơ bản lẫn chuyên nghiệp.

• EVKey: EVKey thừa hưởng những ưu điểm của UniKey như gọn nhẹ, miễn phí và hỗ trợ đầy đủ tính năng, đồng thời có một số cải tiến về giao diện và khắc phục vài lỗi nhỏ thường gặp khi chơi game hoặc dùng ứng dụng đồ họa.

• OpenKey: OpenKey cũng nhanh chóng chiếm được cảm tình của người dùng nhờ sự tối ưu, gọn nhẹ và hoàn toàn miễn phí. Điểm mạnh của OpenKey là được phát triển tích cực, liên tục cập nhật để sửa lỗi và bổ sung tính năng, mang đến trải nghiệm gõ mượt mà và hiện đại.

II. Lợi ích của việc sử dụng phần mềm gõ tiếng Việt

Việc sử dụng các phần mềm gõ tiếng Việt trên máy tính sẽ vô cùng hữu ích trong suốt quá trình làm việc, học tập kể cả giải trí:

• Gõ dấu chính xác và dễ dàng: Đây là lợi ích cơ bản và quan trọng nhất. Bàn phím tiêu chuẩn (QWERTY) không có sẵn các phím cho dấu thanh (sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng) và các ký tự đặc biệt (ă, â, ê, ô, ơ, ư, đ). Phần mềm gõ tiếng Việt trên máy tính cho phép bạn sử dụng các quy tắc gõ đơn giản để tạo ra các ký tự này một cách nhanh chóng và chính xác.
• Tăng tốc độ và hiệu quả gõ: Thay vì phải tìm cách chèn ký tự đặc biệt một cách thủ công, các kiểu gõ Telex và VNI được thiết kế để tối ưu hóa tốc độ gõ bằng cách sử dụng các phím dễ tiếp cận.
• Đảm bảo tính chuẩn hóa: Các phần mềm này hỗ trợ các bảng mã chuẩn như Unicode cũng như các bảng mã cũ hơn như TCVN3, VNI Windows. Điều này đảm bảo văn bản tiếng Việt của bạn hiển thị chính xác trên hầu hết các thiết bị, hệ điều hành và ứng dụng, tránh tình trạng lỗi font chữ.
• Giao tiếp rõ ràng và chuyên nghiệp: Viết tiếng Việt đầy đủ dấu giúp người đọc hiểu đúng ý nghĩa, tránh hiểu lầm do thiếu dấu hoặc sai dấu.
• Hỗ trợ nhiều kiểu gõ và tùy chỉnh: Người dùng có thể chọn kiểu gõ phù hợp với thói quen của mình. Nhiều phần mềm còn cho phép tùy chỉnh quy tắc gõ, cài đặt gõ tắt (macro), kiểm tra chính tả, giúp cá nhân hóa trải nghiệm và tăng năng suất.

III. Hai kiểu gõ tiếng Việt phổ biến nhất 

Hai kiểu gõ tiếng Việt trên máy tính phổ biến nhất hiện nay không đâu khác chính là Telex và VNI. Cả hai về cơ bản đều là những quy ước gõ phím giúp chúng ta soạn thảo chữ quốc ngữ trên bàn phím quốc tế quen thuộc. Tuy nhiên, do cách thức gõ của mỗi kiểu một khác nên Telex và VNI cũng có nhiều riêng biệt, tùy thuộc vào thói quen sử dụng của mỗi người.

1. Cách gõ tiếng Việt trên máy tính kiểu Telex

Kiểu gõ Telex là một phương pháp nhập liệu tiếng Việt phổ biến, sử dụng các phím chữ cái để biểu thị dấu thanh và dấu phụ. Sau đây là cách gõ tiếng Việt bằng Telex:

• Trong phần mềm gõ tiếng Việt bạn đang dùng (như UniKey, EVKey, GoTiengViet, hoặc bộ gõ tích hợp của hệ điều hành), hãy chọn Kiểu gõ: Telex.
• Đồng thời, đảm bảo bạn đã chọn Bảng mã: Unicode. Đây là bảng mã chuẩn nhất hiện nay.

Bạn gõ chữ cái gốc trước, sau đó gõ thêm phím tương ứng với dấu thanh muốn thêm:

• s = dấu sắc (Ví dụ: a + s = á)
• f = dấu huyền (Ví dụ: a + f = à)
• r = dấu hỏi (Ví dụ: a + r = ả)
• x = dấu ngã (Ví dụ: a + x = ã)
• j = dấu nặng (Ví dụ: a + j = ạ)

Lưu ý: Dấu thanh sẽ được tự động đặt vào vị trí phù hợp trên nguyên âm. Nếu bạn gõ sai dấu, chỉ cần gõ lại phím dấu đúng ngay sau đó (khi con trỏ chưa di chuyển khỏi từ) để sửa.

Quy tắc gõ chữ cái đặc biệt: Để tạo các chữ cái tiếng Việt có dấu phụ (như â, ê, ô, ă, ơ, ư) và chữ đ, bạn thực hiện như sau:

• aa = â
• ee = ê
• oo = ô
• aw = ă
• ow = ơ
• uw = ư
• dd = đ

Ví dụ: Gõ “gasnh” sẽ được từ gánh, gõ “ddi” sẽ được từ đi, gõ “how” sẽ được từ hơ.

Bạn có thể kết hợp các quy tắc trên, gõ chữ cái đặc biệt rồi thêm dấu thanh. Ví dụ: a + a + s = aas -> ấ; o + w + j = owj -> ợ.

Phần mềm gõ sẽ tự động chuyển đổi các tổ hợp phím bạn gõ thành chữ tiếng Việt hoàn chỉnh theo quy tắc Telex. Nếu có lỗi xảy ra, bạn có thể dùng phím Backspace để xóa hoặc sử dụng các tính năng sửa lỗi (nếu có) của phần mềm.

2. Cách gõ tiếng Việt kiểu VNI

Tương tự như Telex, bạn cần một phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt trên máy tính để gõ kiểu VNI. Một số hệ điều hành mới hiện nay cũng đã tích hợp sẵn bộ gõ VNI. Nếu máy tính của bạn chưa có, hãy tải và cài đặt nó ngay. Sau khi có công cụ, bạn cần mở phần mềm và thực hiện hai cài đặt cốt lõi:

• Bảng mã: Chọn “Unicode”.
• Kiểu gõ: Chọn “VNI”. Thao tác này sẽ kích hoạt quy tắc gõ VNI.

Điểm đặc trưng của kiểu gõ VNI là sử dụng các phím số (từ 1 đến 9) để đặt dấu thanh và tạo các ký tự tiếng Việt đặc biệt. Quy tắc như sau:

Để thêm dấu thanh (sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng): Gõ chữ cái trước, sau đó gõ số tương ứng với dấu:

• Phím số 1: Dấu sắc (Ví dụ: a1 = á)
• Phím số 2: Dấu huyền (Ví dụ: e2 = è)
• Phím số 3: Dấu hỏi (Ví dụ: o3 = ỏ)
• Phím số 4: Dấu ngã (Ví dụ: u4 = ũ)
• Phím số 5: Dấu nặng (Ví dụ: i5 = ị)

Để tạo các chữ cái đặc biệt (ă, â, ê, ô, ơ, ư, đ): Gõ chữ cái gốc trước, sau đó gõ số tương ứng:

• a + 8 = ă
• a + 6 = â
• e + 6 = ê
• o + 6 = ô
• o + 7 = ơ
• u + 7 = ư
• d + 9 = đ

Ví dụ: Muốn gõ chữ “tiếng”: t i e 6 1 n g

Muốn gõ chữ “Việt”: V i e 6 5 t

Xem thêm: Top 7 bộ gõ tiếng Việt phổ biến nhất: Unikey vẫn là chân ái, EVKey bị khai tử

IV. So sánh giữa Telex và VNI

Cả Telex và VNI đều là những kiểu gõ tiếng Việt trên máy tính vô cùng phổ biến, yêu cầu người dùng chọn đúng chế độ trong phần mềm gõ và sử dụng bảng mã Unicode để đảm bảo hiển thị chính xác. Cả hai đều hoạt động theo nguyên tắc gõ chữ cái gốc trước, sau đó thêm phím quy ước để tạo dấu thanh hoặc các chữ cái tiếng Việt đặc biệt (â, ă, đ, ê, ô, ơ, ư). 

Tiêu chí khác biệt	Kiểu gõ Telex	Kiểu gõ VNI
Phím gõ dấu thanh	Dùng các phím chữ: s, f, r, x, j	Dùng các phím số: 1, 2, 3, 4, 5
Phím gõ dấu mũ/móc	Lặp lại nguyên âm (aa=â, ee=ê…) hoặc dùng w (aw=ă, ow=ơ, uw=ư)	Dùng các phím số: 6, 7, 8 (vd: a6=â, o7=ơ, a8=ă)
Vị trí phím gõ dấu	Nằm trong khu vực phím chữ chính	Nằm ở hàng phím số phía trên
Tốc độ (khi đã quen)	Thường nhanh hơn do ít di chuyển ngón tay	Có thể chậm hơn một chút do phải vươn tay
Gõ song ngữ (Anh-Việt)	Dễ bị gõ nhầm dấu nếu không tắt bộ gõ	Ít bị xung đột hơn khi gõ tiếng Anh
Độ dễ học (cho người mới)	Cần nhớ quy tắc chữ nào ứng với dấu nào	Dễ hình dung hơn do tách biệt chữ và số

V. Tổng kết

Việc gõ tiếng Việt trên máy tính, dù là kiểu Telex hay VNI, đều trở nên vô cùng đơn giản và hiệu quả với sự hỗ trợ của các phần mềm gõ chuyên dụng. Chỉ cần lựa chọn kiểu gõ phù hợp với thói quen của bản thân và dành chút thời gian luyện tập, bạn sẽ nhanh chóng thành thạo và có thể soạn thảo văn bản tiếng Việt một cách chính xác, nhanh chóng.

Bài viết liên quan:

• Hướng dẫn chi tiết cách viết dấu trên máy tính (kiểu Telex, VNI) bằng Unikey
• Hướng dẫn tải Unikey 4.6 miễn phí mới nhất cho Windows
• Top 7 bộ gõ tiếng Việt phổ biến nhất: Unikey vẫn là chân ái, EVKey bị khai tử