Hiện dự luật vẫn đang ở giai đoạn đề xuất, nhưng nếu được thông qua, nó sẽ đặt ra tiền lệ chưa từng có: sử dụng chính phần cứng để tự báo cáo vị trí – một kiểu “chip biết mình đang ở đâu”.

Một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng tại Mỹ đang thúc đẩy một dự luật mới nhằm theo dõi các GPU hiệu năng cao của Nvidia sau khi bán ra – đặc biệt là để kiểm soát nguy cơ các chip này lọt vào tay Trung Quốc thông qua các kênh trung gian. Điều đáng chú ý: công nghệ để làm việc này đã tồn tại sẵn trong GPU, chỉ chưa từng được sử dụng theo cách đó.

Dẫn đầu nỗ lực này là nghị sĩ Bill Foster thuộc đảng Dân chủ. Ông là một cựu nhà vật lý và kỹ sư thiết kế chip, người cho biết các GPU hiện đại của Nvidia hoàn toàn có khả năng định vị vị trí của mình sau khi xuất xưởng. Theo ông, phần lớn công nghệ cần thiết để theo dõi GPU theo thời gian thực đã được tích hợp trong chip từ lâu.

Ý tưởng này lập tức được nhiều chuyên gia xác nhận là khả thi. Theo cựu kỹ sư Tim Fist, các chip có thể giao tiếp với máy chủ từ xa thông qua kênh bảo mật, và thời gian truyền dữ liệu sẽ cho phép hệ thống xác định vị trí ở cấp quốc gia – ví dụ như biết rằng một lô GPU đang được sử dụng trong lãnh thổ Trung Quốc. Đây là bước tiến lớn, bởi Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ hiện không có cách nào để biết chip nào đã bị “tuồn” đi đâu sau khi bán ra.

“Hiện tại, BIS không biết phải nhắm vào con chip nào khi điều tra vi phạm,” Fist nhận định.

Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh chính phủ Mỹ ngày càng lo ngại việc các GPU mạnh như H100 hoặc A100 của Nvidia có thể bị sử dụng trong các dự án AI có mục tiêu thù địch với Mỹ, bao gồm phát triển vũ khí, mô hình ngôn ngữ tiên tiến hoặc hệ thống giám sát công nghệ cao. Dù Nvidia hiện bị cấm bán trực tiếp các sản phẩm này cho Trung Quốc, nhưng chip vẫn tiếp tục lọt vào khu vực thông qua các bên thứ ba.

Trong quá khứ, Nvidia từng khẳng định họ không có khả năng theo dõi sản phẩm sau khi xuất xưởng đến tay khách hàng. Nhưng nếu dự luật mới được thông qua, điều này sẽ thay đổi hoàn toàn.

Foster nhấn mạnh: “Đây không còn là một mối đe dọa mang tính lý thuyết. Rất có thể hiện tại quân đội Trung Quốc hoặc các tổ chức nghiên cứu của chính phủ nước này đang dùng GPU Mỹ để huấn luyện những mô hình AI có thể đe dọa trực tiếp đến lợi ích an ninh quốc gia của chúng ta.”

Ông cũng cho rằng mối nguy từ AI hiện đã nghiêm trọng ngang hàng với công nghệ hạt nhân – và cần một khung quản lý tương xứng.