Bác sĩ cảnh báo nhiều trẻ uống nhầm hóa chất, hóc xương cá

Ngày 10.5, bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Thu Thủy – Phó Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Nhi đồng 2, cho biết trong thời gian nghỉ hè sắp tới, khi trẻ được nghỉ học nhiều, hiếu động, tò mò khám phá mà ít được giám sát thì tai nạn đường tiêu hóa ở trẻ nhỏ có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Phụ huynh cần chú ý các tai nạn thường gặp như uống nhầm hóa chất tẩy rửa, hóc dị vật, cho dị vật vào miệng như pin, cúc áo, đồ chơi nhỏ…

Suýt thủng dạ dày do hóc xương cá, bỏng do uống nhầm hóa chất

Theo bác sĩ Thủy, mới đây, các bác sĩ của bệnh viện vừa nội soi lấy thành công dị vật xương cá kích thước 23×23 mm, cứu nam bệnh nhi N.T.N (5 tuổi, ngụ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu).

ẢNH: BSCC

Ba của bệnh nhi cho biết, cháu N. được cho ăn cơm với cá ba sa. Dù gia đình đã lọc xương cá, tuy nhiên vẫn còn sót lại mảnh xương vây, không may bị cháu N. nuốt phải. Bé N. được gia đình đưa đến bệnh viện địa phương và tiếp tục chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng 2 điều trị. Tại đây bé được y bác sĩ của bệnh viện chỉ định chụp X-quang, CT scan, xác định dị vật kẹt ở thực quản gây viêm phù nề. Bé được tiến hành nội soi cấp cứu gắp dị vật. Hai ngày sau, bé đã hồi phục và được cho xuất viện.

Tương tự, bệnh nhi K. (2 tuổi, ngụ tại TP.HCM), được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi đồng 2 do uống nhầm bột thông cống. Tai nạn xảy ra khoảng 3 giờ trước khi bé nhập viện. Khi vào viện, bé trong tình trạng sốt, bỏng toàn bộ khoang miệng, không thể ăn uống và có dấu hiệu nhiễm trùng với các chỉ số viêm tăng cao. Các bác sĩ đã tiến hành truyền dịch, sử dụng thuốc bảo vệ và làm lành niêm mạc, thuốc giảm tiết và kháng sinh để kiểm soát nhiễm trùng. Bé được nội soi thực quản, dạ dày, tá tràng để đánh giá tổn thương và kết quả cho thấy bé bị bỏng thực quản độ 2.

Ngay sau đó, bệnh nhi được đặt ống sonde dạ dày dưới hướng dẫn nội soi để nuôi ăn. Sau một tuần điều trị tích cực, bé đã có thể ăn uống trở lại và được xuất viện.

Cần chú ý các dị vật có “tính chất nguy hiểm”

Theo bác sĩ Thu Thủy, hóc dị vật ở trẻ rất nguy hiểm, đặc biệt những vật dụng sắc nhọn hoặc có tính ăn mòn có thể gây các biến chứng thủng, tắc ruột… Để xử trí thành công các ca dị vật tiêu hóa còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi bệnh nhi, loại dị vật, vị trí của dị vật ở đường tiêu hóa, thời gian nuốt, triệu chứng lâm sàng… Phần lớn trường hợp dị vật tiêu hóa được cơ thể tự đào thải và không cần can thiệp. Tuy nhiên vẫn có 10- 20% trường hợp cần nội soi và 1% trường hợp cần phẫu thuật để lấy dị vật.

Khi nuốt dị vật, trẻ có thể có các dấu hiệu như ói, ói máu, đau cổ, nuốt đau, khó nuốt, đau bụng, chướng bụng… cần được thăm khám ngay.

Các dị vật ở thực quản, dạ dày và có “tính chất nguy hiểm” cần được người nhà lưu tâm gồm dị vật có đầu nhọn như tăm xỉa răng, vỉ thuốc, xương, pin cúc áo, pin đồ chơi, kích thước dị vật lớn, polymer siêu thấm, các viên nam châm…

Ảnh minh họa: AI

Phòng và xử trí khi trẻ hóc dị vật

Bác sĩ chuyên khoa 1 Đoàn Thị Thanh Hồng, khoa Hô hấp 1, Bệnh viện Nhị đồng 2, cho biết dị vật đường thở là một tình huống cấp cứu thường gặp ở trẻ em. Đặc biệt có nguy cơ đe dọa đến tính mạng do dị vật làm tắc nghẽn đường thở, dẫn đến thiếu oxy.

Hầu hết các trường hợp bệnh nhi khi đưa đến bệnh viện kịp thời đều được cứu chữa thành công. Tuy nhiên, việc xử trí ngay khi phát hiện trẻ bị hóc dị vật rất cần được phụ huynh quan tâm. 

Vỗ lưng, ấn ngực (đối với trẻ dưới 2 tuổi): Đặt trẻ nằm sấp đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái. Dùng ngón trỏ và ngón giữa trái đẩy cằm trẻ lên cho cổ trẻ ưỡn tránh gập đường thở. Sau đó dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ (ở khoảng giữa hai bả vai). Nếu thấy trẻ còn khó thở, tím tái lật ngửa trẻ sang tay phải và dùng 2 ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 xương ức 5 cái. Tiếp tục luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho đến khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc thấy trẻ khóc được.

Thủ thuật Heimlich (đối với trẻ trên 2 tuổi): Tư thế ngồi hoặc đứng phía sau người trẻ sao cho thuận tiện vòng hai tay qua người trẻ. Bàn tay trái tạo thành nắm đấm, đặt ngay thượng vị, dưới mũi ức phía trước ngực và bàn tay phải ôm lấy nắm đấm. Ấn mạnh từ trước ra sau và từ dưới lên trên cho đến khi dị vật ra ngoài.

Sau khi thực hiện các thao tác này, phụ huynh vẫn nên đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám dù trẻ đã nôn ra dị vật. 

“Để phòng trẻ hóc dị vật, phụ huynh nên để các vật dụng kích thước nhỏ ở xa tầm tay trẻ nhỏ. Quan sát trẻ khi chơi, không sử dụng các đồ chơi nam châm, kích thước nhỏ. Tuyệt đối không đùa giỡn khi đang ăn. Khi phát hiện trẻ nuốt dị vật không nên hoảng loạn, tìm cách lấy dị vật vì có thể đẩy chúng vào sâu hơn. Không dùng thuốc, các chất gây nôn hay kích thích nôn tránh tổn thương nặng thêm hoặc gây hít sặc vào đường hô hấp”, bác sĩ Hồng khuyến cáo.