Đầu năm, thấy nhiều ngân hàng tung gói vay mua nhà “siêu rẻ”, anh Quân (32 tuổi, quê Nghệ An) khởi động lại kế hoạch mua chung cư. Với ngân sách nhỉnh 2,5 tỷ đồng, vợ chồng anh tính mua một căn chung cư hai phòng ngủ ở huyện Đông Anh, trong đó vay ngân hàng gần 40%. Dù làm việc ở nội thành, anh cho biết sẵn sàng mua nhà ở huyện ven với kỳ vọng giá “mềm” để sớm có nơi an cư.

Hỏi mua tại dự án chung cư gần cầu Đông Trù, xã Đông Hội, anh được môi giới báo giá 3,4-3,7 tỷ đồng cho căn diện tích 68-73 m2 (khoảng 49-51 triệu đồng một m2). Môi giới cho biết giá bán trên đã chững khoảng ba tháng nay, “nếu thiện chí mua, chủ nhà sẽ ra lộc 50-100 triệu đồng hoặc tặng nội thất”.

Tại xã Vĩnh Ngọc cách đó 7 km, mặt bằng giá căn hộ tại dự án ba tòa nằm ở chân cầu Nhật Tân đắt hơn, dao động 56-61 triệu đồng mỗi m2. Môi giới cho biết với ngân sách dưới 3 tỷ hiện nay, anh chỉ có thể mua căn một phòng ngủ tại dự án này.

“Hai dự án trên từng thuộc hàng bình dân với giá mở bán chưa đến 20 triệu đồng một m2, giờ cầm 2,5 tỷ cũng thật khó mua”, anh Quân nói.

Thời gian qua, nhu cầu tìm mua nhà của nhóm người trẻ có xu hướng tăng mạnh. Một khảo sát của Tập đoàn PropertyGuru cho thấy nhóm khách có nhu cầu mua nhà chủ lực thuộc độ tuổi từ 22 đến 39, thay thế nhóm trung lưu trên 40 tuổi như trước đây. Thu nhập phổ biến của nhóm này thường dao động 20-30 triệu đồng một tháng.

Hãng dịch vụ địa ốc Savills cũng cho biết độ tuổi từ 25 đến 35 là nhóm có khả năng thu nhập tốt để mua nhà. Họ có ưu điểm dễ dàng thích ứng, linh hoạt về vị trí, chấp nhận dịch chuyển ra vùng ven để mua nhà giá vừa túi tiền. Tuy nhiên, giấc mơ an cư của nhiều người trẻ đang trở nên xa vời trong bối cảnh giá nhà tại Hà Nội, TP HCM liên tục neo cao, kể cả khu vực ven đô.

Chị Thu Hồng (30 tuổi, quê Bắc Giang) cũng gặp khó khi tìm mua nhà ở khu vực ven đô với ngân sách dưới 3 tỷ đồng. Tìm nhà tại khu đô thị huyện Văn Giang, Hưng Yên, chị cho hay tại phân khu đã bàn giao ba năm, một số căn diện tích 68-76 m2 được chào 3,5-3,9 tỷ đồng (khoảng 51-52 triệu đồng mỗi m2). Nếu mua tại phân khu mới, ký hợp đồng trực tiếp với chủ đầu tư, đơn giá căn hộ có thể lên đến 62-64 triệu đồng mỗi m2.

Chị tham khảo thêm dự án mở bán mới cách đó 8 km, thuộc đại đô thị phía Đông, giá căn hộ nếu chọn thanh toán theo tiến độ có thể lên đến 77-80 triệu đồng mỗi m2. Ngân sách dưới 3 tỷ đồng, chị chỉ có thể mua được loại căn studio hoặc một phòng ngủ.

Bất động sản phía đông Hà Nội. Ảnh: Ngọc Thành — Bất động sản phía đông Hà Nội. Ảnh: *Ngọc Thành*

Theo ghi nhận, 4 tháng đầu năm, rổ hàng chung cư tại huyện ven Hà Nội dù chững giá song vẫn neo cao. Giá chuyển nhượng tại một số dự án cách trung tâm hơn 15 km vượt 50 triệu đồng mỗi m2, thậm chí tiến sát 60 triệu đồng. So với giai đoạn 2018-2019, thời điểm chung cư huyện ven chủ yếu phân khúc bình dân dao động 18-30 triệu đồng một m2, mặt bằng giá hiện tại đã tăng 2-2,7 lần.

Trong khi đó, theo một khảo sát gần đây của VnExpress, hơn một nửa trong số 3.100 người tham gia trả lời rằng họ chỉ có khả năng mua nhà dưới 2 tỷ đồng.

Bà Cao Thị Thanh Hương, chuyên gia Savills, cho biết người trẻ ở độ tuổi dưới 35 thực tế mới có khoảng 10 năm đi làm, một khoảng thời gian chưa đủ dài để tích luỹ đủ tài chính cho khoản đầu tư bất động sản lớn. Trong khi giá nhà Thủ đô đã tăng chóng mặt trong 10 năm qua, vượt xa tốc độ tăng thu nhập của người lao động.

Xét theo đà tăng giá nhà, phân khúc chung cư tại Hà Nội tăng trung bình 22% mỗi năm kể từ 2020 đến nay, trong khi tốc độ tăng trưởng thu nhập bình quân của lao động cả nước theo ghi nhận của Tổng Cục thống kê chỉ ở mức 8,6% vào năm 2024.

Số liệu thống kê từ Numbeo, nền tảng cơ sở dữ liệu chi phí sinh hoạt lớn nhất thế giới, chỉ ra tính đến quý I/2025, người lao động sinh sống và làm việc tại Hà Nội cần tích lũy trung bình khoảng 24,7 năm thu nhập mới đủ tài chính mua nhà tại thành phố này.

Theo bà Hương, việc sở hữu căn hộ tầm trung giờ đây trở nên khó khăn với thu nhập phổ thông của một cặp vợ chồng trẻ nếu họ không có sự hỗ trợ từ gia đình hay các gói tín dụng phù hợp. Không ít người phải lựa chọn thuê trọ lâu dài hoặc chấp nhận sống chung nhiều thế hệ để giảm áp lực tài chính.

Sau thời gian tìm mua chung cư ở huyện ven, anh Quân cho biết mặt bằng cao khiến anh lùi quyết định xuống tiền. Bởi dù được vay gói tín dụng ưu đãi của nhà băng, thời gian áp dụng ngắn cùng biến động lãi suất thả nổi có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng tài chính của gia đình anh. “Kinh tế vẫn nhiều khó khăn, nhiều ngành nghề cắt giảm nhân sự. Tôi không chắc thu nhập của hai vợ chồng duy trì ổn định trong thời gian dài để gánh được khoản vay mua nhà lớn”, anh nói.

Giấc mơ mua nhà của người trẻ cần được tiếp sức, trong bối cảnh giá nhà ngày càng bỏ xa thu nhập, theo ông Phạm Đức Toản, Tổng giám đốc EZ Property. “Bởi không ít trường hợp người vay trả góp mua nhà lâm vào khủng hoảng khi mất cân đối dòng tiền, buộc phải bán nhà”, ông nói.

Thời gian qua, Chính phủ đã yêu cầu các ngân hàng nghiên cứu các gói tín dụng ưu đãi để phát triển nhà xã hội, nhà ở cho người trẻ dưới 35 tuổi. Theo CEO EZ Property, với nhóm tuổi dưới 35, việc sở hữu một căn nhà đòi hỏi thu nhập và số dư nhất định. Họ không ngại sử dụng đòn bẩy tài chính để hiện thực hóa giấc mơ an cư song cũng thận trọng hơn trong bài toán đi vay.

Bà Cao Thị Thanh Hương, chuyên gia Savills, đề xuất các gói vay nên kéo dài 20-30 năm, tương đương với cả chu kỳ lao động của người vay, giúp họ giảm bớt gánh nặng trả nợ hàng tháng.

Theo bà, lãi suất ổn định là yếu tố quan trọng nhằm giữ vững tâm lý cho người vay. Mỗi biến động trong lãi suất đều có thể khiến người vay lo lắng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý an cư lạc nghiệp – yếu tố cốt lõi thúc đẩy họ gắn bó lâu dài với một thành phố và cống hiến làm việc

Cùng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết với thu nhập hiện nay, phần lớn người trẻ hoặc người có thu nhập trung bình chỉ đủ khả năng vay mua các dự án nhà vừa túi tiền, giá bán từ 2-3 tỷ đồng mỗi căn. Tuy nhiên, phân khúc này ngày càng khan hiếm, ít được các chủ đầu tư quan tâm, nhất là ở thị trường Hà Nội và TP HCM.

“Việc tạo cơ chế thuận lợi cho nhóm lao động trẻ mua nhà ở vừa túi tiền sẽ là động lực để khuyến khích doanh nghiệp bất động sản tái cấu trúc rổ hàng, chuyển hướng sang đầu tư sang phân khúc này nhiều hơn”, ông Châu cho hay.

Ngọc Diễm