Phần trăm là tỷ lệ được biểu diễn dưới dạng phân số có mẫu số bằng 100, ký hiệu %. Công thức chung để tính phần trăm: (Phần/Tổng) × 100 = Kết quả %. Ví dụ đơn giản: 25 trong tổng số 100 tương đương với 25/100 = 25%.

Phần trăm xuất hiện thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày: mua sắm với các chương trình giảm giá, ngân hàng với lãi suất tiền gửi và vay, công việc với tính toán lương và KPI. Đặc biệt quan trọng khi quý khách mua sắm công nghệ tại Di Động Việt, phần trăm giúp tính toán chính xác mức giảm giá và tiết kiệm chi phí tối đa.

Dchannel sẽ hướng dẫn 10 cách tính phần trăm thông dụng nhất, bao gồm công thức cơ bản, tính giảm giá, ứng dụng Excel, lãi suất ngân hàng, tính lương và thuế VAT. Mỗi công thức đều được minh họa bằng ví dụ cụ thể với số liệu thực tế để quý khách dễ dàng áp dụng vào các tình huống cần thiết.

10 Công Thức Tính Phần Trăm Thông Dụng Nhất

Dưới đây là 10 cách tính phần trăm được sử dụng nhiều nhất trong cuộc sống, từ những phép tính cơ bản đến các ứng dụng chuyên sâu trong tài chính và công việc.

Hãy cùng khám phá từng công thức tính phần trăm với hướng dẫn chi tiết và ví dụ minh họa cụ thể.

Cách tính tỷ số phần trăm của 1 số

Dưới đây là cách tính phần trăm của 1 số:

• Tính phần trăm khi biết tổng thể với a là một số, b là tổng thể, ta tính như sau: (a/b)*100 (%).

Ví dụ: một một lớp học có 20 học sinh, trong đó có 5 học sinh là nữ. Thì ta có, 20 học sinh là tổng thể, 5 học sinh nữ là số bạn cần so sánh. Ta có phép tính như sau: (5/20)*100(%).

• Tính phần trăm khi chưa biết tổng thể với a là một số, b là một số, ta tính như sau: a/(a+b))*100 hay b/(a+b))*100 (%).

Ví dụ, một giỏ trái cây gồm 10 trái cam và 5 trái táo, để tính được phần trăm trái cam có trong giỏ trái cây ấy thì ta cần tính tổng thể của giỏ trái cây đó trước rồi thực hiện cách tính phần trăm như trên. Lúc này, giỏ trái cây gồm 25 trái, ta có phép tính như sau: (10/(10+5))*100.

Tương tự như vậy, để tính phần trăm trái táo có trong giỏ trái cây ấy thì ta có phép tính như sau: (5/(10+5))*100 (%) hoặc 100-%trái cam.

Cách tính phần trăm của 2 số

Cách tính phần trăm của 2 số a, b đó chính là lấy số a đem chia số b và nhân cho 100. Chúng ta sẽ ghi ký hiệu phần trăm (%) ở đằng sau kết quả mình nhận được. Cụ thể là:

(a : b) x 100 = a/b x 100 (%)

Ví dụ: 1 trận bóng đá có 22 cầu thủ. Trong số đó, có 5 người da vàng và 17 người da trắng. Hỏi tỉ số các cầu thủ da vàng so với tổng cộng là bao nhiêu?

Trả lời: Tỉ số phần trăm các cầu thủ da vàng so với toàn bộ các cầu thủ trên sân là:

(5 : 22) x 100 = 22,72%

Đáp số: 22,72% cầu thủ da vàng so với tổng toàn bộ các cầu thủ có mặt trên sân.

Cách tính phần trăm của một tổng

Đây là cách tính phần trăm được dùng nhiều nhất trong tất cả. Khi tính phần trăm 1 tổng, bạn sẽ biết đại lượng này chiếm bao nhiêu phần trong tổng chung.

Cách tính phần trăm A so với tổng (A+B): A/(A+B)*100

Ví dụ: 1 cửa hàng quần áo đang có 20 quần short với 25 áo sơ mi. Vậy công thức tính phần trăm áo sơ mi so với tất cả các thứ có trong cửa hàng chính là: [25/(20+25)]*100 = 55.6%.

Cách tính phần trăm tăng trưởng so sánh

Một khái niệm vô cùng quen thuộc trong lĩnh vực kinh tế mà bạn đã nghe qua đó là phần trăm tăng trưởng. Vậy phần trăm tăng trưởng là gì? Là mức độ tăng trưởng hay phát triển mà một doanh nghiệp, công ty hay thậm chí là nền kinh tế đó tăng/giảm nhanh/chậm so với những quý/kỳ/năm trước đó.

Công thức để tính phần trăm tăng trưởng: % tăng trưởng=(năm cần tính – năm trước)/năm trước*100

Ví dụ: Một doanh nghiệp có doanh thu vào năm 2022 là 50 tỷ VND, năm 2021 là 35 tỷ VND. Vậy phần trăm tăng trưởng của doanh nghiệp này là: ((50-35)/ 35)*100 = 42.86%.

Lưu ý: tỷ lệ phần trăm tăng trưởng có thể mang giá trị âm bởi vì doanh thu của thời gian hiện hành có thể thấp hơn so với thời gian trước đó và với mức ý nghĩa như vậy, ta gọi mức độ tăng trưởng ấy giảm hoặc thấp hơn.

Cách tính phần trăm hoàn thành công việc

Sẽ có đôi khi ta cũng cần đến cách tính phần trăm để đánh giá mức độ hoàn thành công việc. Giờ đây, công thức này còn được nâng cấp lên để tính tỷ lệ hoàn thành công việc theo dự kiến giúp cho việc hoạch định kế hoạch được tốt hơn,…

Công thức tính phần trăm hoàn thành công việc: (số công việc đã hoàn thành x/ số công việc phải hoàn thành y)*100

Ví dụ: Một người thợ may được giao may 50 cái áo trong một tháng, cô đã may được 25 cái. Vậy mức độ hoàn thành công việc của cô ấy sẽ là: (20/50)*100 = 40%.

Cách tính phần trăm trong Excel

Ngày nay, cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghệ 4.0, bạn có thể tính tỷ lệ phần trăm bằng cách sử dụng phần mềm Excel, Google Sheet,… Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức cũng như hạn chế được nhiều lỗi khi xử lý dữ liệu lớn.

Cùng mình xem thủ thuật về cách tính phần trăm lượng hoàn thành công việc thông qua Excel bên dưới nhé.

Ví dụ: KPI mỗi tháng của tất cả nhân viên trong phòng Sale là phải bán được 50 chiếc laptop. Sau một tháng, tính phần trăm KPI đã được hoàn thành của từng nhân viên ấy.

Bước 1: Đầu tiên, bạn hãy lập bảng tổng hợp số lượng điện thoại đã bán của một số nhân viên.

Bước 2: Tiếp đến, tại ô tính phần trăm hoàn thành, nhập công thức cách tính phần trăm.

Bước 3: Nếu bạn muốn kết quả ở dạng % thì bôi đen cột phần trăm rồi nhấn phải chuột, chọn “Format Cells”.

Bước 4: Lúc này, hộp thoại Format Cells sẽ hiện ra, chọn “Percentage” trong phần Number. 

Bước 5: Bạn sẽ tùy chỉnh và làm tròn nó cho phần trăm thông qua ô “Decimal Places”.

Bước 6: Cuối cùng, nhấn OK và hoàn thành.

Cách tính phần trăm lương

Phần trăm tăng lương theo vùng có công thức như sau:

Bạn cần phải chuyển số thập phân thành dạng phần trăm. Ví dụ: Bạn lấy 0,15 x 100 = 15%.

Nếu mức lương hàng tháng của bạn là 20.000.000 VND thì sẽ tăng lên 15% so với mức lương cũ là 17.000.000, hay nói cách đơn giản 15% là tỷ lệ lương bạn được tăng thêm. 

Để cho việc tính toán các số liệu được chính xác và đảm bảo trả lương đúng thời hạn quy định, căn cứ vào bảng chấm công, ta tính tiền lương phổ biến như sau:

Tiền lương tháng = số tiền lương chính +  trợ cấp, phụ cấp (nếu có)/ số ngày làm thực tế

Cách tính phần trăm tăng/giảm giá tiền

Công thức để tính phần trăm giảm giá như sau: Số tiền được giảm = % được giảm*giá ban đầu/100

Điện Thoại Di Động Honor X6c 6GB + 128GB/256GB - Pin 5300mAh NFC - Camer

Ví dụ: Một chiếc điện thoại có giá ban đầu là 10.000.000 VND và được giảm 20%. Lúc này, số tiền được giảm khi mua chiếc điện thoại đó là: (10.000.000*20)/100 = 2.000.000 VND.

• Công thức để tính phần trăm tăng giá như sau: Số tiền tăng thêm: % tăng*giá ban đầu/100

Ví dụ: Một kg đường có giá là 15.000 VND. Vì dịch Covid kéo dài nên giá đường tăng lên 12%. Số tiền tăng thêm là: (15.000*12)/100= 1.800 VND.

Cách tính tiền lãi suất ngân hàng

Dùng công thức phần trăm để tính lãi suất sẽ giúp cho chúng ta lựa chọn được mức lãi suất của ngân hàng nào phù hợp và tốt nhất cho ta.

Ví dụ: Bạn A gửi 200.000.000 VND ở ngân hàng B với mức lãi suất là 5%/năm. Lãi suất gửi hàng tháng sẽ là 5%/12 tháng. Tiền lãi mỗi tháng của A là: 200.000.000 * 5% / 12 = 833.333,33 VND.

Tuy nhiên trên đây cũng chỉ là công thức đơn giản khi tính lãi suất tiền gửi ngân hàng. Số tiền lãi thực mà bạn nhận được sẽ còn tùy thuộc vào mức lãi suất của từng ngân hàng cũng như hình thức tính lãi suất (lãi đơn, lãi kép, lãi trả theo cuối kỳ hay theo tháng, theo quý,…) mà có cách tính khác nhau. Nhưng dù là tính cách nào thì chúng vẫn sẽ dựa trên công thức chung ban đầu.

Giống như khi đi vay ngân hàng, việc tính được tiền lãi khi vay sẽ giúp bạn biết nên lựa chọn ngân hàng nào là phù hợp và hợp lý.

Công thức để tính lãi suất (khi đi vay) như sau: Tiền lãi = Tiền ban đầu * Lãi suất vay

Ví dụ: Bạn A ngân hàng 50.000.000 VND với mức lãi suất là 9%/năm. Lãi suất vay ngân hàng phải chi trả mỗi tháng là 9%/12 tháng. Vậy tiền lãi mỗi tháng mà bạn A phải trả ngân hàng sẽ là: 50.000.000 * 9%/12 = 375.000 VND.

Cách tính phần trăm thuế

Dưới đây là cách tính phần trăm thuế mà bạn cần tham khảo:

Số tiền thuế TNCN phải đóng = Thu nhập chịu thuế TNCN * 20% (TNCN: Thuế thu nhập cá nhân).

Lưu ý: Thu nhập chịu thuế TNCN = Tổng thu nhập – Thu nhập không chịu thuế – Thu nhập được miễn thuế.

Cách tìm 1 số khi biết phần trăm số đó

Khi cần tìm 1 số bất kỳ khi biết được phần trăm của nó, ta lấy số này chia cho số phần trăm rồi đem nhân cho 100 hay lấy giá trị đó đem nhân 100 rồi chia số phần trăm. Công thức cụ thể là:

A : a% = A : a x 100

Ví dụ: 1 cuốn sách viết được 80 trang. Trong đó, số trang đã được viết chiếm 20% trên tổng số trang. Hỏi tổng cộng là quyển sách đó có mấy trang?

Trả lời:

1% tổng số trang của cuốn sách là: 80 : 20% = 4 trang.

Tổng số trang mà quyển sách có là: 4 x 100 = 400 trang.

Đáp số: Vậy cuốn sách này có 400 trang.

Các lưu ý cần nắm trong quá trình tính phần trăm

Sau khi nắm vững 10 công thức cơ bản, quý khách cần lưu ý những sai lầm phổ biến để đảm bảo tính toán chính xác trong mọi tình huống.

• Phân biệt tỷ lệ và số lượng tuyệt đối: Phần trăm thể hiện tỷ lệ, không phải số lượng. Ví dụ, cửa hàng A bán 50 sản phẩm ngày đầu, 100 sản phẩm ngày thứ hai không có nghĩa tăng 150% mà là tăng 100% so với ngày trước.
• Đảm bảo cùng mẫu số khi so sánh: Khi so sánh tỷ lệ phần trăm giữa các đối tượng, cần đảm bảo cùng mẫu số tham chiếu. Cửa hàng A có 20 khách tăng lên 40 khách (tăng 100%), cửa hàng B có 100 khách tăng lên 120 khách (tăng 20%) không thể kết luận cửa hàng nào tăng nhiều hơn vì tổng số khách ban đầu khác nhau.
• Quy tắc làm tròn số thập phân: Khi làm tròn phần trăm, cần tuân thủ quy tắc toán học. Kết quả 33,3333% có thể làm tròn thành 33,33% hoặc 33,3% tùy mức độ chính xác yêu cầu, nhưng không nên làm tròn thành 33% hoặc 34%.
• Chuyển đổi đơn vị thời gian: Khi tính lãi suất hoặc tăng trưởng, cần chú ý đơn vị thời gian. Lãi suất 12%/năm tương đương 1%/tháng, không phải 12%/tháng. Sai lầm này thường dẫn đến tính toán sai lệch nghiêm trọng.
• Tính toán nhiều mức phần trăm liên tiếp: Khi có nhiều đợt giảm giá liên tiếp, không thể cộng trực tiếp các tỷ lệ. Ví dụ: Giảm 20% rồi tiếp tục giảm 10% không bằng giảm 30% mà bằng: (1 – 0,2) × (1 – 0,1) = 0,72, tức là giá cuối cùng bằng 72% giá gốc, tương đương giảm 28%.

Công cụ nào hỗ trợ tính phần trăm?

Bên cạnh việc tính toán thủ công, quý khách có thể tận dụng nhiều công cụ hiện đại để tính phần trăm nhanh chóng và chính xác hơn. Dưới đây là các loại công cụ được khuyến nghị sử dụng tùy theo từng mục đích và tình huống cụ thể.

• Ứng dụng di động: Calculator Plus và MyScript Calculator là hai ứng dụng được đánh giá cao trên cả iOS và Android. Ưu điểm nổi bật: giao diện trực quan, tính toán chính xác và hỗ trợ nhiều loại phép tính phức tạp. Đặc biệt phù hợp khi quý khách cần tính toán nhanh mức giảm giá khi mua sắm tại Di Động Việt hoặc so sánh giá giữa các sản phẩm công nghệ.
• Phần mềm máy tính: Microsoft Excel và Google Sheets cung cấp khả năng tính toán phần trăm mạnh mẽ với các hàm tích hợp sẵn. Calculator trên Windows và Mac cũng hỗ trợ tính phần trăm cơ bản. Các phần mềm này đặc biệt hữu ích cho công việc văn phòng, quản lý tài chính cá nhân và phân tích dữ liệu kinh doanh với khối lượng số liệu lớn.
• Công cụ online: Nhiều website cung cấp máy tính phần trăm miễn phí như Calculator.net, RapidTables.com. Ưu điểm chính: không cần cài đặt phần mềm, truy cập nhanh từ bất kỳ thiết bị nào có internet. Tuy nhiên, cần lưu ý về bảo mật thông tin, tránh nhập dữ liệu nhạy cảm như số tiền lớn hoặc thông tin tài chính cá nhân trên các trang web không đảm bảo.

Câu Hỏi Thường Gặp Khi Tính Phần Trăm

Có thể tính phần trăm bằng máy Casio không?

Có, máy tính Casio fx-570VN Plus và các dòng tương tự đều hỗ trợ tính phần trăm hiệu quả. Cách thức: nhập số cần tính, nhấn phím chia, nhập tổng số, nhấn phím nhân, nhập 100, sau đó nhấn bằng. Một số model Casio hiện đại có phím % trực tiếp, giúp tính toán nhanh hơn. Ưu điểm nổi bật: độ chính xác cao, thao tác đơn giản và đặc biệt phù hợp cho học sinh, sinh viên trong các kỳ thi quan trọng.

App nào tính phần trăm tốt nhất trên điện thoại?

Calculator Plus cho iOS được đánh giá cao nhờ giao diện đẹp mắt và nhiều tính năng mở rộng. Samsung Calculator trên Android tích hợp sẵn, hoạt động ổn định và đáng tin cậy. Ưu điểm chung: luôn có sẵn trên điện thoại, tính toán nhanh chóng khi cần so sánh giá hoặc tính mức giảm giá khi mua sắm. Lưu ý quan trọng: nên kiểm tra kết quả bằng phép tính đơn giản để đảm bảo độ chính xác, đặc biệt với các giao dịch có giá trị lớn.

Khi nào nên dùng Excel thay vì tính tay?

Excel phù hợp khi xử lý nhiều số liệu cùng lúc, cần lưu trữ kết quả để tham khảo sau này hoặc thực hiện phân tích dữ liệu phức tạp. Tính tay phù hợp cho các phép tính đơn giản, nhanh chóng trong cuộc sống hàng ngày. Excel thể hiện ưu thế vượt trội: tự động tính lại toàn bộ kết quả khi thay đổi dữ liệu đầu vào, tạo biểu đồ trực quan và xuất báo cáo chuyên nghiệp. Khuyến nghị của chúng tôi: nên học thành thạo cả hai phương pháp để linh hoạt áp dụng tùy tình huống.

Phần trăm âm có ý nghĩa gì?

Phần trăm âm có nghĩa giảm so với mốc tham chiếu ban đầu. Ví dụ: doanh thu giảm -15% tương đương với việc giảm 15% so với kỳ trước. Thường gặp trong các báo cáo: tăng trưởng âm, lợi nhuận âm, hoặc hiệu suất giảm sút. Điều quan trọng: cần đọc kỹ ngữ cảnh để hiểu đúng ý nghĩa. Trong một số trường hợp, phần trăm âm có thể là tích cực, như tỷ lệ khiếu nại giảm -20% có nghĩa chất lượng dịch vụ được cải thiện.

Có cần học thuộc lòng công thức không?

Nên nhớ công thức cơ bản nhất: (Phần/Tổng) × 100 vì đây là nền tảng cho mọi phép tính phần trăm. Các công thức phức tạp khác có thể lưu trong điện thoại, sổ tay hoặc bookmark trang web hướng dẫn để tra cứu khi cần. Điều quan trọng hơn: hiểu rõ logic tính toán và biết cách áp dụng linh hoạt vào các tình huống thực tế. Thực hành thường xuyên với các ví dụ cụ thể sẽ giúp quý khách thành thạo và tự tin khi sử dụng công thức trong công việc cũng như cuộc sống.

Tạm kết

Với 10 công thức tính phần trăm chi tiết mà chúng tôi đã chia sẻ, quý khách có thể tự tin xử lý mọi tình huống tính toán từ đơn giản đến phức tạp. Các công thức này có tính ứng dụng cao trong cuộc sống hàng ngày, từ mua sắm, quản lý tài chính đến công việc chuyên môn.