Hành động quyết liệt để khoa học công nghệ trở thành nguồn lực mới

“Chìa khóa” để Thủ đô khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế số Trường Đại học Điện lực: Đổi mới đào tạo từ nền tảng nghiên cứu khoa học

Chiều 18/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính – Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 chủ trì Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, 5 năm thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước, 4 năm triển khai Đề án 06.

Quy mô thương mại điện tử năm 2025 ước đạt 36 tỷ USD

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 21/12/2024 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/5/2021 ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030; Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/1/2022 về việc phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030.

Theo các báo cáo, ý kiến tại hội nghị, đây là hệ thống các văn kiện, văn bản có ý nghĩa chiến lược, vừa là nền tảng, vừa là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội nhanh và bền vững. Đặc biệt, các chủ trương này là lời hiệu triệu mạnh mẽ đối với cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, nỗ lực phấn đấu đưa Việt Nam vươn lên trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị “3 trong 1” chiều 18/12 – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện ngày càng hiệu quả, thiết thực công tác chuyển đổi số quốc gia và cải cách hành chính; đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số đã được triển khai trên hầu hết các lĩnh vực. Đồng thời, tổ chức triển khai quyết liệt Đề án 06 từ Trung ương đến cơ sở, được người dân, doanh nghiệp đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao. Tuy nhiên, để hoàn thành các mục tiêu của chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06, phía trước còn rất nhiều việc phải làm; còn nhiều rào cản, vướng mắc cần tháo gỡ.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giá thẳng thắn, khách quan, minh chứng bằng số liệu cụ thể các hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06 năm 2025 và giai đoạn 2021-2025; làm rõ những kết quả nổi bật, khích lệ cần nhân rộng trong thời gian tới; nhận diện những tồn tại, hạn chế, yếu kém, vướng mắc, rào cản, điểm nghẽn, nhất là về thể chế, cơ chế, chính sách, huy động nguồn lực; chỉ rõ những nội dung còn chậm tiến độ (xác định rõ trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương).

Đồng thời, xác định nguyên nhân khách quan, chủ quan, rút ra các bài học kinh nghiệm; chia sẻ những kinh nghiệm hay, bài học quý, cách làm sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, tổ chức thực hiện, công tác phối hợp, huy động nguồn lực; xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm mang tính tăng tốc, bứt phá, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái; khơi thông những điểm nghẽn còn ách tắc trong tổ chức triển khai thực hiện.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính quát những kết quả nổi bật đạt được thời gian qua. Đáng chú ý khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số có bước phát triển mạnh mẽ, rộng khắp, lan tỏa tới hầu hết các ngành, lĩnh vực và mọi mặt đời sống.

Thủ tướng phát biểu tại hội nghị – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Chính phủ số được đẩy mạnh; dịch vụ công trực tuyến ngày càng được hoàn thiện, chuyển từ bị động sang chủ động phục vụ người dân, doanh nghiệp dựa trên dữ liệu. Đến nay, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt 36,8%. Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử của Việt Nam năm 2024 xếp hạng 71/193, tăng 15 bậc so với năm 2020.

Kinh tế số có bước phát triển vượt bậc: Số lượng doanh nghiệp công nghệ số tăng nhanh từ 58 nghìn năm 2020 lên khoảng 80 nghìn năm 2025; kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số năm 2025 ước đạt 172 tỷ USD, tăng gấp hơn 1,7 lần so với năm 2020; quy mô thương mại điện tử năm 2025 ước đạt 36 tỷ USD, gấp 3 lần năm 2020; thanh toán không dùng tiền mặt được phổ cập rộng khắp từ thành thị đến nông thôn; ước giá trị thực hiện năm 2025 gấp 26 lần GDP với hơn 20,2 tỷ giao dịch/năm; công tác quản lý thuế, hóa đơn điện tử được triển khai quyết liệt, hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước. Cuối năm 2025, đã xử lý 8,5 tỷ hóa đơn điện tử (tăng 3,4 lần so với năm 2022).

Triển khai Đề án 06 được thúc đẩy mạnh mẽ, lan tỏa, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, doanh nghiệp. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phát huy hiệu quả thiết thực (làm sạch 57,9 triệu dữ liệu đất đai, 107 triệu dữ liệu hộ tịch, trên 100 triệu dữ liệu về bảo hiểm, 35,08 triệu bản ghi giấy phép lái xe…).

Nền tảng VNeID là công cụ số phục vụ cho người dân, doanh nghiệp được sử dụng rộng rãi (100% công dân được cấp mã định danh cá nhân; 87 triệu thẻ căn cước công dân gắn chip được cấp; có 67 triệu tài khoản VNeID); nhiều tiện ích phục vụ người dân, doanh nghiệp được tích hợp như tài chính, ngân hàng, giáo dục, y tế…

Không có con đường nào khác ngoài đột phá phát triển khoa học công nghệ

Bên cạnh thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, bất cập, những việc cần làm tốt hơn, Thủ tướng nhấn mạnh, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đòi hỏi khách quan, sự lựa chọn mang tính chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong đầu tư, là động lực phát triển nhanh, bền vững của mỗi quốc gia.

Các đại biểu tham dự hội nghị – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

“Chúng ta muốn tăng trưởng kinh tế 2 con số, muốn bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, muốn đất nước bắt kịp, tiến cùng và vượt lên, phát triển nhanh và bền vững, trở thành nước phát triển, có thu nhập cao thì không có con đường nào khác là đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi kép (chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số)”, Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng nêu rõ quan điểm phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính và Đề án 06 phải được triển khai quyết liệt, toàn diện, đồng bộ, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, tạo nhiều đột phá để Việt Nam bắt kịp, tiến cùng và vươn lên so với khu vực, thế giới; đẩy mạnh 03 đột phá chiến lược số: Đột phá về thể chế số, đột phá về hạ tầng số, đột phá về nhân lực số.

Đồng thời, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính và Đề án 06 phải gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, với phương châm “Bộ máy tinh gọn – Dữ liệu kết nối – Quản trị thông minh”, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, là động lực, là nguồn lực, “Đảng lãnh đạo, Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước phát triển, nhân dân hạnh phúc”.

“Đảng đã lãnh đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng hành, nhân dân ủng hộ, bạn bè giúp đỡ, thì chỉ bàn làm, không bàn lùi. Thể chế phải thông thoáng, hạ tầng phải thông suốt, quản trị và nhân lực thông minh, nguồn lực phải đủ lớn, ý chí phải đủ mạnh, tổ chức thực hiện phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc nào dứt việc đó”, Thủ tướng nói.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhắc lại tinh thần chung là đoàn kết, hợp tác và trao đổi. Theo đó, phải củng cố, phát huy đoàn kết, thống nhất để tạo ra sức mạnh; hợp tác để tạo ra, gia tăng lợi ích của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương và đặc biệt là gia tăng lợi ích cho người dân, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và nhà nước; trao đổi để hiểu nhau hơn, tăng cường niềm tin, chia sẻ với nhau nhiều hơn, đi đến nhận thức chung và có hành động chung.

Toàn cảnh hội nghị – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phát huy vai trò các Tổ công tác của Ban Chỉ đạo Chính phủ, tăng cường hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm tốt.

Về thể chế, Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng, trình sửa đổi Luật Đo lường, Luật Bưu chính và kế hoạch hoạt động năm 2026 trước 15/1/2026. Bộ Công an hoàn thiện Nghị định về tổ chức, hoạt động của Trung tâm Dữ liệu quốc gia trong tháng 1/2026; tham mưu cơ chế đột phá cho Trung tâm Sáng tạo, Nghị quyết phát triển công dân số và Chương trình triển khai Đề án 06 giai đoạn 2026–2030 trong Quý I/2026. Bộ Nội vụ xây dựng Kế hoạch cải cách hành chính giai đoạn 2026–2030, trọng tâm là thủ tục hành chính.

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, sử dụng hạ tầng Trung tâm Dữ liệu quốc gia, mở rộng hạ tầng viễn thông, 5G, Internet vệ tinh, năng lượng xanh; khẩn trương hoàn thiện các cơ sở dữ liệu, đặc biệt 12 cơ sở dữ liệu trọng yếu, phát triển VNeID thành nền tảng số quốc gia.

Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục chuẩn hóa, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, khai thác dữ liệu để thay thế hồ sơ giấy; Bộ Tư pháp chủ trì rà soát, tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền.

Thủ tướng Chính phủ đã thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao các phần thưởng cao quý cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

“Cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, vòng vo, mất thời gian; việc nào ai làm tốt nhất thì giao cho người đó làm; việc nào người dân và doanh nghiệp làm tốt hơn thì để người dân và doanh nghiệp làm”, Thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu công khai kết quả, số liệu cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính trên các phương tiện thông tin đại chúng,.

Chính phủ cam kết sẽ luôn kiến tạo, đồng hành, dỡ bỏ mọi điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, nhân lực để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính thực sự trở thành động lực, nguồn lực mới, cổ vũ cả dân tộc vững bước tiến lên trong kỷ nguyên mới.

Gửi lời chúc “năm mới, tư duy mới, công nghệ mới, thắng lợi mới”, Thủ tướng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp công nghệ phát huy tinh thần dân tộc, dám nghĩ, dám làm, nghĩ sâu làm lớn, nhìn xa trông rộng; mỗi người dân hãy chủ động trở thành những “công dân số” văn minh, tích cực học tập, nâng cao kỹ năng số để làm chủ tương lai, chung tay xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.