Cuộc sống hiện tại của em bé Singapore được thông tim từ trong bào thai: Những chuyện đẫm nước mắt lần đầu BS Việt lên tiếng

Hơn nửa năm sau ca thông tim lịch sử cho thai nhi trong bụng thai phụ người Singapore, em bé đã chào đời được 4 tháng, phát triển tốt, khỏe mạnh.

Nhớ lại những ngày đầu tiếp nhận trường hợp của bé, TS.BS Đỗ Nguyên Tín, Chủ tịch Hội Tim mạch nhi và Tim bẩm sinh TPHCM, Trưởng khoa Can thiệp tim mạch, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM) không khỏi bồi hồi.

Đến được ngày hôm nay thành công này là cả một hành trình đầy gian khó, những giờ phút căng thẳng đến nghẹt thở và quyết định táo bạo của cả ê-kíp đương đầu với thách thức để cứu lấy một sinh mệnh nhỏ bé.

Niềm tin đặt trọn vào “bàn tay Việt”

Sau 10 năm đằng đẵng điều trị hiếm muộn, kiên trì làm thụ tinh ống nghiệm, vợ chồng chị K.W.S. (41 tuổi) cuối cùng cũng nhận tin vui mang thai con đầu lòng. Tuy nhiên, niềm vui chưa được bao lâu, cả hai bất ngờ nhận kết quả siêu âm ở tuần thai thứ 18 như một nhát dao cắt vào lòng người làm cha mẹ.

Thai nhi bị hẹp van động mạch phổi rất nặng, máu không thể bơm lên phổi, dẫn đến nguy cơ suy tim và tử vong ngay trong bụng mẹ hoặc ngay khi vừa chào đời.

Đối với trường hợp này, các bác sĩ Singapore nhận định đây là một ca cực khó và đầy rủi ro. Họ giới thiệu cho gia đình một địa chỉ đã thực hiện thành công nhiều ca can thiệp tim bào thai là Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1 tại TPHCM, Việt Nam.

Tháng 4/2025, khi thai nhi mới 21 tuần tuổi, chị K.W.S. đã bay sang Việt Nam. Video siêu âm từ Singapore đã được gửi trước, nhưng để chẩn đoán chính xác, các bác sĩ Việt Nam cần trực tiếp thăm khám.

Kết quả siêu âm tại Việt Nam cho thấy, van động mạch chủ bị hẹp nghiêm trọng, ngoài ra van hai lá có dấu hiệu hư hỏng, thất trái ngày càng dày lên. Theo bác sĩ Tín, trường hợp này nặng hơn các ca khác, diễn tiến rất nhanh, Nếu chờ thêm vài tuần nữa, gần như chắc chắn em bé sẽ mất trong bụng mẹ.

Do đó, các bác sĩ quyết định can thiệp sớm khi thai mới chỉ 25 tuần tuổi thay vì chờ đợi đến tuần thi thứ 28-30 mới can thiệp như những ca trước.

Quyết định này đồng nghĩa với việc các bác sĩ sẽ phải làm việc trên một trái tim rất nhỏ. Một sai lệch nhỏ, dù chỉ vài milimét, cũng có thể đánh đổi bằng tính mạng của thai nhi.

Cuộc “đấu trí” trên bàn mổ

Ngày 22/5, ca can thiệp đầu tiên được tiến hành với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả hai bệnh viện. Không khí tại phòng mổ căng thẳng đến mức có thể nghe thấy cả tiếng kim đồng hồ nhích từng nhịp. Đây được đánh giá là ca thông tim bào thai phức tạp nhất từ trước đến nay tại Việt Nam.

Nhưng rồi, điều không may đã xảy ra. Em bé nằm sấp, hoàn toàn cố định trong tư thế không thuận lợi cho can thiệp. Các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ đã thử mọi cách trong 2 giờ, nhưng em bé vẫn kiên quyết giữ nguyên tư thế.

“Lúc đó tôi nghĩ, có lẽ em bé chưa sẵn sàng. Chúng tôi cũng thử tiếp cận, nhưng cảm giác nếu cứ cố làm trong tư thế bất lợi như vậy, mọi chuyện sẽ tệ hơn. Tôi quyết định dừng lại”, bác sĩ Tín chia sẻ.

Với bác sĩ Tín, đó là một trong những quyết định khó khăn nhất. Ông và cả ê-kíp biết rằng mỗi ngày trôi qua, tình trạng tim thai lại xấu đi một chút. Nhưng họ cũng biết rằng, nếu ép buộc tiếp tục, nguy cơ mất cả mẹ lẫn con là rất cao.

7 ngày sau lần can thiệp đầu tiên, ca can thiệp lần hai bắt đầu. Lần này, áp lực lên vai các bác sĩ nặng nề hơn gấp bội. Đây là cơ hội cuối cùng. Nếu thất bại, tất cả sẽ kết thúc.

Một lần nữa, em bé lại nằm sấp, các bác sĩ tiếp tục mất nhiều thời gian để xoay thai. Nhưng khi mọi thứ tưởng đã sẵn sàng, tim thai bắt đầu chậm lại, nguy cơ ngưng tim cao. Ê-kíp một lần nữa đứng trước lựa chọn khó khăn nên tiếp tục hay ngưng can thiệp chờ tim bé đập mạnh trở lại rồi tiếp tục.

Nếu dừng lại, khả năng rất cao lần sau không thể xoay thai trở lại tư thế thuận lợi như lần này. Do đó, cả ê-kíp thống nhất: Can thiệp ngay, nhanh, gọn, chính xác theo kiểu ‘kiss and run’ – chạm vào rồi rút lui ngay lập tức.

Trong vài giây tĩnh lặng đến đáng sợ, kim 18G xuyên qua thành bụng mẹ, qua lớp cơ tử cung, xuyên qua bánh nhau, xuyên qua thành ngực thai nhi, chọc thẳng vào buồng thất trái – chỗ hẹp chỉ bằng đầu bút chì. Dây dẫn được luồn vào, bóng nong được đưa đến đúng vị trí van động mạch chủ.

3ộ điều khiển nhiệt độ PID REX-C100, với cặp nhiệt

Giới thiệu về sản phẩm này Độ chính xác đo: + / - 0,5% FS Dung sai bù đầu lạnh: + /- 2 độ C (có thể được sửa đổi bằng phần mếm trong 0 ~ 50 độ C) Độ phân giải: 14 bit Chu ky lấy mẫu: 0,5 giây Quyền lực: AC 100-240V 50 / 60HZ Giá trị quá trình (PV), Giá trị cài đặt (SV) <iểm soát PIN (bao gồm ON / OFF, PID loại bước và PID liêr tỤc) Điều khiển tự điều chỉnh Đầu ra rơ le: công suất tiếp xúc 250V AC 3A (tải điện

Bơm! Nong! Rút! Tất cả chỉ diễn ra trong tích tắc. Và rồi, tim thai tăng trở lại! Trên màn hình siêu âm doppler, dòng máu bắt đầu chảy qua van động mạch chủ vừa được nong mở.

“Thành công rồi!”.

Tiếng reo vang lên trong phòng mổ. Những giọt nước mắt hạnh phúc đã rơi, của cả ê-kíp, thai phụ lẫn người thân.

Bên trong phòng mổ, cả ê-kíp ôm chầm lấy nhau. Bác sĩ Tín, người vẫn luôn bình tĩnh trong mọi ca phẫu thuật, lúc này cũng không kìm được cảm xúc.

Với ông, đó không chỉ niềm vui khi thực hiện thành công một ca mổ mà còn là niềm vui khi chiến thắng chính bản thân, vượt qua giới hạn, vượt qua nỗi sợ và những trở ngại tưởng chừng không thể vượt qua.

Sau can thiệp, thai phụ K.W.S. nằm theo dõi tại Bệnh viện Từ Dũ và được cho về nước vào ngày 10/6. Em bé chào đời tại Singapore ngày 19/7, nặng 3,7kg, sức khỏe ổn định, bú tốt và phát triển bình thường.

Dấu mốc lịch sử

Ca can thiệp cho sản phụ Singapore không đơn thuần là một ca phẫu thuật thành công, mà còn là một cột mốc lịch sử. Đây là ca thông tim bào thai thứ 9 tại Việt Nam và là ca khó nhất từ trước đến nay, thực hiện trên tuổi thai nhỏ nhất (25 tuần tuổi), tình trạng bệnh nặng, diễn tiến nhanh, phải thực hiện hai lần mới thành công.

Với bác sĩ Đỗ Nguyên Tín, sau những thành công ấy, ông và các đồng nghiệp vẫn đang vừa làm vừa học, tích lũy kinh nghiệm qua từng ca bệnh.

Khi nhận được những dòng cảm ơn của gia đình thai phụ, ông vui vì sự tin tưởng của bệnh nhân vào mình cùng các đồng nghiệp ở Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ.

Ông cũng hy vọng kỹ thuật thông tim bào thai có thể được mở rộng, thực hiện thường quy tại khắp các cơ sở y tế từ Nam ra Bắc, mang lại nhiều hy vọng sống cho trẻ nhỏ và hạnh phúc cho các gia đình.

Quan trọng hơn, đây là một bước tiến quan trọng trong quá trình hoàn thiện hồ sơ pháp lý để Bộ Y tế đưa kỹ thuật “thông tim can thiệp trong bào thai” vào danh mục kỹ thuật chính thức đầu tiên của Việt Nam.

Nếu được phê duyệt, đây sẽ là dấu mốc quan trọng đưa y học sơ sinh và bào thai Việt Nam lên một tầm cao mới, giúp ngày càng nhiều thai nhi bị tim bẩm sinh được tiếp cận kỹ thuật này, mở ra cơ hội sống và phát triển tốt nhất cho các bé sau khi chào đời.

Theo Sở Y tế TPHCM, việc một bệnh viện hàng đầu của Singapore chủ động giới thiệu người bệnh sang TP.HCM để được điều trị không chỉ là niềm tin vào năng lực chuyên môn, mà còn là sự ghi nhận của khu vực ASEAN đối với trình độ kỹ thuật cao trong lĩnh vực y học bào thai tại Việt Nam.

Sự kiện cũng ghi nhận nỗ lực bền bỉ gần một thập kỷ của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ và ê-kíp thông tim Bệnh viện Nhi đồng 1 trong hành trình ứng dụng các kỹ thuật can thiệp bào thai.