CEO Jensen Huang tiết lộ sốc: Trong kỷ nguyên AI, tương lai thuộc về người có “gu”

Trong nhiều thập kỷ, xã hội đã bán cho chúng ta một công thức cố định cho thành công: IQ cao + điểm thi hoàn hảo + kiến thức chuyên môn = tương lai đảm bảo. Chúng ta tuyển dụng những người “thông minh nhất”, ám ảnh với bảng điểm, và coi trí thông minh như tài nguyên khan hiếm với giá trị vàng.

Nhưng trong một bài phát biểu trước sinh viên Đại học Cambridge mới đây, CEO NVIDIA, ông Jensen Huang đã chỉ ra rằng công thức này không còn đúng trong kỷ nguyên AI nữa. AI không chỉ cạnh tranh với con người – nó đang vượt qua chúng ta.

Nó có thể đạt điểm tuyệt đối trong bài kiểm tra nhanh hơn bạn cầm bút lên, viết mã sạch hơn, chẩn đoán bệnh và tóm tắt hồ sơ pháp lý trong vài giây. Trong tương lai rất gần, “trí thông minh thô” sẽ giống như nước máy hay điện: vô cùng quan trọng, nhưng rẻ, dồi dào và ai cũng tiếp cận được chỉ cần có kết nối Wi-Fi. Nếu “thông minh” không còn đặc biệt, thì giá trị con người nằm ở đâu?

Theo ông Huang, câu trả lời không phải là một kỹ năng kỹ thuật mới. Đó là “gu” (hay taste). Nghe có vẻ kỳ lạ khi một kỹ sư phần cứng nói về “gu” – thứ nghe có vẻ mơ hồ và dành cho nghệ sĩ. Nhưng trong thế giới của Huang, đây là nguyên tắc kỹ thuật cứng rắn và là siêu năng lực lý trí tối thượng.

Ông giải thích đơn giản: “Khi AI tiếp quản tất cả công việc được chuẩn hóa (hay được định nghĩa rõ ràng), giá trị duy nhất con người còn lại là khả năng xử lý công việc khó có thể được chuẩn hóa (hay các công việc được định nghĩa kém) – và đây chính là loại công việc có giá trị nhất.”

Trong kỷ nguyên AI, con người có thể làm được gì?

Sự khác biệt rất rõ ràng. Công việc được định nghĩa rõ ràng thuộc về AI: viết đoạn mã Python để thu thập dữ liệu, tóm tắt tài liệu 50 trang, tính toán tải trọng kết cấu của cây cầu. Đây là những nhiệm vụ có công thức, có quy trình, có đáp án chuẩn.

Nhưng các công việc không được chuẩn hóa lại thuộc về con người: Sản phẩm mới của chúng ta nên mang lại cảm giác như thế nào? Thị trường đang sụp đổ và dữ liệu mâu thuẫn – chúng ta nên quay sang hướng nào? Tại sao người dùng ghét tính năng này mặc dù nó hoạt động hoàn hảo? Những vấn đề này không có câu trả lời trắc nghiệm. AI không thể tính toán con đường “đúng” vì con đường đó chưa tồn tại. Để điều hướng sự hỗn loạn này, bạn cần “gu”.

Trong thời đại quá tải thông tin, “gu” chính là khả năng nhìn vào vô số lựa chọn và ngay lập tức xác định cái gì quan trọng – và quan trọng hơn, cái gì không quan trọng.

Hãy tưởng tượng AI như một thực tập sinh siêu hiệu quả. Bạn yêu cầu 100 khẩu hiệu marketing, nó cho bạn trong 30 giây. Nhưng nếu “gu” của bạn chỉ ở mức trung bình, bạn sẽ chọn khẩu hiệu tầm thường. Kết quả của AI bị giới hạn bởi khả năng phán đoán của bạn. Nếu “gu” của bạn xuất sắc, bạn biết 99 khẩu hiệu nào là rác và cái nào sẽ chạm đến cảm xúc con người.

Một ví dụ điển hình là quyết định xây dựng CUDA của NVIDIA nhiều năm trước. Lúc đó, thị trường không muốn nó, Wall Street không hiểu nó, AI chưa phải là “một thứ gì đó”. Vậy ông Huang đặt cược cả công ty vào CUDA như thế nào? “Chiến lược không chỉ là chọn làm gì, mà là chọn KHÔNG làm gì.” Đây là hình thức cao nhất của “gu” – khả năng loại bỏ tiếng ồn và tập trung vào điều thiết yếu.

Trong quá khứ, chúng ta là những người sáng tạo, được đánh giá bởi khả năng sản xuất. Trong tương lai, chúng ta phải là biên tập viên, được đánh giá bởi khả năng lựa chọn.

Làm thế nào để có “gu”?

Làm thế nào để phát triển “gu” này? Ông Huang chỉ ra hai yếu tố then chốt. Thứ nhất là tư duy nguyên lý đầu tiên. Thay vì nhìn vào những gì người khác đang làm, hãy phá vỡ vấn đề xuống các chân lý cơ bản – quy luật vật lý, khoa học máy tính, kinh tế – rồi xây dựng từ đó. Khi hiểu bản chất của vấn đề, bạn ngừng đuổi theo xu hướng, ngừng chìm trong tiếng ồn, và có đủ tự tin để nói “không” với hàng ngàn ý tưởng tốt để nói “có” với một ý tưởng tuyệt vời.

Thứ hai là trải nghiệm và đau khổ. “Sự vĩ đại đến từ tính cách. Tính cách hình thành từ những người đã chịu đựng,” ông Huang nói. AI đã đọc mọi cuốn sách nhưng chưa bao giờ có trái tim tan vỡ, chưa thất bại trong startup, chưa cảm nhận nỗi đau của quyết định sai lầm hay niềm vui của chiến thắng khó khăn.

Bộ phát wifi 4G di động mini ROOSEE M610, chuẩn wifi 6

“Gu” của bạn được xây dựng trên những vết sẹo này – bạn biết sự đồng cảm vì đã cần nó, biết người dùng cần gì vì bạn cũng từng thất vọng, có thể phát hiện lời nói dối vì đã bị lừa.

Huang đưa ra lời cảnh báo: “Bạn sẽ không mất việc vì AI. Bạn sẽ mất việc vì người biết sử dụng AI.” Nhưng còn hơn thế: bạn sẽ mất việc vì người có “gu” tốt hơn. Để sinh tồn, đừng cạnh tranh về sự thông minh – để AI làm bách khoa toàn thư, bạn hãy làm tác giả. Thay đổi bản sắc từ “người biết câu trả lời” sang “người đặt câu hỏi đúng”.

Thực hành loại bỏ thay vì thêm vào. Tìm kiếm những dự án lộn xộn, yêu cầu mơ hồ, những tình huống không có sách hướng dẫn. Thoải mái với sự mơ hồ chính là đảm bảo công việc mới của bạn. Tương lai thuộc về những biên tập viên, người quản lý và người ra quyết định. Thông minh thì rẻ. “Gu” thì đắt.