Nhiều hãng nghiên cứu thị trường như TrendForce đã phải liên tục nâng dự báo tăng giá DRAM ở mọi phân khúc, từ di động, PC đến server khi nhu cầu bùng nổ cho hạ tầng AI kéo căng nguồn cung. Trong bối cảnh đó, việc một số hãng smartphone và PC bắt đầu tính chuyện tăng giá sản phẩm không còn là câu chuyện “thích thì tăng”, mà là hệ quả của một chuỗi biến động phức tạp: từ chiến lược ưu tiên HBM cho AI của Samsung, SK hynix, đến các hợp đồng đặt hàng bộ nhớ kéo dài tới tận 2027 của các tập đoàn công nghệ lớn.

Giá DRAM tăng phi mã vì cú sốc AI, không chỉ vì các hãng “mượn cớ”

Theo các báo cáo mới nhất, TrendForce ước tính giá DRAM thông thường sẽ tăng khoảng 8 đến 13% trong quý IV/2025; nhưng sau các đợt đàm phán và siết cung gần đây, dự báo này đã được điều chỉnh lên có thể tới 18 đến 23% với một số dòng sản phẩm. Ở nhóm bộ nhớ cho thiết bị di động, mức tăng còn “gắt” hơn: các báo cáo thị trường ghi nhận giá hợp đồng mobile DRAM tiết kiệm điện (LPDDR) đã tăng khoảng 38 đến 43% do nguồn cung hạn chế và cạnh tranh mua hàng gay gắt giữa các nhà sản xuất smartphone.

Ở phía server, nơi đang gánh phần lớn hạ tầng AI, giá DRAM máy chủ trong quý IV/2025 bị ghi nhận tăng tới 50% so với trước đó, trong khi tỷ lệ đáp ứng đơn hàng của các khách hàng lớn ở Mỹ và Trung Quốc chỉ còn khoảng 70%. Nói ngắn gọn: bản thân “miếng RAM” đã đắt lên rõ rệt trước khi bất kỳ hãng smartphone nào công bố bảng giá mới.

Nguyên nhân chính nằm ở cuộc đua AI. Các trung tâm dữ liệu và nhà cung cấp dịch vụ cloud đang tăng tốc đầu tư server AI, kéo theo nhu cầu HBM (High Bandwidth Memory) và DRAM hiệu năng cao tăng vọt. Các nhà sản xuất bộ nhớ lớn như Samsung và SK hynix ưu tiên dây chuyền cho các sản phẩm biên lợi nhuận cao này, đồng thời nâng giá DRAM và NAND cho quý IV thêm tới 30%, chuyển thẳng mức giá mới sang khách hàng.

Reuters mô tả đây là một chu kỳ giá mới, trong đó AI “định nghĩa lại” cách hình thành giá và phân bổ nguồn cung của thị trường DRAM: nhu cầu từ AI server không co lại ngay cả khi giá tăng, khiến mô hình cung-cầu vốn quen thuộc của ngành bị phá vỡ. Kết quả là các phân khúcnhư bộ nhớ cho PC, laptop, smartphone buộc phải chấp nhận nguồn cung ít hơn, giá cao hơn dù bản thân chúng không nằm ở trung tâm của cơn sốt AI. 

Từ phòng sạch đến cửa hàng bán lẻ: chi phí đội lên ra sao?

Mua Hàng với Shopee

Một ví dụ dễ nhìn thấy là thị trường PC mini. Hãng Minisforum mới đây đã thông báo tăng giá trên toàn bộ các mẫu mini PC có kèm RAM và SSD, viện dẫn “chi phí nguyên liệu”, thực chất là DRAM và bộ nhớ flash, tăng mạnh do thiếu hụt và nhu cầu AI. Những mẫu barebone không đi kèm RAM/SSD thì không tăng giá, cho thấy rất rõ “điểm nóng” nằm ở linh kiện bộ nhớ.

Các bài phân tích thị trường PC cũng ghi nhận nhiều bộ kit DDR5 cho desktop đã tăng giá gần gấp đôi so với đầu năm, đảo ngược xu hướng giảm giá liên tục trong nửa cuối 2024 và nửa đầu 2025. Trong lĩnh vực smartphone, theo một số nguồn tin, dòng Galaxy S26 series của Samsung cũng có khả năng sẽ tăng giá vì ảnh hưởng của làn sóng này.

Đằng sau những ví dụ cụ thể đó là một chuỗi chi phí đang cùng lúc leo thang. Các nhà máy sản xuất chip nhớ yêu cầu vốn đầu tư hàng chục tỷ USD; trong bối cảnh lãi suất toàn cầu chưa về lại mức thấp như giai đoạn 2020 – 2021, chi phí vốn để mở rộng năng lực sản xuất đã tự thân cao hơn.

Song song, giá năng lượng, chi phí nhân sự kỹ thuật cao và các yêu cầu đầu tư cho node tiến trình mới cũng khiến mỗi GB bộ nhớ “đắt vốn” hơn trước. Thêm vào đó là yếu tố địa chính trị: các hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip, nguy cơ thuế quan mới, cùng với nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi một số khu vực khiến các nhà sản xuất và khách hàng lớn phải phòng thủ bằng cách gom hàng, ký hợp đồng dài hạn.

Goldman Sachs dẫn dữ liệu TrendForce cho thấy các “ông lớn” cloud đã đàm phán và khóa khối lượng cung DRAM tới tận năm 2027, trong khi giá module server DDR4/DDR5 đã tăng hơn 20–28% chỉ trong một tháng. Với bối cảnh như vậy, chi phí linh kiện nằm trong một chiếc smartphone hay laptop hiện nay không còn là “một con số tĩnh”, mà là kết quả của rất nhiều biến số vĩ mô phía sau.

Tải VPBank

Nhiều báo cáo thị trường dự đoán các mẫu smartphone phổ thông và tầm trung sẽ bắt đầu đắt lên từ quý IV/2025 do chi phí bộ nhớ tăng, khi các nhà sản xuất chip chuyển ưu tiên sang sản phẩm cho AI server có lợi nhuận cao hơn. Thực tế là, ở nhiều model, bản dung lượng cao (ví dụ 12 GB RAM, 512 GB bộ nhớ trong) sẽ chịu tác động mạnh nhất từ đợt tăng giá DRAM và NAND; bản dung lượng thấp hơn chịu ít áp lực hơn, hoặc được hãng giữ giá sát với thế hệ trước để đảm bảo mức giá “mồi”.

Từ góc độ thị trường, việc một số hãng bắt đầu cân nhắc điều chỉnh giá trong quý tới là phản ứng tương đối dễ hiểu trước một thực tế: giá bộ nhớ đã và đang tăng theo cấp số nhân vì cơn sốt AI, và chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt” ngay trong năm sau.