Excel là công cụ không thể thiếu trong mọi lĩnh vực — từ kế toán, hành chính, nhân sự đến quản trị dữ liệu. Tuy nhiên, nhiều người học Excel chỉ dừng lại ở mức sử dụng vài công thức cơ bản mà chưa biết cách vận dụng chúng trong thực tế. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn học và thực hành Excel thông qua hơn 20 bài tập có lời giải chi tiết, đi từ các hàm cơ bản đến nâng cao và ứng dụng thực tế trong văn phòng. Bạn có thể mở Excel, tạo file mới và làm theo từng bước để hiểu sâu và nhớ lâu.

Bài tập Excel cơ bản cho người mới

Nhóm bài tập đầu tiên giúp bạn làm quen với những hàm cơ bản nhất: SUM, AVERAGE, IF, COUNT, LEFT, RIGHT, VLOOKUP,… Mỗi bài đều có đề bài, bảng dữ liệu mẫu, hướng dẫn thực hiện và lời giải.

Bài tập Excel về các hàm toán học

Mục tiêu học: Giúp bạn làm quen với các hàm tính toán cơ bản như SUM, AVERAGE, MAX, MIN, ROUND.

Ví dụ: Tạo bảng điểm sau:

Họ tên	Toán	Văn	Anh
An	8	7	6
Bình	9	8	7
Chi	6	7	8

Yêu cầu:

1. Tính tổng điểm 3 môn
2. Tính điểm trung bình
3. Làm tròn điểm trung bình đến 1 chữ số thập phân
4. Tính hiệu giữa điểm cao nhất và thấp nhất

Hướng dẫn & lời giải:

Bước 1: Nhập dữ liệu vào Excel từ A1:D4

Bước 2: Ở cột E, nhập công thức:

• Tổng điểm: =SUM(B2:D2)
• Trung bình: =AVERAGE(B2:D2)
• Làm tròn: =ROUND(AVERAGE(B2:D2),1)
• Hiệu điểm: =MAX(B2:D2)-MIN(B2:D2)

Kết quả: Bạn sẽ hiểu cách kết hợp nhiều hàm để xử lý số liệu học tập, doanh thu, chi phí,…

Bài tập Excel cơ bản về các hàm thống kê

Mục tiêu học: Nắm vững các hàm thống kê cơ bản — SUM, AVERAGE, COUNT, COUNTIF, MAX, MIN.

Bài tập:

Sản phẩm	Doanh thu
A	5,000,000
B	7,500,000
C	3,000,000
D	10,000,000

Yêu cầu:

1. Tính tổng doanh thu
2. Tính doanh thu trung bình
3. Đếm số sản phẩm có doanh thu trên 5 triệu
4. Tìm doanh thu cao nhất, thấp nhất

Lời giải:

• Tổng doanh thu: =SUM(B2:B5)
• Trung bình: =AVERAGE(B2:B5)
• Đếm >5 triệu: =COUNTIF(B2:B5,”>5000000″)
• Doanh thu cao nhất: =MAX(B2:B5)
• Doanh thu thấp nhất: =MIN(B2:B5)

Giải thích:

• Hàm COUNTIF đếm theo điều kiện cụ thể
• Các hàm MAX, MIN giúp bạn phân tích dữ liệu nhanh chóng.

Bài tập Excel cơ bản về các hàm thời gian, ngày tháng

Mục tiêu học: Biết cách dùng các hàm TODAY, NOW, DATEDIF, YEAR, MONTH, DAY để xử lý thời gian.

Bài tập:

Họ tên	Ngày bắt đầu	Ngày kết thúc
Lan	01/03/2024	10/03/2024
Hùng	05/03/2024	20/03/2024

Yêu cầu:

1. Tính số ngày làm việc thực tế
2. Tính số tháng giữa hai mốc thời gian
3. Tự động hiển thị ngày hiện tại

Lời giải:

• Số ngày: =D2-C2
• Số tháng: =DATEDIF(C2,D2,”m”)
• Ngày hiện tại: =TODAY()

Giải thích:

• DATEDIF là hàm “ẩn” trong Excel, rất hữu ích cho kế toán – nhân sự.
• TODAY() cập nhật tự động, không cần nhập thủ công.

Bài tập Excel cơ bản về các hàm xử lý chuỗi

Mục tiêu học: Hiểu và áp dụng các hàm: LEFT, RIGHT, MID, LEN, PROPER, TRIM.

Bài tập:

Họ và tên đầy đủ

nguyễn văn a

lê thị b

Yêu cầu:

1. Chuẩn hóa họ tên viết hoa chữ cái đầu
2. Xóa khoảng trắng thừa
3. Tách họ và tên riêng

Lời giải:

• Viết hoa chuẩn: =PROPER(TRIM(A2))
• Họ: =LEFT(A2,FIND(” “,A2)-1)
• Tên:=RIGHT(A2,LEN(A2)-FIND(“*”,SUBSTITUTE(A2,””,”*”,LEN(A2)-LEN(SUBSTITUTE(A2,” “,””)))))

Giải thích:

• TRIM xóa khoảng trắng thừa
• PROPER viết hoa chữ đầu tiên
• Hàm kết hợp phức tạp dùng để tách phần “tên” cuối cùng, rất thực tế khi xử lý danh sách nhân viên hoặc khách hàng.

Bài tập Excel về các hàm dò tìm

Mục tiêu học: Hiểu rõ cách dùng VLOOKUP và HLOOKUP để tra cứu dữ liệu.

Bài tập excel cơ bản:

Mã HS	Họ tên	Điểm
HS01	An	8
HS02	Bình	9

Yêu cầu: Khi nhập mã học sinh, Excel tự động hiển thị điểm.

Lời giải: Giả sử ô nhập mã là E2: =VLOOKUP(E2,A2:C3,3,FALSE)

Giải thích:

• E2: ô chứa giá trị cần tra
• A2:C3: vùng dữ liệu
• 3: cột trả về giá trị
• FALSE: tra cứu chính xác.

Dùng thường xuyên trong tra cứu lương, mã sản phẩm, thông tin nhân sự.

Bài tập Excel nâng cao để luyện tập, nâng cấp kỹ năng

Tiếp nối nội dung các bài tập excel cơ bản, phần này phù hợp cho người đã nắm vững hàm cơ bản, muốn rèn luyện kỹ năng với công thức phức tạp, kết hợp nhiều hàm hoặc thao tác dữ liệu lớn.

Bài tập 1: Phân loại nhân viên theo hiệu suất

Họ tên	Doanh số
Nam	15000000
Hoa	9000000
Tùng	20000000

Yêu cầu:

• Nếu doanh số ≥ 15 triệu → “Xuất sắc”
• Từ 10–15 triệu → “Khá”
• Dưới 10 triệu → “Trung bình”

Lời giải:=IF(B2>=15000000,”Xuất sắc”,IF(B2>=10000000,”Khá”,”Trung bình”))

Bài này giúp bạn luyện IF lồng nhau, dùng nhiều điều kiện trong cùng một công thức.

Bài tập excel cơ bản – nâng cao 2: Tính hoa hồng bán hàng

Nhân viên	Doanh số
A	5,000,000
B	15,000,000

Yêu cầu:
Tính hoa hồng:

• Dưới 10 triệu: 3%
• Từ 10–20 triệu: 5%
• Trên 20 triệu: 7%

Lời giải:  =IF(B2<10000000,B2*3%,IF(B2<=20000000,B2*5%,B2*7%))

Giải thích: Hàm IF có thể thực hiện phép toán ngay trong biểu thức, cực kỳ hữu dụng khi tính hoa hồng, thưởng KPI.

Một ví dụ điển hình cho việc áp dụng hàm IF kết hợp phép nhân và điều kiện kinh doanh.

Bài tập 3: Tổng hợp doanh thu theo tháng

Tháng	Doanh thu
1	5,000,000
1	3,000,000
2	4,500,000

Yêu cầu: Tính tổng doanh thu theo từng tháng.

Lời giải:
=SUMIF(A2:A4,1,B2:B4) → tổng tháng 1
=SUMIF(A2:A4,2,B2:B4) → tổng tháng 2

Giải thích: SUMIF cho phép tính tổng có điều kiện, áp dụng trong báo cáo doanh thu, thống kê sản lượng, chấm công,…

Bài tập excel cơ bản nâng cao giúp làm quen với SUMIF, rất hữu ích trong tổng hợp dữ liệu báo cáo.

Bài tập Excel văn phòng ứng dụng cho người đi làm

Dưới đây là các bài tập mô phỏng tình huống thực tế trong công việc kế toán, nhân sự, hành chính…

Bài tập 1: Quản lý lương nhân viên

Họ tên	Lương cơ bản	Thưởng	Phạt	Tổng lương	Thuế (10%)	Lương nhận
Nam	10,000,000	2,000,000	500,000
Hoa	12,000,000	1,500,000	800,000
Tùng	9,000,000	1,000,000	0

Yêu cầu:

• Tính Tổng lương = Lương cơ bản + Thưởng – Phạt
• Tính Thuế thu nhập = 10% của Tổng lương
• Tính Lương nhận = Tổng lương – Thuế
• Tô màu ô Lương nhận nếu > 10 triệu
• Sắp xếp danh sách nhân viên theo Lương nhận từ cao xuống thấp

Hướng dẫn thực hành & lời giải từng bước bài tập excel cơ bản

Bước 1: Tính Tổng lương

• Ở ô E2 (cột Tổng lương) nhập công thức: =B2+C2-D2

• Kéo công thức xuống cho các nhân viên còn lại.

Bước 2: Tính Thuế thu nhập

• Ở ô F2 nhập công thức: =E2*10%

Bước 3: Tính Lương nhận thực tế

• Ở ô G2 nhập công thức: =E2-F2

Bước 4: Định dạng có điều kiện

• Chọn cột “Lương nhận” → Home → Conditional Formatting → Highlight Cell Rules → Greater Than → nhập 10000000 → chọn màu nổi bật.
• Kết quả: những nhân viên có lương >10 triệu sẽ được tô màu để dễ nhận biết.

Bước 5: Sắp xếp dữ liệu

• Chọn toàn bộ bảng → Data → Sort → Sort by “Lương nhận” → Largest to Smallest.
• Kết quả: nhân viên có lương cao nhất sẽ đứng đầu bảng.

Bài tập excel cơ bản nâng cao 2: Theo dõi tồn kho hàng hóa

Mã SP	Tên sản phẩm	Nhập	Xuất	Tồn kho	Tồn tối thiểu	Tình trạng
A01	Sữa	100	30		50
A02	Bánh mì	200	180		50
A03	Nước ngọt	150	80		40

Yêu cầu:

• Tính Tồn kho = Nhập – Xuất
• Xác định tình trạng sản phẩm: Nếu tồn kho < tồn tối thiểu → “Cần nhập thêm”. Nếu tồn kho ≥ tồn tối thiểu → “Đủ hàng”
• Tô màu các sản phẩm cần nhập thêm bằng Conditional Formatting
• Sắp xếp danh sách sản phẩm theo tồn kho từ thấp đến cao

Hướng dẫn thực hành & lời giải từng bước

Bước 1: Tính Tồn kho

• Ô E2 nhập công thức: =C2-D2

• Kéo công thức xuống cho các sản phẩm còn lại.

Bước 2: Xác định tình trạng sản phẩm

• Ô G2 nhập công thức: =IF(E2

• Kéo công thức xuống cho các sản phẩm còn lại.

Bước 3: Định dạng có điều kiện

• Chọn cột “Tình trạng” → Home → Conditional Formatting → Highlight Cell Rules → Text that Contains → nhập “Cần nhập thêm” → chọn màu đỏ.
• Kết quả: các sản phẩm cần nhập thêm sẽ được tô màu nổi bật.

Bước 4: Sắp xếp sản phẩm theo tồn kho

• Chọn toàn bộ bảng → Data → Sort → Sort by “Tồn kho” → Smallest to Largest
• Kết quả: các sản phẩm có tồn kho thấp nhất sẽ đứng đầu bảng, dễ theo dõi và ra quyết định nhập hàng.

Bài tập excel cơ bản nâng cao 3: Báo cáo doanh thu theo nhân viên bán hàng

Nhân viên	Doanh thu Tháng 1	Doanh thu Tháng 2	Doanh thu Tháng 3	Tổng quý I	Trung bình	KPI đạt
Lan	10,000,000	12,000,000	8,000,000
Nam	15,000,000	14,000,000	16,000,000
Hoa	7,000,000	9,000,000	8,500,000

Yêu cầu:

• Tính Tổng doanh thu quý I cho từng nhân viên
• Tính Doanh thu trung bình
• Xác định KPI đạt/không đạt: nếu doanh thu trung bình ≥ 10 triệu → “Đạt”, ngược lại → “Chưa đạt”
• Tô màu các nhân viên chưa đạt KPI bằng Conditional Formatting
• Sắp xếp danh sách nhân viên theo tổng doanh thu từ cao xuống thấp

Hướng dẫn thực hành & lời giải từng bước

Bước 1: Tính tổng doanh thu quý I

• Ô E2 nhập công thức: =SUM(B2:D2)

• Kéo công thức xuống cho các nhân viên còn lại.

Bước 2: Tính doanh thu trung bình

• Ô F2 nhập công thức: =AVERAGE(B2:D2)

Bước 3: Xác định KPI đạt/không đạt

• Ô G2 nhập công thức: =IF(F2>=10000000,”Đạt”,”Chưa đạt”)

• Kéo công thức xuống cho các nhân viên còn lại.

Bước 4: Định dạng có điều kiện

• Chọn cột “KPI đạt” → Home → Conditional Formatting → Highlight Cell Rules → Text that Contains → nhập “Chưa đạt” → chọn màu đỏ.
• Kết quả: các nhân viên chưa đạt KPI được tô màu để dễ nhận biết.

Bước 5: Sắp xếp nhân viên theo tổng doanh thu

• Chọn toàn bộ bảng → Data → Sort → Sort by “Tổng quý I” → Largest to Smallest
• Kết quả: nhân viên có tổng doanh thu cao nhất sẽ đứng đầu bảng.

Bài tập excel cơ bản nâng cao 4: Tự động phân loại nhân viên đạt KPI

Nhân viên	Doanh số	Mục tiêu	Kết quả	Ghi chú
A	11,000,000	10,000,000
B	9,500,000	10,000,000
C	12,500,000	12,000,000
D	8,000,000	9,000,000

Yêu cầu:

• Xác định kết quả KPI: Nếu doanh số ≥ mục tiêu → “Đạt”. Nếu doanh số < mục tiêu → “Chưa đạt”
• Tô màu các nhân viên chưa đạt KPI bằng Conditional Formatting
• Tạo cột ghi chú: Nếu chưa đạt KPI và doanh số < 50% mục tiêu → “Cảnh báo”. Ngược lại để trống.
• Sắp xếp danh sách nhân viên theo kết quả KPI, ưu tiên “Chưa đạt” lên đầu

Hướng dẫn thực hành & lời giải từng bước

Bước 1: Xác định kết quả KPI

• Ô D2 nhập công thức: =IF(B2>=C2,”Đạt”,”Chưa đạt”)

• Kéo công thức xuống cho các nhân viên còn lại

Bước 2: Định dạng có điều kiện

• Chọn cột “Kết quả” → Home → Conditional Formatting → Highlight Cell Rules → Text that Contains → nhập “Chưa đạt” → chọn màu đỏ

Bước 3: Tạo ghi chú cảnh báo

• Ô E2 nhập công thức: =IF(AND(B2

• Kéo công thức xuống
• Kết quả: nhân viên chưa đạt KPI nghiêm trọng sẽ được cảnh báo

Bước 4: Sắp xếp nhân viên theo kết quả KPI

• Chọn toàn bộ bảng → Data → Sort → Sort by “Kết quả” → “Chưa đạt” lên trên
• Kết quả: dễ nhận biết ai cần cải thiện hiệu suất

Tạm kết

Việc luyện tập các bài tập Excel cơ bản đến nâng cao là cách nhanh nhất để thành thạo công cụ này. Khi đã quen với hàm, bạn có thể dễ dàng tạo báo cáo, tính toán, phân tích dữ liệu chỉ trong vài phút. Hy vọng bộ bài tập trên sẽ giúp bạn củng cố kiến thức, làm việc hiệu quả và chuyên nghiệp hơn trong môi trường văn phòng.

XEM THÊM:

Hàm Random trong Excel là gì? Cách sử dụng kèm ví dụ minh họa cụ thể

7 cách tìm kiếm trong Excel và thay thế với Find và Replace