Nữ sinh trầm cảm, định tự vẫn vì thấy bố mẹ yêu chiều em hơn

Là con cả trong gia đình có hai chị em, L. luôn cảm thấy bị thiệt thòi khi bố mẹ dành tình cảm và quà tặng nhiều hơn cho em trai.

Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai vừa chia sẻ về 2 ca trầm cảm ở độ tuổi vị thành niên.

Trường hợp nữ sinh N.T.L (19 tuổi, sinh viên đại học) vào Viện Sức khỏe Tâm thần (5/2024) vì buồn chán, có ý định tự sát bằng cách treo cổ. Là con cả trong gia đình có hai chị em, L. luôn cảm thấy bị thiệt thòi khi bố mẹ dành tình cảm và quà tặng nhiều hơn cho em trai. Mâu thuẫn giữa hai chị em thường xuyên xảy ra, dù bố mẹ vẫn yêu thương con cái.

Lên đại học, L. sống xa nhà, kết bạn mới và tạm thời vui vẻ. Tuy nhiên, khi bố đột ngột ốm nặng, cô rơi vào trạng thái lo lắng, mất ngủ, chán ăn, sụt 3kg trong 2 tuần. Cô không còn hứng thú với học tập, xa lánh bạn bè, thường xuyên nghĩ đến cái chết và lên kế hoạch tự sát (mua dây về treo cổ).

BS thăm khám và trò chuyện với nữ sinh. (Ảnh: PT)

Gia đình đưa L đến Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai thăm khám. Qua đánh giá lâm sàng và khai thác bệnh sử, các bác sĩ xác định N.T.L đang ở giai đoạn trầm cảm nặng không kèm triệu chứng loạn thần, có hành vi tự sát.

Trường hợp thứ 2 là bệnh nhân N.T.H (15 tuổi, học sinh THCS) nhập viện sau khi uống thuốc diệt chuột tự sát. H. sống với bố từ năm 6 tuổi sau khi bố mẹ ly dị. Bố thường xuyên uống rượu, mắng chửi vô cớ và cấm con liên lạc với mẹ. Ở trường, H. bị bạn bè xa lánh, bắt nạt, nhưng không nhận được sự hỗ trợ từ gia đình. Cô dần thu mình, mất ngủ, cắt tay tự hủy hoại và cuối cùng uống thuốc tự hủy hoại bản thân. Qua thăm khám tại Viện Sức khỏe tâm thần, các bác sĩ chẩn đoán: H bị trầm cảm nặng kèm hành vi tự sát, stress kéo dài.

Bác sĩ Bùi Văn Lợi, Viện Sức khỏe tâm thần cho biết, trầm cảm ở vị thành niên là một vấn đề sức khỏe tâm thần phức tạp, bắt nguồn từ sự tương tác của nhiều yếu tố khác nhau.

Yếu tố gen di truyền và yếu tố tâm lý xã hội như gia đình có bố mẹ ly hôn, bạo lực, thiếu quan tâm hay bị bạn bắt nạt, áp lực thi cử.

Dấu hiệu nhận biết trầm cảm ở tuổi vị thành niên

Trầm cảm ở tuổi vị thành niên có thể biểu hiện qua nhiều dấu hiệu khác nhau, đôi khi dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với những thay đổi tâm sinh lý bình thường của lứa tuổi.

Cảm xúc:

– Buồn bã vô cớ, có thể bao gồm những cơn khóc không rõ lý do.

– Cảm thấy vô vọng hoặc trống rỗng.

– Tâm trạng cáu kỉnh hoặc khó chịu, dễ tức giận cáu gắt vì những chuyện nhỏ.

– Mất hứng thú hoặc niềm vui trong các thú vui sở thích trước đây.

– Cảm giác vô giá trị hoặc tội lỗi.

– Nhớ về những sự kiện buồn khi còn nhỏ, tự trách bản thân và gia đình.

– Cực kỳ nhạy cảm với sự từ chối hoặc thất bại.

– Khó suy nghĩ, tập trung, đưa ra quyết định và ghi nhớ mọi thứ.

– Cảm giác tương lai thật ảm đạm và u ám.

– Thường xuyên nghĩ đến cái chết.

Hành vi:

– Mất ngủ hoặc ngủ nhiều hơn so với mức bình thường.

– Thay đổi cảm giác ngon miệng: giảm cảm giác thèm ăn và sụt cân, hoặc tăng cảm giác thèm ăn và tăng cân.

– Sử dụng rượu hoặc chất để cố làm mình dễ chịu hơn.

– Kích động hoặc bồn chồn, đi lại nhiều, không thể ngồi yên.

– Kết quả học tập kém hoặc thường xuyên nghỉ học, bỏ học.

– Ít chú ý đến vệ sinh cá nhân hoặc ngoại hình.

– Bùng nổ cơn giận dữ vô cớ, hành vi gây rối.

– Tự làm đau bản thân (hành vi tự gây thương tích)

– Lên kế hoạch tự sát hoặc cố gắng tự sát.

Nhận thức:

– Giảm tập trung, học tập sa sút, khó đưa ra quyết định.

– Ở tuổi dậy thì, trầm cảm thường biểu hiện qua cáu kỉnh thay vì buồn bã, dễ bị nhầm lẫn với “khủng hoảng tuổi teen”.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tiên lượng của trầm cảm ở vị thành niên. Cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần khi có các dấu hiệu sau:

– Trẻ có ý định tự sát hoặc hành vi tự hủy hoại.

– Triệu chứng (buồn chán, mất ngủ, chán ăn) kéo dài trên 2 tuần.

– Suy giảm nghiêm trọng học tập, sinh hoạt.