Báo cáo sốc: Việt Nam đứng đầu gia tăng gian lận deepfake, xếp trên Nhật Bản

Về mối nguy hại là deepfake – kỹ thuật sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra hình ảnh, âm thanh và video giả mạo, báo cáo năm 2024 từ Global Initiative chỉ ra khu vực Châu Á – Thái Bình Dương chứng kiến sự gia tăng các vụ việc liên quan đến deepfake chỉ sau Bắc Mỹ trong thời gian từ giữa năm 2022 đến năm 2023.

Việt Nam có mức tăng cao nhất về gian lận deepfake trong khu vực (25,3%), tiếp theo là Nhật Bản (23,4%).

Báo cáo Nền kinh tế di động Châu Á – Thái Bình Dương và Các quốc gia số của Hiệp hội di động toàn cầu (GSMA) chỉ ra tại Việt Nam, 74% người tiêu dùng sử dụng ví điện tử, nhưng 89% lo sợ bị xâm nhập tài khoản, và 95% quan ngại về việc dữ liệu cá nhân bị lạm dụng trên môi trường trực tuyến.

Ngày 15/4, Hội nghị thượng đỉnh Số GSMA diễn ra tại Hà Nội thảo luận giải pháp cho những thách thức cấp bách nhất đối với vấn đề chuyển đổi số của khu vực khi nguy cơ lừa đảo, xâm phạm an toàn bảo mật ngày càng gia tăng.

Ông Julian Gorman, Giám đốc khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của GSMA nhận định: “Việt Nam đang đứng trước thời khắc quyết định trong hành trình số hóa. Một mặt, tỷ lệ sử dụng di động cao và thị trường ví điện tử phát triển mạnh mẽ đang mở ra những cơ hội to lớn cho tăng trưởng kinh tế và tài chính toàn diện. Mặt khác, lừa đảo gia tăng và đe dọa liên quan đến danh tính đang làm lung lay niềm tin của người dùng.”

Tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, việc triển khai 5G đang thúc đẩy sự gia tăng lưu lượng dữ liệu (khoảng 4% mỗi năm trong sáu năm tới). Để theo kịp sự tăng trưởng này, báo cáo của GSMA đề xuất có thêm cơ chế khuyến khích đầu tư vào hạ tầng viễn thông, tăng cường hệ sinh thái bảo mật dữ liệu, xử lý gian lận trực tuyến và hợp tác quốc tế,…

Các công nghệ mới nổi như AI, 5G và Open Gateway đang định hình lại các ngành viễn thông, cải thiện các dịch vụ công và thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn. Tại Việt Nam, Viettel nằm trong số ít các nhà mạng trên thế giới có khả năng triển khai toàn diện một hệ sinh thái 5G tự chủ.

Chia sẻ về chủ đề phát triển hạ tầng, ông Nguyễn Đạt, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel, khẳng định: “Đối với mạng 5G, dù đối mặt với nhiều thách thức về chi phí đầu tư lớn, chúng tôi vẫn đặt mục tiêu triển khai nhanh để đến 2026 đạt vùng phủ như 4G hiện nay.”

Viettel cho biết, toàn bộ các khu vực đô thị và nông thôn sẽ được sử dụng thiết bị 5G Massive MIMO (đa ăng ten quy mô lớn) hiện đại nhất, bảo đảm hiệu năng cao và sẵn sàng cho các dịch vụ số thế hệ mới.

“Mục tiêu này nhằm đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận công nghệ, không phân biệt vùng miền, thu hẹp khoảng cách số ở Việt Nam, hướng tới mục tiêu kinh tế số đóng góp 30% GDP của Việt Nam vào năm 2030”, ông Nguyễn Đạt chia sẻ thêm.

Hội nghị đã thảo luận về những biện pháp thực tiễn để chống gian lận kỹ thuật số, bao gồm xác minh giao dịch theo thời gian thực, xác thực đa yếu tố, giải pháp Silent OTP và tăng cường hợp tác giữa các nhà mạng, ngân hàng và các công ty công nghệ tài chính.

Các phiên thảo luận cũng đề cập đến nguy cơ gian lận đánh tráo SIM – một vấn đề mà 78% người tiêu dùng Việt Nam lo ngại, cao hơn nhiều mức trung bình của khu vực.

Dù Việt Nam có tốc độ chuyển đổi số mạnh mẽ, vẫn còn những thách thức liên quan đến kỹ năng số và mở rộng kết nối. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ hợp tác công – tư trong việc mở rộng vùng phủ sóng di động, nâng cao kỹ năng số và xây dựng môi trường pháp lý hỗ trợ cả sự đổi mới sáng tạo lẫn an toàn số.