Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, Bảo tàng Lenin ở Khu bảo tồn bảo tàng Gorki Leninskie là bảo tàng V. I. Lenin cuối cùng được mở cửa tại Liên Xô – năm 1987. Ít ai biết rằng thực ra Bảo tàng được hình thành từ năm 1938, lúc đó chỉ là Nhà lưu niệm Lenin, do Chiến tranh thế giới mà mãi đến năm 1949 mới mở cửa đón khách.

Vào thập kỷ 90 của thế kỷ 19, Bảo tàng đã sử dụng công nghệ, trong đó có những công nghệ lần đầu tiên được sử dụng trong hoạt động bảo tàng trên thế giới và tại Nga.

Chính giữa Bảo tàng là bức tượng lớn bằng cẩm thạch trắng muốt Lenin trong tư thế ngồi trầm tư. Phía sau lưng Người, trên bức tường đá cẩm thạch, hình bán nguyệt thể hiện những cột mốc chính của cuộc cách mạng. Tất cả đều được thể hiện đúng với nguyên bản: bản sao 5 sắc lệnh đầu tiên y hệt bản chính, ngày tháng cách mạng cũng theo lịch cũ 25/10, chứ không phải 7/11, như ngày nay được kỷ niệm trên thế giới. Cách mạng tháng Mười nổ ra khi nước Nga đang rơi vào Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất, vì vậy sắc lệnh đầu tiên được ký ngay trong đêm 25/10 là sắc lệnh về hoà bình, kêu gọi chính phủ tất cả các bên can dự vào Chiến tranh thế giới thứ nhất phải đình chiến và tiến hành những cuộc thương lượng, đàm phán hòa bình để “ký kết một hòa ước hòa bình ngay lập tức” mà không cưỡng bức, không thôn tính. Đây là văn kiện lịch sử có giá trị như một cương lĩnh hòa bình đầu tiên của nhân loại.

Nước Nga thời 1917 có 80% dân số là nông dân, vì vậy sắc lệnh thứ hai được Lenin ký ban hành chính là sắc lệnh trao đất đai về tay nông dân, phạm trù “sở hữu toàn dân về đất đai” ở nước Nga Xô-viết đã được luật hóa. Và nhờ khẩu hiệu “hoà bình, ruộng đất, bánh mì” của Lenin và Đảng Bolshevik mà Nguyễn Ái Quốc thấy rằng mình đã tìm ra ánh sáng trên con đường kéo dài 30 năm tìm kiếm tự do, hạnh phúc cho dân tộc bị áp bức, bị bóc lột, cho người nông dân không có đất cày tại Việt Nam.

Ông Aleksay Yakovlev, Phó Giám đốc Khu bảo tồn bảo tàng Gorki Leninskie cho biết tư liệu và hiện vật về lãnh tụ Lenin được trưng bày tại bảo tàng không chỉ có giá trị giới thiệu tiểu sử lãnh tụ, mà còn là những trang sử đầu tiên của nhà nước tiền thân của LB Nga bây giờ, vì vậy nhiệm vụ của bảo tàng bây giờ là giới thiệu một cách đầy đủ nhất, chân thực nhất tất cả các giá trị của giai đoạn lịch sử đó cho tất cả khách tham quan.

Trong một bức ảnh tư liệu về cuộc họp giữa Lenin với các nhà khoa học và kinh tế để xây dựng kế hoạch điện khí hoá nổi tiếng Goelro, các nhà nghiên cứu tiểu sử Lenin thấy rằng hầu hết những cá nhân có mặt trong cuộc họp đều không phải là người cùng chí hướng với Lenin. Điều đó cho thấy vị lãnh tụ của nhà nước công nông đã có sức mạnh thu phục lòng người như thế nào, để có thể tập hợp được mọi sức mạnh xây dựng nhà nước non trẻ trong điều kiện khó khăn của nội chiến và lạc hậu.

Từ năm 1987, Bảo tàng 76 năm tuổi đã sử dụng công nghệ tiên tiến nhất thời bấy giờ trong hoạt động bảo tàng ở Nga và thế giới. Thiết bị nghe nhìn, chiếu sáng và hệ thống điều khiển phần mềm được mua từ công ty Electrosonic của Anh. Hệ thống đa phương tiện được điều khiển bằng máy tính Macintosh và vẫn hoạt động tốt cho đến ngày nay. Hình ảnh ba chiều từng là đỉnh cao công nghệ vào cuối thế ký trước thì nay đã lùi về quá khứ, song chính điều đó lại tạo nên dấu ấn hoài niệm khác biệt, thu hút người xem. Trong 5 năm gần đây mỗi năm trung bình Bảo tàng đón 200.000 người xem.

Bà Ekaterina Bobư, hướng dẫn viên có thâm niên của Bảo tàng, cho biết rất đông người trẻ đến thăm bảo tàng. Có cặp vợ chồng trẻ, có gia đình trẻ mang theo cả con nhỏ. Có những người thuộc lớp người luống tuổi. Họ hứng thú với từng hiện vật và nhắc đến Lenin và Liên Xô như những điều tốt đẹp từng xảy ra.

Nhà nước mà Lenin xây dựng nên nay đã hoàn thành sứ mệnh của mình, song ánh sáng từ tư tưởng của Lenin chưa bao giờ tắt. Như Phó Giám đốc bảo tàng Yakovlev nói, dù ở nước Nga hay ở các nước phương Tây, nếu nghiên cứu kỹ về cuộc đời và sự nghiệp của Lenin, thì không ai có thể phủ nhận tầm vóc vĩ đại của Người, nhà tư tưởng đã có ảnh hưởng vô cùng to lớn đến lịch sử Liên Xô, mà còn cả lịch sử toàn thế giới.