Ngày 4/6/2025, tại tòa án liên bang ở San Francisco, Reddit chính thức đệ đơn kiện Anthropic, cáo buộc hãng này vi phạm hợp đồng và “hành vi kinh doanh bất hợp pháp, không công bằng” liên quan tới việc sử dụng dữ liệu và nội dung của Reddit mà không được phép.

Vụ kiện đánh dấu bước leo thang căng thẳng giữa một trong những nền tảng mạng xã hội lâu đời với một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, khi cả hai cùng cạnh tranh và cùng hợp tác với những “gã khổng lồ” công nghệ khác.

Vi phạm

Theo đơn kiện, Anthropic, công ty thành lập năm 2021 bởi các cựu nhân viên của OpenAI, đã huấn luyện mô hình ngôn ngữ của mình bằng cách thu thập và sử dụng dữ liệu người dùng Reddit mà không xin phép.

Reddit khẳng định rằng hành vi này vi phạm rõ ràng Thỏa thuận Người dùng (User Agreement) cũng như Quy định Sử dụng Dữ liệu (Data Usage Policy) đã được ghi rõ ràng trên trang chủ.

Trong văn bản khởi kiện, đại diện Reddit nhắc lại rằng, không như những đối tác “ông lớn” khác như OpenAI hay Google, Anthropic chưa bao giờ thanh toán bản quyền hay tuân thủ các điều khoản cấp phép, đồng thời phớt lờ quyền riêng tư của cộng đồng.

Reddit mô tả Anthropic là một công ty “ra đời muộn” (late-blooming) trong làng AI, song tự gán mình danh xưng “hiệp sĩ trắng” (white knight) nhờ những tuyên bố về đạo đức và minh bạch.

Đơn kiện nêu rõ: “Dẫu trong tài liệu marketing, Anthropic luôn tự cho mình là nhân tố bảo vệ quyền lợi người dùng, nhưng thực tế họ chẳng mảy may tôn trọng quy định hay quyền riêng tư của cộng đồng Reddit. Họ lấy bất cứ nội dung nào họ muốn, và sử dụng thế nào cũng được, mà không có bất kỳ sự miễn cưỡng nào.”

Đáp trả, Anthropic khẳng định: “Chúng tôi không đồng tình với những cáo buộc từ phía Reddit và sẽ bảo vệ mình một cách quyết liệt.”

Đại diện công ty không nêu chi tiết cụ thể về bản chất bào chữa, nhưng cho biết Anthropic tin rằng việc sử dụng dữ liệu công khai (public data) để huấn luyện mô hình AI là hoàn toàn hợp pháp và phù hợp với thông lệ trong ngành.

Trong vài năm qua, Reddit trở thành “mỏ vàng” dành cho các công ty phát triển AI. Với hơn 20 năm hình thành và phát triển, nền tảng này chứa đựng hàng tỷ bài đăng và bình luận đa dạng về đủ lĩnh vực, từ khoa học – công nghệ, giải trí, cho đến chính trị và đời sống thường nhật.

Khi ChatGPT của OpenAI ra mắt cuối năm 2022, Reddit ngay lập tức trở thành một trong những nguồn dữ liệu chính để huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Models) và sản phẩm Claude của Anthropic cũng không là ngoại lệ.

Trước khi có tranh chấp này, Reddit từng ký hợp tác chính thức với OpenAI vào tháng 5/2024 và với Google trước đó, cho phép hai ông lớn công nghệ được quyền sử dụng nội dung công khai của Reddit để đào tạo mô hình, đổi lại bằng các điều khoản cấp phép nghiêm ngặt nhằm bảo vệ quyền riêng tư và quyền lợi cộng đồng.

Theo Reddit, cả OpenAI lẫn Google đều tuân thủ chặt chẽ và “hiểu rõ quy định sử dụng dữ liệu của Reddit”, trong khi Anthropic chưa từng xin phép hay trả khoản phí nào để khai thác nội dung.

Xin được nhắc rằng Sam Altman, CEO của OpenAI, vốn là cựu thành viên hội đồng quản trị và cổ đông lớn của Reddit. Hiện tại, cổ phần của ông tại Reddit có giá trị ước chừng hơn 1 tỷ USD.

Việc OpenAI là “đối tác cấp phép” chính thức giúp họ có thể yên tâm khai thác dữ liệu, đồng thời cũng tạo ra áp lực cạnh tranh không nhỏ cho các công ty khởi nghiệp như Anthropic.

Trên thị trường, vào tháng 3/2025, Anthropic được định giá lên đến 61,5 tỷ USD sau vòng gọi vốn do Lightspeed Venture Partners dẫn đầu, với sự tham gia của Salesforce Ventures, Cisco Investments và Amazon.

Giữa bối cảnh đó, cộng đồng người dùng Reddit cũng đặt ra nhiều câu hỏi: khi nào thì nội dung do họ tạo ra – vốn được xây dựng dựa trên tâm huyết, trí tuệ và công sức – mới được “trả giá” xứng đáng? Có hay không một cơ chế chia sẻ doanh thu hợp lý giữa nền tảng và những cá nhân cống hiến?

Việc Reddit kiện Anthropic một lần nữa khơi lên cuộc tranh luận xoay quanh quyền sở hữu dữ liệu, quyền riêng tư người dùng, cũng như cách vận hành của các mô hình AI đang phát triển phi mã.

Ảnh hưởng

Reddit đã lên sàn IPO từ năm 2024, với vốn hóa khoảng 22 tỷ USD. Việc khởi kiện Anthropic không chỉ nhằm thu hồi thiệt hại tài chính mà còn có ý nghĩa cảnh cáo đối với toàn bộ ngành công nghiệp AI đang phụ thuộc nặng nề vào dữ liệu công khai từ mạng xã hội.

Theo Reddit, mục tiêu chính của vụ kiện là buộc Anthropic “tuân thủ các nghĩa vụ hợp đồng và pháp lý, cũng như bảo vệ quyền lợi của cộng đồng người dùng”.

Thông tin này được thể hiện rõ khi Reddit khẳng định: “Chúng tôi luôn ủng hộ sự cởi mở, nhưng không thể để nền tảng và những cộng đồng tìm thấy giá trị ở đây bị thương mại hóa vô tội vạ nhằm phục vụ những doanh nghiệp tỷ đô mà không mang lại lợi ích ngược lại.”

Về phía Anthropic, nếu thua kiện, họ có thể đối mặt với yêu cầu bồi thường hàng triệu USD, đồng thời buộc phải chấm dứt hoặc điều chỉnh cách thức khai thác dữ liệu từ Reddit. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến công ty mà còn dấy lên câu hỏi về tính bền vững của mô hình kinh doanh AI phụ thuộc vào dữ liệu “miễn phí” từ các nền tảng xã hội.

Theo đơn kiện, Reddit đề nghị được xét xử bởi bồi thẩm đoàn (jury trial), đồng nghĩa với quá trình tố tụng có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí cả năm. Trong thời gian chờ phán quyết cuối cùng, các bên nhiều khả năng sẽ bước vào giai đoạn khám phá chứng cứ (discovery), trao đổi tài liệu, và có thể đàm phán để đi đến một thỏa thuận kiện tụng (settlement) nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí pháp lý.

Chuyên gia trong ngành AI nhận định, vụ kiện này có thể trở thành “tiên tri” cho các tranh chấp tương lai giữa nền tảng mạng xã hội và những công ty dữ liệu mới nổi. Nếu Reddit thành công, thứ mà họ đạt được không chỉ là một thắng lợi trước Anthropic, mà còn là một tiền lệ quan trọng buộc toàn bộ hệ sinh thái AI phải cân nhắc đến trách nhiệm minh bạch, chia sẻ doanh thu và tôn trọng điều khoản của nền tảng khi sử dụng dữ liệu.

Trong khi đó, cộng đồng người dùng Reddit vẫn tiếp tục quan sát sát sao, bởi kết quả của vụ kiện có thể quyết định cách thức mà “tiếng nói” và “sự sáng tạo” của họ được tôn trọng hoặc bị khai thác trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo. Trước mắt, cả hai bên—Reddit và Anthropic—đều khẳng định sẽ bảo vệ quan điểm của mình đến cùng.

*Nguồn: CNBC, Fortune