Thúc đẩy công nghiệp văn hóa bằng những sự kiện văn hóa – báo chí (Kỳ 5)

Những năm gần đây, nhiều cơ quan báo chí đã tổ chức các sự kiện, giải thưởng thường niên và xây dựng chuyên mục riêng liên quan đến công nghiệp văn hóa với tần suất thông tin đều đặn, có tính lan tỏa cao. 

Điển hình như báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) trong nhiều năm qua đã tích cực đồng hành cùng sự phát triển của công nghiệp văn hóa Việt Nam thông qua việc tổ chức nhiều chuyên đề và bài viết chuyên sâu, phản ánh đa chiều về thực trạng, chính sách, tiềm năng và thách thức của ngành.

Thời gian gần đây, báo đã thực hiện hơn 10 chuyên đề lớn cùng hàng trăm bài phân tích, bình luận về phát triển công nghiệp văn hóa. Các bài viết có tính chuyên môn cao, đồng hành cùng các sự kiện văn hóa quốc gia và quốc tế, góp phần nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của công nghiệp văn hóa. Trong đó, nhiều chuyên đề đã đoạt giải thưởng, trong đó có chùm bài “Phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam” đoạt giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa, Thể thao và Du lịch” do Bộ tổ chức.

Những thành công này không chỉ khẳng định chất lượng nội dung mà còn thể hiện trách nhiệm và tâm huyết của báo trong việc nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của công nghiệp văn hóa.

Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật, Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa nhấn mạnh: “Thể thao và Văn hóa luôn xác định công nghiệp văn hóa không chỉ là lĩnh vực mang giá trị tinh thần mà còn là ngành kinh tế có tiềm năng lớn, đóng góp vào GDP, tạo việc làm và quảng bá hình ảnh quốc gia. Việt Nam có rất nhiều dư địa để phát triển công nghiệp văn hóa bền vững. 3 thành phố: Hà Nội, Đà Lạt, Hội An đã gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO, và danh sách này còn tiếp tục kéo dài với những cái tên mới như: TP.HCM, Ninh Bình… trong thời gian tới. Đó là cơ sở vững vàng để xác định mục tiêu trong giai đoạn tiếp theo trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa thu hút và hội tụ sự sáng tạo tại khu vực Đông Nam Á. Chính vì thế, công tác tuyên truyền về việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong phát triển công nghiệp văn hóa có vai trò vô cùng quan trọng”.

Bám sát tôn chỉ, mục địch, báo đã đẩy mạnh xây dựng các tin bài phái sinh dưới góc nhìn văn hóa về chủ trương, chính sách, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước liên quan đến phát triển văn hóa nói chung và công nghiệp văn hóa nói riêng. Qua đó, báo đã thể hiện rõ tiếng nói trong việc truyền tải, giải thích và lan tỏa các quan điểm, định hướng phát triển văn hóa, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội và thúc đẩy thực thi hiệu quả các chính sách. Đây là minh chứng cho vai trò cầu nối quan trọng của báo chí giữa các cơ quan quản lý, cộng đồng sáng tạo và người dân trong quá trình phát triển ngành công nghiệp văn hóa.

Bên cạnh đó, Thể thao và Văn hóa còn chủ động trong việc tổ chức và duy trì các giải thưởng văn hóa – nghệ thuật uy tín như Giải thưởng Cống hiến, Giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội và Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn. Những giải thưởng này không chỉ là sân chơi tôn vinh các cá nhân, tập thể xuất sắc trong lĩnh vực nghệ thuật, văn hóa mà còn góp phần thúc đẩy công nghiệp xuất bản thông qua văn hóa đọc, phát triển tài năng trẻ và nâng cao chất lượng sản phẩm văn hóa trong nước.

Cụ thể, Giải thưởng Cống hiến – lĩnh vực âm nhạc – được ví như giải “Grammy của âm nhạc Việt Nam”, là thước đo quan trọng cho nền nhạc trẻ Việt Nam cả về mặt chuyên môn lẫn thị trường. Nhờ đó, Giải Cống hiến đã góp phần hỗ trợ thúc đẩy nền công nghiệp âm nhạc Việt Nam phát triển đúng hướng, cân bằng giữa sáng tạo nghệ thuật và nhu cầu thị trường. Đặc biệt, từ năm 2025, sự hợp tác chiến lược với Giải thưởng Âm nhạc Nhật Bản – Music Awards Japan (MAJ), Thể thao và Văn hóa đã bắc nhịp cầu quan trọng đưa nền công nghiệp âm nhạc Việt Nam ra thế giới. Theo đó, hằng năm, Giải Cống hiến của Thể thao và Văn hóa sẽ phối hợp với Giải Âm nhạc Nhật Bản chọn 1 gương mặt nghệ sĩ Việt Nam xuất sắc để được vinh danh tại Nhật Bản. Và ngay ở mùa giải đầu tiên hợp tác, 2 bên đã chọn ca sĩ Tùng Dương là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên được vinh danh giải “Giải thưởng Đặc biệt quốc tế” (International Special Awards) tại MAJ 2025 vừa diễn ra tại Nhật Bản vào cuối tháng 5 vừa qua.

Đây không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng cho tài năng và đóng góp của Tùng Dương mà còn là bước ngoặt quan trọng mở rộng tầm ảnh hưởng của âm nhạc Việt Nam trên bản đồ âm nhạc khu vực và thế giới. Sự hợp tác này vừa nâng tầm giá trị của Giải Cống hiến vừa góp phần tạo ra một hệ sinh thái âm nhạc đa chiều, kết nối thị trường trong nước với quốc tế, thúc đẩy công nghiệp âm nhạc Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng. Được biết, tại Giải Cống hiến năm tới tại Việt Nam, 2 bên cũng sẽ thống nhất lựa chọn 1 nghệ sĩ Nhật Bản xuất sắc để vinh danh trên sân khấu Cống hiến…

Giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội tập trung tôn vinh những cống hiến cho Hà Nội trong các lĩnh vực văn hóa, xã hội, đặc biệt là trong các hoạt động nghệ thuật và bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa Thủ đô. Qua đó, giải góp phần thúc đẩy công nghiệp mỹ thuật, thiết kế và các ngành công nghiệp sáng tạo liên quan phát triển bền vững, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị di sản văn hóa, khuyến khích sự sáng tạo gắn liền với bản sắc văn hóa truyền thống và hiện đại.

Trong khi đó, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn là giải thưởng dành riêng cho lĩnh vực văn học và nghệ thuật thiếu nhi, góp phần phát triển văn hóa đọc và công nghiệp xuất bản dành cho trẻ em. Giải khuyến khích các tác giả, họa sĩ, nhà xuất bản đầu tư sáng tạo các sản phẩm văn hóa chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu phát triển trí tuệ và nhân cách của thế hệ tương lai, từ đó xây dựng nền tảng văn hóa vững chắc cho sự phát triển bền vững của công nghiệp văn hóa Việt Nam.

“Ngoài ra, các sự kiện và giải thưởng do báo Thể thao và Văn hóa tổ chức còn tạo ra giá trị rất lớn cho xã hội, không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh nghệ thuật mà còn góp phần phục vụ và phát triển công nghiệp văn hóa một cách toàn diện. Những hoạt động này giúp kết nối nghệ sĩ, nhà sáng tạo với công chúng, tạo môi trường thuận lợi để các sản phẩm văn hóa được phát triển, lan tỏa và thương mại hóa hiệu quả, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội dựa trên nền tảng văn hóa” – nhà báo Nguyễn Thiện Thuật nhấn mạnh.

 (Còn tiếp)