Xem xét trách nhiệm người đứng đầu địa phương trì trệ phân cấp, phân quyền

Hội nghị tập trung vào các nội dung chính gồm: Công bố 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương hai cấp nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức vận hành hệ thống chính quyền địa phương một cách chủ động, hiệu quả, liền mạch, không gián đoạn bắt đầu từ 1/7…

Giới thiệu 2 hệ thống trợ lý ảo phục vụ chính quyền và người dân. Cụ thể là hỗ trợ cán bộ, công chức chính quyền cấp tỉnh, huyện, xã tra cứu, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và quy trình thực hiện công vụ theo các quy định mới đã được phân cấp.

Hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tra cứu, hướng dẫn thủ tục hành chính, phản hồi nhanh chóng các yêu cầu liên quan đến 1.800 dịch vụ công hiện hành và sẽ tiếp tục mở rộng.

Công bố hệ thống đường dây nóng của Chính phủ và các bộ, ngành để tiếp nhận, xử lý nhanh các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện phân cấp, phân quyền, nhất là tại cấp cơ sở.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại hội nghị – Ảnh: VPG/Nguyễn Hoàng

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, ý nghĩa của hội nghị lần này không chỉ ở việc ban hành văn bản pháp quy, mà còn có những giá trị thực tiễn to lớn.

Thứ nhất là tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, rõ ràng, minh bạch để tổ chức vận hành hệ thống chính quyền 2 cấp thông suốt, ổn định, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, phục vụ nhân dân.

Thứ hai là tiếp tục đổi mới mạnh mẽ bộ máy hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước theo hướng kiến tạo và phục vụ. Văn phòng Chính phủ đã giới thiệu những nội dung mới của Nghị định số 118/2025/NĐ-CP, nhất là về trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã, Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đây là bước tiến lớn trong cải cách hành chính, xây dựng chính quyền số, đem lại tiện ích cao nhất cho người dân, doanh nghiệp.

Thứ ba là việc triển khai trợ lý ảo giúp cán bộ, công chức nắm vững quy trình, nhiệm vụ, quyền hạn theo từng cấp hành chính. Đồng thời, người dân có thể chủ động tra cứu, yêu cầu cung cấp dịch vụ công nhanh nhất, mọi lúc, mọi nơi, không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Đây cũng là công cụ nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu suất công vụ, tạo cơ sở đánh giá năng lực cán bộ và chất lượng phục vụ người dân của chính quyền, góp phần xây dựng chính quyền liêm chính, của dân, do dân, phục vụ dân.

Thứ tư là thiết lập cơ chế hỗ trợ toàn diện cho cả cán bộ và người dân. Khi cần thiết có thể gọi đường dây nóng, hoặc truy cập hệ thống trợ lý ảo để được hỗ trợ tức thì. Các vướng mắc phát sinh sẽ được tổng hợp, phân tích và báo cáo thường xuyên về Ban Chỉ đạo của Chính phủ để được tháo gỡ, hướng dẫn nhanh chóng, kịp thời. Các bộ, cơ quan đã thành lập đường dây nóng theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo của Chính phủ; Văn phòng Chính phủ sẽ tổng hợp, có văn bản công bố đầy đủ, công khai các đường dây nóng để các địa phương, cán bộ, người dân biết.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại hội nghị – Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Thứ năm, đây cũng là tiền đề để các bộ, ngành và địa phương tiếp tục triển khai chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp lại trụ sở làm việc, tài sản công một cách khoa học, tiết kiệm, hiệu quả, không để lãng phí, đồng thời bảo đảm hoạt động của hệ thống chính quyền không bị gián đoạn, xáo trộn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho hay, sau hội nghị hôm nay, vào cuối tuần này (các ngày 14,15/6/2025), các bộ, cơ quan, địa phương sẽ tiếp tục tham gia Hội nghị tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ liên quan đến công tác tổ chức, xây dựng Đảng, quản lý Nhà nước, do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì tổ chức để giải quyết những khó khăn, vướng mắc có thể phát sinh trong quá trình sắp xếp, tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động thông suốt, chất lượng, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo triển khai, tổ chức tập huấn, hướng dẫn cụ thể đến từng cán bộ, công chức các cấp những nội dung quy định tại 28 Nghị định sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Những vướng mắc phát sinh phải được xử lý ngay từ cơ sở, không để đùn đẩy, chờ đợi; những vấn đề chưa rõ thì phải chủ động thông qua các đường dây nóng để được hướng dẫn.

Cùng với đó, cán bộ, công chức, viên chức phải nghiêm túc nghiên cứu kỹ nội dung của các nghị định; nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền. Đồng thời, phải đề cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy, nỗ lực hết mình vì người dân, không được đùn đẩy, né tránh, không để người dân phải đi lại nhiều lần hay chờ đợi lâu; phải xác định, càng được trao quyền thì càng phải hành động nhanh hơn, đúng hơn, hiệu quả hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Địa phương nào để xảy ra tình trạng trì trệ, gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện các quy trình kỹ thuật, hệ thống trợ lý ảo, đường dây nóng, nền tảng số, bảo đảm kết nối thông suốt, an toàn và thuận tiện với người dùng; kịp thời hướng dẫn, giải đáp các vấn đề vướng mắc phát sinh để mô hình chính quyền 2 cấp của chúng ta vận hành thông suốt, trôi chảy, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị.

“Thành công của hội nghị hôm nay chỉ là bước khởi đầu. Đưa các nghị định đi vào cuộc sống, biến tinh thần “chính quyền phục vụ” thành hành động cụ thể đó mới là thước đo thực sự của cải cách. Tôi mong muốn và tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, đồng bộ, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch, hiệu quả, vì dân, do dân và phục vụ dân”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu.

Toàn cảnh hội nghị – Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, có 5.076 văn bản quy phạm pháp luật được rà soát gồm: 199 Luật; 52 Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 35 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; 306 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 829 Nghị định, 3.353 Thông tư và 239 văn bản khác.

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, kết quả có tổng số 6.738 nhiệm vụ thẩm quyền của các Bộ, cơ quan ngang Bộ được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý ngành, lĩnh vực được rà soát.

Theo đó, có tổng số 2.718 nhiệm vụ, thẩm quyền để xác định phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền. Trong đó có 1.470 nhiệm vụ, thẩm quyền được các Bộ, cơ quan ngang Bộ rà soát, đề xuất phân cấp, phân quyền. Cùng với đó, có tổng số 1.248 nhiệm vụ, thẩm quyền được xác định để phân định thẩm quyền.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, một số Bộ có số lượng văn bản quy phạm pháp luật được rà soát rất lớn, bao quát nhiều đối tượng, phạm vi thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước, như: Bộ Nông nghiệp và Môi trường (1.055 văn bản); Bộ Công an (400 văn bản); Bộ Công Thương (674 văn bản); Bộ Xây dựng (609 văn bản); Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (431 văn bản).

Về tổng thể các Bộ, cơ quan ngang Bộ đề xuất 32 Nghị định, gồm 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền và 4 Nghị định khác có liên quan. Trong 28 Nghị định có 11 Nghị định phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; 14 Nghị định về phân cấp, phân quyền; 3 Nghị định quy định 2 nội dung gồm phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ khẩn trương công bố thủ tục hành chính theo thẩm quyền ngay sau hội nghị này. Đây là cơ sở để áp dụng các thủ tục hành chính bảo đảm thông suốt, không bị gián đoạn nhiệm vụ phục vụ nhân dân.

Về phía các địa phương cần có kế hoạch để tiếp nhận khối lượng nhiệm vụ về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền tại 28 Nghị định và tổ chức tập huấn các nội dung điều chỉnh của Nghị định. Trong quá trình thực hiện có vướng mắc phát sinh, Bộ Nội vụ đề nghị các đơn vị liên lạc qua đường dây nóng của các Bộ, cơ quan ngang Bộ hoặc gửi phản ánh, kiến nghị để kịp thời được giải đáp, tháo gỡ.