Nhà báo Hồ Quang Lợi: Giữ vững niềm tin vào sự thật và lẽ phải

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), sáng 12/6/2025, Thư viện Quân đội phối hợp với NXB Hà Nội tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách Sự thật, lẽ phải và ngọn bút của nhà báo Hồ Quang Lợi.

Tại lễ ra mắt, nhà báo Hồ Quang Lợi khẳng định “nghề báo là nghề của sự thật”. Ông thấm thía câu nói của nhà văn, nhà phê bình Bùi Việt Thắng: “Không có sự thật không bao giờ có thể tìm thấy lẽ phải”. Nhưng sự thật không phải lúc nào cũng hiện hữu một cách rõ ràng. Có khi nó bị che giấu, ngụy tạo, thậm chí bóp méo. Vì thế, ông Hồ Quang Lợi cho rằng, người làm báo càng cần bản lĩnh và lương tâm để nhận diện, soi sáng và bảo vệ sự thật. Đó là sứ mệnh thiêng liêng nhất của nghề báo.

Ông Lợi cho rằng, trong bối cảnh truyền thông thương mại, mạng xã hội và các kênh cá nhân phát triển mạnh mẽ, vai trò của báo chí chính thống đôi khi bị hiểu sai, thậm chí bị xem nhẹ. Nhưng truyền thông doanh nghiệp hay cá nhân không thể thay thế sứ mệnh chính trị – xã hội của báo chí cách mạng. Người làm báo phải luôn giữ vững đạo đức nghề nghiệp, bản lĩnh chính trị và ý thức trách nhiệm với xã hội.

“Khi xã hội rơi vào tình trạng nhiễu loạn thông tin, đó là lúc báo chí cần lên tiếng mạnh mẽ nhất – để điều chỉnh nhận thức, định hướng tư tưởng, lan tỏa những giá trị tích cực và đấu tranh không khoan nhượng với cái xấu, cái ác.

Sứ mệnh cuối cùng và cũng là cao cả nhất của người làm báo, theo tôi chính là giữ vững niềm tin vào sự thật và lẽ phải, như giữ gìn một thứ ánh sáng dẫn đường cho cả đời người”, ông Lợi khẳng định.

Cuốn sách Sự thật, lẽ phải và ngọn bút gồm 66 bài viết và trả lời phỏng vấn, được bố cục trong 8 chương: Mạch đập thời đại, Tâm thế cầm bút, Ánh sáng nhân văn, Đạo đức báo chí, Mạnh hơn bảo kiếm, Đồng hành cùng thắng, Mạng xã hội, AI và báo chí, Trái tim và ngọn lửa. 

Bên cạnh phần viết về những cơn sóng thời cuộc cùng sự đua tranh quyền lực quyết liệt giữa các cường quốc, cục diện thế giới nhìn từ cuộc chiến Ukraine, những “đổ vỡ” trật tự cũ để hình thành một cấu trúc quyền lực quốc tế mới; vấn đề thời sự của nước ta hiện nay như: cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, các xung lực đột phá, “bộ tứ chiến lược” phát triển đất nước, cuốn sách còn có một số vấn đề căn cốt của báo chí được chiêm nghiệm trong cuộc đời 45 năm cầm bút và hoạt động báo chí của tác giả.

Thiếu tướng, Tiến sĩ – nhà văn Nguyễn Hồng Thái, Uỷ viên Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định, Sự thật, lẽ phải và ngọn bút là cuốn sách nóng hổi tính thời cuộc, sắc sảo kiến giải về văn hóa, câu chữ vừa cẩn trọng vừa bay bổng, thăng hoa vẻ đẹp văn chương. 

“Cuốn sách sẽ là một cẩm nang kiến thức chuẩn không chỉ đối với những ai làm nghề báo mà còn là địa chỉ trí tuệ để các nhà nghiên cứu văn hóa, quản lý văn hóa, các doanh nhân, các vị lãnh đạo quản lý, hoạch định chính sách phát triển liên quan đến văn hóa – xã hội có thể tham khảo. Những vấn đề lý thú về báo chí trong quyển sách này có thể ví như những công trình nghiên cứu mở toàn diện, sáng giá và sâu rộng nhưng đầy hấp dẫn và thuyết phục…”, ông Thái khẳng định.

Còn nhà văn Bùi Việt Thắng bày tỏ, khi đọc Sự thật, lẽ phải và ngọn bút của nhà Hồ Quang Lợi thấy hiển hiện như dưới thanh thiên bạch nhật tác giả được ông Trời phú cho một trí tuệ mẫn tiệp, một tư duy mạch lạc, khúc chiết. Nhưng đáng quý hơn là một nguồn cảm xúc dồi dào, mãnh liệt thấm sâu vào từng con chữ tạo nên bảng giá trị chữ nghĩa. Chữ trong tay một người trí tuệ mẫn tiệp và con tim tràn trề cảm xúc là một lợi khí (vũ khí lợi hại).

100 chuyện nghề của người làm báoNghề nào cũng có những vui – buồn, đã chọn làm báo, xuất bản phải xác định vất vả, áp lực nhiều hơn nhưng cũng tạo cho những người làm nghề có một khí chất riêng.