Ancelotti dẫn dắt Brazil, bóng đá Ý lại tự hào về di sản huấn luyện viên

Hình ảnh Carlo Ancelotti thong dong trên bãi cát Ipanema, điếu xì gà – có lẽ cùng nhãn hiệu từng chia sẻ với Vinicius Junior – âm ỉ cháy dưới hoàng hôn Rio de Janeiro, có thể là khoảnh khắc khiến người ta nhận ra tầm vóc của ông. 

Trong hai thập kỷ, Ancelotti đã trở thành biểu tượng toàn cầu của bóng đá, nhưng nguồn gốc của ông – cậu con trai nông dân từ Reggiolo, Italy, lên đường chinh phục Nam Mỹ – mang dáng dấp câu chuyện thế kỷ 19. Sự kiện ông dẫn dắt đội tuyển Brazil không chỉ là cột mốc cá nhân, mà còn khẳng định di sản huấn luyện vô song của Italy.

Câu chuyện của Ancelotti gợi nhớ Vicente Feola, cha đẻ của HLV đưa Brazil vô địch World Cup 1958, xuất thân từ Castellabate, một ngôi làng trên đồi gần bờ biển Amalfi. Feola rời Italy đến Sao Paulo, thành phố có cộng đồng gốc Italy đông nhất thế giới. Mối dây văn hóa giữa Italy và Brazil sâu đậm, nhưng trong bóng đá, họ thường bị xem là đối cực: chiến thắng thực dụng đối đầu với lối chơi hoa mỹ. Tuy nhiên, năm nay, những định kiến xưa cũ đã bị xóa nhòa. Việc Ajax bổ nhiệm Francesco Farioli, một HLV Italy 36 tuổi, để khôi phục bản sắc Johan Cruyff, và nay Brazil chọn Ancelotti, cho thấy bóng đá Italy không chỉ tồn tại mà còn định hình các nền bóng đá vĩ đại.

Liên đoàn Bóng đá Brazil chọn Ancelotti – HLV thành công nhất cấp CLB với năm chức vô địch Champions League – không phải điều bất ngờ. Brazil, quốc gia thành công nhất bóng đá quốc tế, từng mở cửa cho HLV ngoại như Nelson Ernesto Filpo Nunez năm 1965. Gần đây, bốn trong bảy trận chung kết Copa Libertadores được dẫn dắt bởi HLV Bồ Đào Nha như Jorge Jesus hay Abel Ferreira. Tuy nhiên, việc chọn một người Italy, thay vì tiếp tục xu hướng Bồ Đào Nha, là tuyên ngôn táo bạo. “Một người Italy sẽ dạy bóng đá cho các vị thần”, Luigi Garlando viết trên Gazzetta dello Sport.

Thất bại 3-2 trước Italy tại World Cup 1982, với hat-trick của Paolo Rossi, từng khiến Brazil nghi ngờ phong cách Joga Bonito. Zico, trong cuộc phỏng vấn với Corriere della Sera, chia sẻ: “Nếu thắng trận đó, bóng đá có lẽ đã khác. Thay vào đó, chúng tôi học cách chơi thực dụng hơn, phá lối chơi đối thủ”. Đến World Cup 1994, Brazil đánh bại Italy trong loạt luân lưu, tin rằng họ đã thắng bằng chính “trò chơi” của Italy – trận đấu căng thẳng, không bàn thắng. Nhưng Ancelotti, từng là trợ lý của Arrigo Sacchi tại giải đấu đó, hiểu rằng Italy không chỉ là phòng ngự. Sacchi đã mang đến pressing cao, tư duy tấn công, định hình Milan bất tử.

Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, ranh giới giữa các phong cách bóng đá mờ dần. Ancelotti, hơn bất kỳ HLV nào, là công dân toàn cầu. Ông thoải mái kể về những buổi dạo biển Crosby khi dẫn dắt Everton hay Copacabana. Sau khi Italy lỡ World Cup 2022, ông ủng hộ Canada, quê vợ Mariann, nơi ông từng câu cá hồi. Vô địch cả năm giải VĐQG hàng đầu châu Âu, Ancelotti thích nghi mọi bối cảnh. Dù viết sách về chiến thuật, sáng tạo sơ đồ “cây thông Giáng sinh,” ông thường bị đánh giá thấp về chiến thuật. Thực tế, sức hút của ông nằm ở khả năng kết nối, phong thái điềm tĩnh nhưng đầy lôi cuốn, tạo cảm giác gần gũi trong phòng thay đồ.

Di sản Italy không chỉ là catenaccio – phong cách do Helenio Herrera, người Argentina-Maroc, định hình tại Inter thập niên 1960. Điều làm nên thương hiệu Italy là khả năng mang triết lý ra thế giới, như Marco Polo hay những người Genova sáng lập Boca Juniors. Tại Euro mùa hè qua, năm trong 24 đội được dẫn dắt bởi HLV Italy. HLV Italy vô địch Premier League nhiều hơn bất kỳ quốc tịch nào. Trong khi Brazil xuất khẩu cầu thủ vô song, Italy sản sinh HLV kiệt xuất. Ancelotti đến Brazil là sự hợp nhất của hai thế lực: Italy bù đắp thiếu hụt HLV cho Brazil, trong khi Brazil mang đến tài năng cho Ancelotti khai phá.

Brazil không vô địch World Cup kể từ 2002, thường bị các đội châu Âu như Bỉ hay Croatia loại. Ancelotti, người hiểu rõ cầu thủ Brazil như Vinicius Jr hơn bất kỳ ai, là lựa chọn lý tưởng để chấm dứt cơn khát danh hiệu. Nếu ông đưa Brazil vô địch World Cup, thêm vào bộ sưu tập năm Champions League và các danh hiệu VĐQG, ông sẽ đứng trên đỉnh Corcovado, bên tượng Chúa Cứu Thế.