Sử dụng kem chống nắng hàng ngày tốt không, liệu có gây thiếu hụt vitamin D?

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian ngắn có thể dễ dàng làm da rám nắng, và da càng sẫm màu thì càng dễ rám nắng; nếu tia cực tím quá mạnh, da có thể bị cháy nắng, với các mảng đỏ và đau rát. Da càng sáng (trắng) thì càng dễ bị cháy nắng.

Không chỉ vậy, về lâu dài, tia UV khiến da lão hóa nhanh hơn (khoa học gọi là “lão hóa do ánh sáng”), biểu hiện bằng các đốm nắng, tông màu da xỉn màu, kết cấu da xấu đi, nếp nhăn sâu hơn,… Ngoài ra, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong nhiều năm sẽ làm tăng nguy cơ ung thư da.

Do đó, việc chống nắng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa những vấn đề này. Tuy nhiên, khi nhận thức về việc chống nắng ngày càng tăng, mối lo ngại về việc chống nắng cũng thường nảy sinh.

Một số người thậm chí còn lo ngại rằng việc chống nắng quá mức có thể gây ra các vấn đề như thiếu hụt vitamin D hoặc thậm chí là còi xương.

Tầm quan trọng của chống nắng

Nhìn chung, việc chống nắng ở mức độ vừa phải giúp bảo vệ da hiệu quả khỏi tác hại của tia UV, giảm tình trạng rám nắng và cháy nắng, giảm tỷ lệ ung thư da và làm chậm quá trình lão hóa da.

Trong đó, kem chống nắng là sản phẩm hiệu quả giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV bằng cách hấp thụ, phản xạ hoặc phân tán tia UV, hạn chế sự xâm nhập vào da.

Việc sử dụng kem chống nắng mang lại nhiều lợi ích. Trên thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng thường xuyên kem chống nắng có thể làm giảm khoảng 40% nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tế bào vảy, 50% khối u ác tính và 24% lão hóa da sớm. Ở cấp độ phân tử, ánh sáng mặt trời đã được chứng minh là làm hỏng DNA trong da. Do đó dẫn đến đột biến gen, gây ung thư da.

Sử dụng kem chống nắng có gây thiếu hụt vitamin D?

Vai trò của kem chống nắng trong việc bảo vệ làn da khỏi tia UV là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu tác động của chúng đối với quá trình tổng hợp vitamin D của cơ thể.

Kem chống nắng có chỉ số SPF cao được thiết kế để lọc hầu hết bức xạ UVB, vì tác hại của tia UVB là nguyên nhân chính gây cháy nắng và có thể dẫn đến ung thư da. Bước sóng UVB là bước sóng cụ thể kích hoạt sản xuất vitamin D trong da.

Tuy nhiên, các nghiên cứu lâm sàng hiện chưa chỉ ra rằng việc sử dụng kem chống nắng hàng ngày gây thiếu hụt vitamin D. Trên thực tế, các nghiên cứu phổ biến nhất cho thấy những người sử dụng kem chống nắng hàng ngày vẫn có thể duy trì đủ mức vitamin D cần thiết.

Nguyên nhân được cho là dù sử dụng bao nhiêu kem chống nắng hoặc loại kem chống nắng có chỉ số SPF nào, thì một số tia UV của mặt trời vẫn tiếp cận được với làn da. Kem chống nắng SPF 15 lọc 93% tia UVB, SPF 30 chặn 97% và SPF 50 lọc 98%.

Điều này có nghĩa là 2-7% tia UVB từ mặt trời vẫn tiếp cận với làn da, ngay cả với kem chống nắng có SPF cao. Như vậy việc sử dụng kem chống nắng không làm thiếu hụt vitamin D.

Thực tế, có nhiều lý do gây ra tình trạng thiếu hụt vitamin D. Việc chống nắng quá mức không nhất thiết là yếu tố quyết định. Trên thực tế, một số người vẫn bị thiếu hụt vitamin D ngay cả khi họ tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời. Do đó, các yếu tố khác cũng cần được chú ý như: Bản thân môi trường sống có tương đối ít ánh sáng mặt trời (tổng hợp ít), chế độ ăn thiếu vitamin D (lượng hấp thụ thấp), không bổ sung thêm vitamin D (lượng hấp thụ thấp), mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa (hấp thụ ít)…

Mặt khác, có những người lo lắng việc thiếu vitamin D do chống nắng quá mức có thể gây còi xương. Tuy nhiên, khả năng xảy ra tình trạng này gần như không có. Thực tế, có rất nhiều người tự bảo vệ mình khỏi ánh nắng mặt trời (bao gồm cả việc chống nắng quá mức) và phần lớn mọi người không gặp phải bệnh còi xương.

Nguyên nhân gây ra bệnh còi xương rất phức tạp. Có thể là do thiếu hụt vitamin D nghiêm trọng hoặc do bất thường trong quá trình chuyển hóa vitamin D, chẳng hạn như ảnh hưởng của thuốc hoặc các bệnh lý nội khoa.

Nếu tình trạng thiếu vitamin D không nghiêm trọng (kết quả xét nghiệm 25-hydroxyvitamin D trên 25nmol/L) thì nguy cơ mắc bệnh này không cao. Còi xương là một căn bệnh hiếm gặp. Cụ thể, cứ 10.000 người thì chỉ có khoảng 2 người mắc căn bệnh này.

Theo Gia đình Việt Nam