Trung Quốc tăng tốc xây đập thủy điện cho Pakistan sau khi Ấn Độ dọa chặn nguồn nước

Tập đoàn Kỹ thuật Năng lượng Trung Quốc triển khai dự án thủy điện Mohmand tại tỉnh Khyber Pakhtunkhwa ở vùng tây bắc Pakistan từ năm 2019. Dự án dự kiến hoàn thành vào năm 2026.

Ngày 17/5, đài truyền hình nhà nước CCTV đưa tin khâu đổ bê tông cho con đập đã bắt đầu, đánh dấu “một cột mốc xây dựng quan trọng và là giai đoạn phát triển nhanh chóng cho dự án chủ lực quốc gia của Pakistan”.

Thông báo được đưa ra sau khi Ấn Độ cho biết sẽ đình chỉ Hiệp ước về nguồn nước sông Ấn có từ năm 1960 với nước láng giềng, để đáp trả vụ xả súng vào khách du lịch ở Kashmir hôm ngày 22/4.

Quyết định này của Ấn Độ khiến Pakistan đối mặt với rủi ro về an ninh nguồn nước, khi có tới 80% nông nghiệp Pakistan phụ thuộc vào hệ thống sông Ấn.

Islamabad tuyên bố sẽ coi “bất kỳ nỗ lực nào nhằm ngăn chặn hoặc chuyển hướng dòng nước khỏi Pakistan là hành động chiến tranh” và nước này sẽ đáp trả “bằng toàn bộ sức mạnh quốc gia”.

“Nước là lợi ích quốc gia quan trọng của Pakistan, là huyết mạch của 240 triệu người dân và nguồn nước này sẽ được bảo vệ bằng mọi giá”, Islamabad tuyên bố.

Tuần trước, Ấn Độ và Pakistan đồng ý ngừng bắn sau đợt giao tranh căng thẳng.

Ấn Độ cáo buộc Pakistan che chở cho các nhóm phiến quân, nhưng Islamabad bác bỏ. Cuối tuần trước, có thông tin Ấn Độ đang cân nhắc kế hoạch tăng đáng kể lượng nước mà họ lấy từ sông Ấn, như một phần của hành động trả đũa cuộc tấn công du khách. Thủ tướng Narendra Modi chỉ đạo các quan chức đẩy nhanh quá trình lập kế hoạch và thực hiện dự án trên các sông Chenab, Jhelum và sông Ấn.

Theo Hiệp ước về nguồn nước sông Indus năm 1960, Pakistan có quyền sử dụng nguồn nước của sông Ấn và các nhánh Jhelum và Chenab, còn Ấn Độ có quyền sử dụng nguồn nước từ các sông Ravi, Sutlej và Beas ở phía đông.

Hệ thống sản xuất lương thực của Pakistan dễ hứng chịu tác động nếu có thay đổi trên các dòng sông, như trận “siêu lũ” tàn phá mùa màng và gia súc năm 2022.

Đập Mohmand ở tỉnh Khyber Pakhtunkhwa được thiết kế để phát điện, kiểm soát lũ lụt, tưới tiêu và cung cấp nước. Đập sẽ tạo ra khoảng 800MW thủy điện và cung cấp hơn 11 triệu lít nước uống mỗi ngày cho Peshawar – thủ phủ và thành phố lớn nhất của tỉnh Khyber Pakhtunkhwa.

Trung Quốc và Pakistan có quan hệ đối tác gần gũi trong mấy chục năm qua. Bắc Kinh đã đầu tư hàng tỷ đô la vào cơ sở hạ tầng của Pakistan theo Hành lang kinh tế Trung Quốc – Pakistan, một phần của sáng kiến Vành đai và Con đường.

Trung Quốc khẳng định quan hệ với Pakistan là “tình cảm hữu nghị sắt đá” và là một trong những nhà cung cấp vũ khí chính cho Islamabad.