CEO Ford chỉ trích công nghệ tự lái của Elon Musk quá vội vàng, thiếu tin cậy, có thể ảnh hưởng đến uy tín của thương hiệu

Trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang chạy đua quyết liệt vào tương lai xe tự lái, những tuyên bố gần đây của Jim Farley, CEO Ford Motor Company, đã một lần nữa làm dấy lên cuộc tranh luận gay gắt về phương pháp tiếp cận công nghệ.

Với sự hoài nghi rõ rệt đối với chiến lược chỉ sử dụng camera (camera-only) của Tesla, Farley không chỉ thể hiện quan điểm cá nhân mà còn phản ánh lập trường thận trọng của một gã khổng lồ ô tô truyền thống trước những bước nhảy vọt đầy táo bạo nhưng cũng không ít rủi ro.

Trong khi Tesla mạnh mẽ theo đuổi hệ thống chỉ dựa trên thị giác, từ chối sử dụng radar và LiDAR, Farley cho rằng chiến lược này đặt cược niềm tin của người tiêu dùng vào rủi ro, vấp phải phản ứng từ cơ quan quản lý và cuối cùng có thể gây tổn hại đến uy tín thương hiệu.

Tesla Robotaxi vừa khởi chạy tại Austin (ngày 22/6/2025) với nhân viên an toàn ngồi ở ghế trước, nhưng đã vấp phải nhiều video ghi lại cảnh xe vận hành lạ và vi phạm giao thông, khiến giới chức Mỹ siết chặt giám sát.

Uy tín thương hiệu cho công nghệ mới

Lý do cốt lõi cho sự thận trọng của Ford, theo lời Farley, nằm ở chữ “tin cậy” (trust) của người tiêu dùng và sự cần thiết phải “thực sự cẩn trọng” khi triển khai một công nghệ mới mang tính đột phá như xe tự lái. Đối với một thương hiệu đã có hơn một thế kỷ lịch sử như Ford, uy tín và sự an toàn là tài sản vô giá, không thể đánh đổi.

“Với một thương hiệu như Ford, khi có công nghệ mới, bạn phải rất cẩn trọng”, CEO Jim Farley của Ford cảnh báo.

Trọng tâm của sự khác biệt công nghệ là vai trò của LiDAR (Light Detection and Ranging). Farley thẳng thắn tuyên bố: “Chúng tôi thực sự tin rằng LiDAR là tối quan trọng (mission critical).”

Ông lập luận rằng trong những điều kiện mà “camera sẽ bị làm mù hoàn toàn, hệ thống LiDAR sẽ nhìn thấy chính xác những gì ở phía trước bạn.”

Đây là một lời chỉ trích trực tiếp vào phương pháp của Tesla, vốn phụ thuộc hoàn toàn vào camera và trí tuệ nhân tạo để “nhìn” và hiểu môi trường xung quanh xe, bỏ qua các cảm biến radar và LiDAR.

Quan điểm của Ford đồng điệu với nhiều nhà phát triển xe tự lái hàng đầu khác, bao gồm Waymo (công ty con của Alphabet, Google), những người coi LiDAR là một thành phần không thể thiếu để tạo ra một bản đồ 3D chính xác và đáng tin cậy về môi trường xung quanh xe.

Cảm biến laser này cung cấp dữ liệu chiều sâu và hình dạng vật thể vượt trội, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu, sương mù, mưa lớn hay khi đối mặt với chói sáng – những thách thức lớn đối với hệ thống chỉ dùng camera.

Khả năng cung cấp sự dư thừa thông tin (redundancy) từ nhiều loại cảm biến được xem là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn tối đa.

Trái lại,CEO Elon Musk của Tesla luôn bảo vệ lập trường của mình bằng cách nhấn mạnh tính kinh tế và hiệu quả của hệ thống camera đơn thuần. Ông cho rằng các cảm biến như LiDAR rất đắt đỏ và không cần thiết nếu AI đủ thông minh để xử lý dữ liệu hình ảnh.

“Xe của Waymo rất đắt tiền, được sản xuất với số lượng thấp. Tesla có lẽ chỉ tốn 20-25% chi phí so với Waymo và được sản xuất với số lượng rất lớn,” Musk từng phát biểu.

Tuy nhiên, cách tiếp cận này của Tesla đã phải đối mặt với không ít sự giám sát và nghi ngờ từ các chuyên gia trong ngành, đặc biệt là về mức độ an toàn khi thiếu đi các lớp dữ liệu dự phòng. Mặc dù Tesla đã triển khai dịch vụ robotaxi tại Austin (với người giám sát an toàn ở ghế trước), những tranh cãi về mức độ sẵn sàng và an toàn thực sự của hệ thống “Full Self-Driving” (FSD) của họ vẫn còn bỏ ngỏ.

Kể từ khi ra mắt, Tesla Autopilot (và gần đây là Full Self‑Driving) chủ yếu dựa vào camera kết hợp xử lý mạng nơ‑ron, chỉ thêm các cảm biến siêu âm và một radar phía trước. Elon Musk từng nhiều lần chê LiDAR là “ngu ngốc, đắt đỏ và không cần thiết”, khẳng định rằng “phần cứng đã có đủ để tạo tự lái hoàn toàn… vấn đề thực sự là phát triển AI chuyên biệt”.

Ngược lại, Farley khẳng định LiDAR là “cốt lõi nhiệm vụ” để bảo vệ trước những điểm mù cố hữu của camera—chẳng hạn trong điều kiện ánh sáng yếu, sương mù hay ánh nắng chói—với khả năng dò khoảng cách bằng laser vẫn có thể vẽ bản đồ vật cản chính xác.

Càng lớn càng thận trọng

Trái với Elon Musk nổi tiếng với phong cách thích mạo hiểm, đột phá tìm ý tưởng mới thì lịch sử lâu đời của Ford trong phân khúc xe phổ thông khiến họ đặt ưu tiên cao về niềm tin của khách hàng.

Bất kỳ sự cố lớn nào của hệ thống tự lái đều có thể nhanh chóng làm giảm niềm tin công chúng—không chỉ với một mẫu xe mà với toàn bộ thương hiệu—và có thể làm chậm quá trình tiếp nhận các hệ thống an toàn hơn trong tương lai.

Tesla đã phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra của Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA) sau ít nhất 736 vụ va chạm và 17 vụ tử vong liên quan đến bản thử nghiệm FSD beta, và trong tuần đầu thử nghiệm Robotaxi tại Austin, nhiều video đã ghi lại cảnh lái xe không ổn định và vi phạm luật giao thông, càng khiến áp lực điều chỉnh gia tăng.

Cuối tháng 6, NHTSA cho biết sẽ tăng cường giám sát các hệ thống chỉ dùng camera do lo ngại an toàn, và một số bang đang yêu cầu báo cáo sự cố chi tiết trước khi cấp phép thử nghiệm rộng rãi.

Với Ford, việc đi trước và hợp tác với những mô hình cảm biến đa dạng như Waymo có thể giúp đơn giản hóa quá trình phê duyệt của cơ quan quản lý bằng cách chứng minh nhiều lớp an toàn dự phòng. Ngược lại, chiến lược của Tesla dễ bị phản đối bởi các nhóm vận động an toàn và nhà làm luật, những người cho rằng LiDAR và radar là yếu tố thiết yếu để dự phòng.

Sự hoài nghi của Ford không chỉ dừng lại ở công nghệ mà còn mở rộng sang chiến lược phát triển. Sau khi rút khỏi liên doanh tự lái Argo AI vào năm 2022, Ford đã thay đổi hướng đi.

Thay vì tự mình xây dựng một hệ thống tự lái hoàn toàn từ đầu, hãng xe Mỹ quyết định theo đuổi mô hình hợp tác với các công ty phần mềm tự lái. Điều này phản ánh nhận định của Ford rằng việc tự chủ hoàn toàn trong lĩnh vực này đòi hỏi nguồn lực khổng lồ và tiềm ẩn rủi ro lớn.

Trong khi đó, hệ thống BlueCruise của Ford (SAE Level 2) cho phép rảnh tay trên cao tốc nhưng vẫn yêu cầu người lái chú ý. Mục tiêu tiếp theo là trải nghiệm “tốc độ cao, không cần nhìn đường”, còn tự lái hoàn toàn trong đô thị (Level 4) vẫn chưa nằm trong kế hoạch tự phát triển nội bộ, mà chờ hợp tác với các đối tác có kinh nghiệm LiDAR.

Sự hoài nghi của Jim Farley về cách tiếp cận xe tự lái của Tesla không phải là một lời chỉ trích phiến diện, mà là một lập trường được xây dựng dựa trên sự thận trọng về an toàn, niềm tin vào công nghệ cảm biến đa dạng, và một chiến lược phát triển thực tế hơn.

Trong khi Tesla vẫn kiên trì với tầm nhìn táo bạo của mình, các nhà sản xuất ô tô truyền thống như Ford đang chọn một con đường ít rủi ro hơn, tập trung vào việc xây dựng nền tảng vững chắc và đáng tin cậy.

Cuộc đua xe tự lái vẫn còn ở giai đoạn đầu, và con đường nào sẽ dẫn đến thành công cuối cùng vẫn là một câu hỏi mở. Tuy nhiên, rõ ràng là cuộc tranh luận giữa LiDAR và camera đơn thuần, giữa sự thận trọng và táo bạo, sẽ tiếp tục định hình tương lai của ngành công nghiệp ô tô trong những năm tới. Ford đang đặt cược vào sự an toàn và niềm tin, một chiến lược có thể không gây chú ý bằng những tuyên bố lớn lao, nhưng lại mang tính bền vững và khả thi hơn trong mắt một nhà sản xuất ô tô đã trải qua nhiều thập kỷ biến động.

*Nguồn: Fortune, BI