Bộ NN&MT “gỡ khó” quản lý đất đai cho chính quyền hai cấp

Từ ngày 1/7/2025, mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức được áp dụng trên toàn quốc. Nhằm đảm bảo việc quản lý đất đai không bị gián đoạn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã ban hành “Sổ tay hướng dẫn công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai”.

Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ NN&MT) cho biết, thời gian qua Bộ đã chủ động rà soát toàn bộ hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến đất đai. Trên cơ sở đó, Bộ đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp.

Đồng thời, Bộ trưởng NN&MT cũng ký ban hành Thông tư 23/2025 về phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai và Quyết định 2304 của Bộ NN&MT công bố thủ tục hành chính mới. Đây là những văn bản quan trọng giúp hệ thống chính quyền vận hành thống nhất, minh bạch, hạn chế tối đa ách tắc khi chuyển giao thẩm quyền.

Về “Sổ tay hướng dẫn công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai”, tài liệu gồm 2 phần chính:

Phần I: Hệ thống hóa toàn bộ thẩm quyền và nhiệm vụ của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND và cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp xã. Sổ tay tổng hợp quy định từ Luật Đất đai 2024 và các nghị định hướng dẫn, giúp chính quyền các cấp dễ hình dung công việc cần triển khai.

Phần II: Hướng dẫn chi tiết các quy trình, thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai như quy hoạch sử dụng đất, giao – cho thuê đất, cấp sổ đỏ, thu hồi, bồi thường – tái định cư, giải quyết tranh chấp… Tài liệu được thiết kế rõ ràng, giúp cán bộ cấp xã dễ áp dụng.

Sổ tay cũng cụ thể hóa thẩm quyền giữa các cấp. Cấp tỉnh: HĐND có 6 thẩm quyền nhiệm vụ, UBND có 50, Chủ tịch UBND có 37, Sở NN&MT có 15 thẩm quyền, nhiệm vụ.

Cấp xã: HĐND có 4 nhiệm vụ, UBND có 45, Chủ tịch UBND có 44, cơ quan quản lý đất đai có 19 nhiệm vụ.

Ngoài ra, Văn phòng Đăng ký đất đai và các tổ chức phát triển quỹ đất cũng được hướng dẫn nhiệm vụ cụ thể, đảm bảo thực hiện đồng bộ trên toàn hệ thống.

Hướng dẫn kỹ quy trình thu hồi và cấp ‘sổ đỏ’

Sổ tay dành riêng một phần hướng dẫn chi tiết 16 bước trong quy trình thu hồi đất, từ việc lập kế hoạch đến tổ chức kiểm đếm, ban hành quyết định, chi trả bồi thường và bàn giao mặt bằng. Quy trình đảm bảo đúng thẩm quyền, rõ trách nhiệm, công khai và minh bạch.

Đối với thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, quy trình được rút gọn còn 3 bước, nêu rõ vai trò của Trung tâm hành chính công, UBND cấp xã và nghĩa vụ tài chính của người dân. Thời gian xử lý được rút xuống còn 17–20 ngày làm việc, hoặc tối đa 30 ngày tại vùng sâu, vùng xa.

Bên cạnh việc hoàn thiện pháp lý, Bộ NN&MT cũng chỉ đạo các địa phương chuẩn hóa quy trình, đào tạo cán bộ, đảm bảo liên thông và phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp. Những giải pháp này nhằm đảm bảo quá trình chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp diễn ra suôn sẻ, hiệu quả, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về đất đai.

34 tỉnh, thành phải kiểm kê đất đai sau sắp xếpBộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị 34 tỉnh, thành hoàn thiện kết quả kiểm kê đất đai của cấp xã, tỉnh sau khi sắp xếp đơn vị hành chính và rà soát, đề xuất nhu cầu sử dụng đất đến năm 2030.