Robotaxi: Canh bạc ai cũng hiểu chỉ trừ Elon Musk vẫn ‘u mê’

Gần một tháng trước, Elon Musk đã hân hoan ra mắt dịch vụ robotaxi của Tesla tại Austin, khuấy động sự chú ý của giới công nghệ và công chúng.

Tuy nhiên, đằng sau những lời lẽ hoa mỹ và những tuyên bố táo bạo của Musk, thực tế phũ phàng về công nghệ tự lái của Tesla lại một lần nữa được phơi bày: nó vẫn còn lâu mới sẵn sàng để triển khai rộng rãi, điều mà dường như ai cũng nhận ra, chỉ trừ chính Elon Musk.

Giấc mơ và thực tế

Ngay trong ngày Elon Musk mở rộng phạm vi hoạt động của dịch vụ gọi xe tự hành (FSD) ba tuần tuổi tại Austin, một sự cố đáng báo động đã xảy ra. Chiếc robotaxi chở ông Joe Tegtmeyer suýt chút nữa đã vi phạm quy tắc an toàn giao thông khi cố gắng băng qua đường sắt đúng lúc một đoàn tàu đang tới gần.

“Robotaxi không nhìn thấy điều đó, và người giám sát an toàn đã phải dừng xe cho đến khi tàu đi qua,” Tegtmeyer chia sẻ trên X.

Dù ông vẫn cố gắng nói rằng dịch vụ đang “hoạt động đáng kinh ngạc,” sự cố này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo rõ ràng về những lỗi cơ bản trong phần mềm.

Nếu không có người giám sát can thiệp kịp thời, hậu quả có thể đã là thảm họa. Đây không phải là lỗi ngẫu nhiên, mà là biểu hiện của một hệ thống chưa đủ độ tin cậy để vận hành độc lập.

Elias Martinez, người điều hành FSD Community Tracker và là một trong những người thử nghiệm FSD beta sớm nhất, không hề ngạc nhiên trước những sự cố này.

Dù thừa nhận phần mềm của Tesla đã “tiến bộ đáng kể” trong bốn năm qua, Martinez khẳng định mọi bằng chứng đều cho thấy công nghệ này còn lâu mới đủ mạnh mẽ để hỗ trợ con số 10.000 xe mà Musk từng tuyên bố là có thể triển khai ngay lập tức.

“Những vấn đề này chứng tỏ Tesla lẽ ra không bao giờ nên ra mắt dịch vụ, ngay cả với chỉ 10 phương tiện,” Martinez nói với Fortune. “Vâng, nó hoạt động tốt phần lớn thời gian, nhưng điều tôi thực sự bất ngờ là vẫn còn những lỗi cơ bản như hệ thống lái xe tự hành FSD của Tesla vượt đèn đỏ hay đi sai làn đường. Điều này không nên xảy ra thường xuyên như vậy.”

Tờ Fortune cho hay những dữ liệu không nói dối và rõ ràng canh bạc mới của Elon Musk đang gặp vấn đề nhưng ông chủ Tesla chưa chịu thừa nhận.

Vấn đề cốt lõi là với mỗi chiếc xe được thêm vào hệ thống robotaxi thì xác suất va chạm thống kê lại càng lớn.

Bất kỳ dịch vụ robotaxi nào, kể cả Waymo, đều cần phải gần như hoàn hảo để mở rộng dịch vụ một cách an toàn. Họ đi chậm, nhưng chắc. Họ chia sẻ dữ liệu. Họ xin phép từng bước. Họ không biến giao thông công cộng thành sân khấu PR.

Không phải ngẫu nhiên những người khuyết tật – như Jessie Wolinsky, một phụ nữ mù tham gia chương trình thử nghiệm của Waymo – lại nói rằng họ cảm thấy “an toàn hơn bao giờ hết” khi dùng xe không người lái của Waymo. An toàn, chứ không phải đột phá hay gây chú ý, mới là điều người dân cần.

Tuy nhiên, theo Martinez, hãng Tesla của Elon Musk không có dấu hiệu nào cho thấy điều đó mà chỉ chăm chú quảng bá PR.

Dữ liệu từ FSD Community Tracker, một nguồn thông tin đáng tin cậy về công nghệ tự lái của Tesla cho thấy ngay cả phiên bản FSD mới nhất (13.2.9) cũng vẫn dẫn đến một sự cố ngắt kết nối nghiêm trọng cứ sau khoảng 340 dặm.

Chuyên gia Martinez thậm chí thẳng thắn bác bỏ những tuyên bố bào chữa của Elon Musk rằng Tesla đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các sự cố ngắt kết nối: “Điều đó hoàn toàn là vô lý.”

Mặc dù đội xe robotaxi ở Austin được cho là đang sử dụng một phiên bản FSD mới hơn, Martinez ước tính hiệu suất của nó vẫn tương tự như phiên bản phát hành công khai, với những thiếu sót tương tự như việc lái xe sai làn.

Lừa nhà đầu tư?

Theo Martinez, Tesla dường như tập trung vào việc đáp ứng thời gian ra mắt của Musk bằng mọi giá hơn là hoàn thiện công nghệ cơ bản.

Với doanh số xe điện sụt giảm mạnh trong nửa đầu năm và Cybertruck bị coi là một thất bại thương mại, Elon Musk cần một điều gì đó để giữ chân các nhà đầu tư.

“Điều này giống như một sự đánh lạc hướng khỏi số liệu doanh số đang sụt giảm,” ông nói và thêm rằng “Elon đang đánh bạc.”

Việc thiếu minh bạch của Tesla về dữ liệu an toàn càng làm dấy lên những nghi ngờ. Thay vì công khai dữ liệu để xây dựng lòng tin, công ty của Elon Musk lại đang cố gắng thuyết phục các cơ quan quản lý liên bang giữ bí mật hồ sơ an toàn robotaxi của mình với lý do kinh doanh.

“Điều này không nên là độc quyền. Người dùng đang sử dụng FSD của Tesla lái xe trên đường công cộng, vì vậy dữ liệu cần phải được công khai,” Martinez nhấn mạnh. “Việc họ che giấu dữ liệu cho bạn biết mọi thứ bạn cần biết. Nếu bạn thực sự muốn có được lòng tin, bạn phải có sự minh bạch hoàn toàn.”

Khi Tesla tổ chức cuộc họp công bố thu nhập quý II/2025, Elon Musk sẽ phải đối mặt với hàng loạt câu hỏi về lộ trình của dự án robotaxi.

Các nhà đầu tư đã đổ rất nhiều tiền vào FSD và muốn biết khi nào 10 chiếc xe ở Austin có thể phát triển thành hàng nghìn chiếc trên khắp đất nước. Chỉ khi đó họ mới có thể hình dung được Tesla sẽ mất bao lâu để vượt qua Waymo, từ con số 0 dặm tự lái không giám sát hiện tại lên 100 triệu dặm mà đối thủ đã đạt được.

Trong khi đó, động thái của Tesla dường như chỉ là một trò đùa. Tờ Fortune nhận định việc Musk mở rộng khu vực dịch vụ robotaxi ở Austin thành hình một bộ phận sinh dục nam trên bản đồ, kèm theo những lời lẽ ẩn ý và tăng giá vé lên những con số mang tính chất “châm biếm,” càng cho thấy đây giống một chiêu trò PR hơn là một bước tiến thực sự.

Số lượng xe hoạt động không thay đổi, Tesla tiếp tục giới hạn số người có thể sử dụng dịch vụ và quan trọng nhất là vẫn cần có người giám sát an toàn ngồi trong xe chứ không hoàn toàn tự động.

Trên trang dự đoán Polymarket, tỷ lệ Tesla sẽ có dịch vụ robotaxi hoạt động đầy đủ ở bất cứ đâu tại Mỹ vào cuối năm nay chỉ còn 42%, giảm mạnh so với mức cao 86% một tháng trước.

“Điều đó cho thấy họ chưa sẵn sàng để mở rộng quy mô, và nếu họ cố gắng mở rộng quy mô quá sớm, họ sẽ gặp vấn đề,” Martinez nói. “Khi đó bạn đang đặt mọi người vào rủi ro. Vâng, có thể rủi ro thấp hơn so với người lái xe say rượu, nhưng nó vẫn là một rủi ro.”

Rõ ràng, bất chấp những lời tuyên bố đầy tham vọng của Elon Musk, dịch vụ robotaxi của Tesla vẫn còn một chặng đường dài phía trước để thực sự an toàn và đáng tin cậy.

Elon Musk từng nói robotaxi sẽ là “một bước nhảy vọt công nghệ”, tạo ra giá trị hàng nghìn tỷ USD. Tuy vậy một bước nhảy nếu thiếu chuẩn bị có thể là cú ngã đau.

Những dữ liệu thực tế từ chính người dùng Tesla cho thấy hệ thống FSD chưa sẵn sàng. Mặc dù ông chủ Tesla có thể tiếp tục phủ nhận thực tế nhưng nếu Elon Musk thực sự tin vào tương lai robotaxi thì đã đến lúc ngưng tung hô và bắt đầu lắng nghe từ chính những người đã và đang ngồi trên chiếc xe tự lái chưa hoàn thiện ấy.

*Nguồn: Fortune, BI