Viettel đang ‘đào vàng’ dưới biển theo cách của riêng mình

Hiện nay, dữ liệu số, được ví như “vàng” của thời đại mới, chính là nền tảng của các dịch vụ số. Để lưu trữ và truyền tải dữ liệu hiệu quả, Viettel đầu tư mạnh vào hạ tầng số trong nước và quốc tế, trong đó cáp quang biển là thành phần cốt lõi. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Đoàn Đại Phong, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Giải pháp Doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions) – thành viên của Tập đoàn Viettel về hành trình xây dựng hạ tầng cáp quang biển với văn hoá “làm việc khó” tại Tập đoàn này.

Viettel đã bắt đầu hành trình xây dựng hạ tầng cáp quang biển từ khi nào, và những cột mốc quan trọng nào đã định hình vai trò của Viettel trong lĩnh vực này?

Viettel bắt đầu hành trình phát triển hạ tầng cáp quang biển từ năm 2009, khi tham gia đầu tư và khai thác tuyến AAG (Asia America Gateway) tuyến cáp quốc tế đầu tiên kết nối Đông Nam Á với Hoa Kỳ. Đây là dấu mốc khởi đầu cho chiến lược dài hạn của Viettel nhằm làm chủ hạ tầng kết nối quốc tế, bảo đảm tính tự chủ và ổn định cho Internet Việt Nam.

Năm 2009, Viettel đồng thời dựa vào khai thác 2 tuyến AAG và IA. Trong đó, IA là tuyến cáp có độ trễ thấp nhất từ Việt Nam đến Singapore. Viettel là nhà mạng duy nhất tại Việt Nam đầu tư và vận hành trạm cập bờ của tuyến này. Đến năm 2016, Viettel khai thác tuyến APG (Asia Pacific Gateway), kết nối Việt Nam với các quốc gia Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.

Tiếp đó, năm 2017, Viettel tham gia tuyến AAE-1 (Asia-Africa-Europe-1), kết nối trực tiếp Việt Nam với châu Âu và châu Phi. Và năm nay 2025, Viettel đưa vào khai thác tuyến ADC (Asia Direct Cable) — tuyến cáp biển có dung lượng lớn nhất tại Việt Nam hiện nay. Viettel là đơn vị duy nhất đầu tư và sở hữu trạm cập bờ tại Quy Nhơn.

Như vậy, tính đến nay, Viettel đã vận hành 5 tuyến cáp biển quốc tế, giữ vai trò tiên phong trong việc đảm bảo năng lực kết nối xuyên biên giới cho Việt Nam. Hạ tầng này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng Internet trong nước mà còn tạo nền tảng thu hút đầu tư quốc tế và phát triển kinh tế số.

Với thị phần chiếm khoảng 65% tổng dung lượng quốc tế, chúng tôi đang sở hữu hạ tầng kết nối quốc tế lớn nhất tại Việt Nam, khẳng định vị thế dẫn dầu và năng lực làm chủ toàn diện tử đầu tư vận hành đến khai thác hạ tầng chiến lược.

Quá trình triển khai các tuyến cáp biển như đối mặt với những thách thức nào, và Viettel đã vượt qua chúng ra sao?

Đây là lĩnh vực đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt và khả năng phối hợp đa chiều. Trong trình triển khai, Viettel thường xuyên đối mặt với nhiều khó khăn lớn, nhưng điển hình nhất có hai thách thức sau.

Thứ nhất là khác biệt về pháp lý và thủ tục giữa Việt Nam và quốc tế. Việc đầu tư các tuyến cáp biển xuyên quốc gia đòi hỏi tuân thủ nhiều quy định pháp luật tại các vùng lãnh hải khác nhau. Đặc biệt, sự khác biệt giữa quy trình triển khai trong nước và thông lệ quốc tế đã đặt ra bài toán hài hòa giữa tính pháp lý, tính thông suốt và tiến độ triển khai.

Do đó, Viettel đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý Nhà nước, cùng tháo gỡ các điểm nghẽn về chính sách, quy trình — từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc triển khai trong và ngoài nước.

Thách thức thứ hai là nguồn lực triển khai hạn chế, chi phí và tiến độ bị ảnh hưởng. Trong bối cảnh hạ tầng số trở thành ưu tiên chiến lược tại nhiều quốc gia, nhu cầu triển khai cáp biển ngày càng tăng. Tuy nhiên, số lượng nhà thầu đủ năng lực thi công lại rất hạn chế, dẫn tới tình trạng khan hiếm nguồn lực, chi phí tăng cao, tiến độ bàn giao kéo dài hơn trước.

Với văn hóa “làm việc khó” đã ăn sâu vào DNA của Viettel, chúng tôi chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó, tìm giải pháp tối ưu trong lựa chọn đối tác, đàm phán tiến độ và giám sát triển khai chặt chẽ, quyết tâm đưa dự án về dịch theo đúng mục tiêu.

Chính tinh thần dấn thân, chủ động và linh hoạt đã giúp Viettel vượt qua nhiều rào cản phức tạp. khẳng định bản lĩnh và vị thế trong việc làm chủ hạ tầng kết nối quốc tế, phục vụ cho chiến lược phát triển hạ tầng số quốc gia.

Việc Viettel dự kiến triển khai một tuyến cáp biển tự chủ hoàn toàn do người Việt Nam làm chủ là một bước tiến lớn. Điều này mang lại ý nghĩa gì đối với Viettel và Việt Nam?

Đối với Viettel và Việt Nam, ý nghĩa của bước tiến này thể hiện trên nhiều khía cạnh.

Thứ nhất là khả năng làm chủ hoàn toàn về công nghệ và chiến lược kết nối quốc tế. Với tuyến cáp tự chủ, Viettel có toàn quyền trong việc lựa chọn công nghệ, tuyến đi, điểm cập bờ (hub), và cấu hình kết nối – đảm bảo hạ tầng tối ưu nhất, phù hợp nhất với nhu cầu phát triển của Việt Nam trong dài hạn. Đây là điều chưa từng có tiền lệ đối với một doanh nghiệp Việt.

Thứ hai, tuyến cáp này sẽ xác lập năng lực quốc gia trong lĩnh vực hạ tầng số chiến lược. Có thể nói, đây là lần đầu tiên một doanh nghiệp Việt Nam đứng ra chủ trì triển khai một tuyến cáp quang biển quốc tế. Điều này khẳng định năng lực tài chính, quản trị và công nghệ của Viettel — qua đó nâng cao vị thế của doanh nghiệp Việt trên bản đồ viễn thông toàn cầu.

Hiện nay, dự án cáp biển kết nối Việt Nam – Singapore đang được xúc tiến, dự kiến sẽ đưa vào khai thác năm 2028. Khi hoàn thành, đây sẽ là tuyến cáp có dung lượng lớn nhất và độ trễ thấp nhất từ Việt Nam đi Singapore — cửa ngõ dữ liệu của châu Á.

Đồng thời, việc tham gia triển khai một tuyến cáp hoàn toàn mới, đầy thách thức cũng chính là cơ hội dễ đội ngũ Viettel phát triển mạnh mẽ hơn về năng lực chuyên môn, kỹ thuật, quản lý và phối hợp quốc tế. Đây là tiền đề vững chắc dễ doanh nghiệp tiến xa hơn, hướng tới vai trò “Nhà cung cấp hạ tầng quốc tế tầm khu vực” trong tương lai.

Viettel đang đầu tư vào các tuyến tuyến cáp mới ví dụ như VTS và ALC. Vai trò của từng tuyến cáp trong chiến lược của Viettel sẽ ra sao?

Tất nhiên mỗi tuyến cáp sẽ có 1 sứ mệnh và mục tiêu riêng nhưng tất cả đều nằm trong bức tranh tổng thể hạ tầng Kết nối quốc tế Viettel với 10 tuyến cáp biển vào năm 2030. Mục tiêu chung là hướng tới 1 mạng kết nối quốc tế an toàn, bền vững đáp ứng các mục tiêu phát triển của nền kinh tế số, làm Hub của Khu vực.

Nghị quyết 71 của Chính phủ đặt mục tiêu triển khai thêm 9 tuyến cáp biển quốc tế vào năm 2030. Viettel đang đóng góp như thế nào để hiện thực hóa mục tiêu này?

Trong lộ trình đến năm 2030, Viettel sẽ đảm nhận triển khai 5 tuyến cáp biển quốc tế chiếm hơn một nửa khối lượng công việc theo mục tiêu quốc gia. Đây là một nhiệm vụ rất lớn, nhất là khi 5 tuyến cáp đầu tiên đã cần tới gần 20 năm để hoàn thiện. Trong số các tuyến sắp triển khai, có ít nhất một tuyến hoàn toàn do Viettel làm chủ, đòi hỏi năng lực cao hơn và mức độ phức tạp cũng lớn hơn.

Tuy nhiên, chúng tôi đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhân lực, công nghệ và mô hình vận hành. Viettel xác định đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng doanh nghiệp, mà là trách nhiệm đồng hành cùng Chính phủ trong chiến lược phát triển hạ tầng số quốc gia. Chúng tôi sẽ dồn toàn lực để hoàn thành mục tiêu này, đóng góp thiết thực cho sự phát triển dài hạn của đất nước.

Vai trò của cáp quang biển trong việc đưa Việt Nam trở thành trung tâm dữ liệu khu vực, như kỳ vọng của Chính phủ ra sao?

Cáp quang biển là nền tảng để Việt Nam trở thành một Digital Hub – điểm trung chuyển dữ liệu số hàng đầu khu vực. Để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần xây dựng “siêu xa lộ” dữ liệu – tức là các tuyến cáp quang biển, kết nối trực tiếp đến các nền kinh tế như Lào, Campuchia, Myanmar, Thái Lan, Singapore, Hồng Kông, và xa hơn là châu Âu, châu Mỹ.

Hệ thống cáp quang biển quốc tế đảm bảo truyền tải dữ liệu nhanh, ổn định, và an toàn, tạo điều kiện để Việt Nam tương tác với các siêu trung tâm dữ liệu (hyperscale) của các tập đoàn công nghệ lớn (Big Tech) trên toàn cầu. Hạ tầng này không chỉ thu hút đầu tư từ Big Tech mà còn giúp Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới dữ liệu khu vực, thúc đẩy kinh tế số và chuyển đổi số quốc gia.

Việc phát triển hệ thống cáp quang quốc tế nhằm mục tiêu xây dựng khả năng tự chủ trong việc thiết lập, triển khai, sửa chữa các tuyến cáp quang quốc tế. đảm bảo an toàn cho mạng lưới Internet Việt Nam, đáp ứng đầy đủ nhu cầu kết nối quốc tế cho phát triển kinh tế số, xã hội số, quốc phòng – an ninh.

Dữ liệu số, được ví như “vàng” của thời đại mới, là nền tảng của các dịch vụ số. Để lưu trữ và truyền tải dữ liệu hiệu quả, Viettel đầu tư mạnh vào hạ tầng số trong nước và quốc tế, trong đó cáp quang biển là thành phần cốt lõi.

Hơn 98% lưu lượng dữ liệu quốc tế được truyền tải qua cáp quang biển. Đây là yếu tố then chốt bảo đảm khả năng kết nối ổn định, nhanh và an toàn – nền tảng của mọi hoạt động số như thương mại điện tử, dịch vụ đám mây, công nghệ Al…

Viettel nhấn mạnh thông điệp sở hữu hạ tầng lớn nhất và băng thông mạnh . Điều này quan trọng ra sao với năng lực cạnh tranh của Viettel?

Thông điệp về hạ tầng lớn và băng thông mạnh không chỉ là tuyên ngôn, mà còn là lợi thế cạnh tranh cốt lõi giúp Viettel duy trì vị thế dẫn đầu ngành viễn thông – công nghệ số tại Việt Nam và mở rộng ra thị trường quốc tế.

Viettel sở hữu nhiều tuyến cáp biển, kết nối đa hướng, băng thông lớn cho phép Viettel cung cấp dịch vụ chất lượng cao cho mọi nhóm khách hàng — từ người dùng phổ thông tới các doanh nghiệp lớn. Đây là nền tảng hạ tầng quan trọng để triển khai các dịch vụ số như Al, IoT, điện toán đám mây, 5G/6G, đồng hành cùng quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Mặt khác, không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước, hạ tầng mạnh và kết nối rộng tới các Hub Internet lớn toàn cầu giúp Viettel vươn lên thành nhà cung cấp hạ tầng Wholesale hàng đầu khu vực, góp phần khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ số quốc tế.

Cảm ơn ông!