Cao tốc tại Việt Nam sắp có thay đổi lớn

Hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transport System – ITS) là việc ứng dụng kỹ thuật công nghệ điện tử, tin học, viễn thông… vào công tác tổ chức quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải một cách hiệu quả…

Hệ thống giao thông thông minh cung cấp thông tin theo thời gian thực và giải pháp điều khiển giao thông linh hoạt bảo đảm trật tự, An toàn giao thông, giảm thời gian và chi phí đi lại, bảo vệ môi trường. ITS là yếu tố then chốt tạo nên hệ thống giao thông bền vững.

Hệ thống giao thông thông minh ITS đã trở nên phổ biến trên thế giới nhưng rất phức tạp đòi hỏi công nghệ tối tân, đồng bộ. Nếu rời rạc thì thông tin chỉ hình thành trong nội tuyến, một thông tin ở tuyến này không thể báo sang tuyến khác và người đi đường của tuyến khác.

Về cơ bản, ITS sử dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin và viễn thông để liên kết giữa con người, hệ thống đường giao thông và phương tiện lưu thông trên đường thành một mạng lưới thông tin viễn thông. Từ đó, ITS phục vụ cho việc quản lý, vận hành, khai thác và lưu thông được tối ưu nhất trên các tuyến đường.

Hiện nay, Việt Nam đang tiến hành ứng dụng hệ thống ITS cho các tuyến cao tốc. Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Bộ Xây dựng đã yêu cầu các Ban QLDA phải hoàn thành hệ thống giao thông thông minh trên cao tốc trước ngày 31/10/2025.

Vào tháng 6, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi các Ban Quản lý dự án: 2, 6, 7, 85, Thăng Long, Mỹ Thuận, đường Hồ Chí Minh; Cục Đường bộ Việt Nam; Cục Kinh tế – Quản lý đầu tư xây dựng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống giám sát, điều hành giao thông, thu phí điện tử không dừng và kiểm soát tải trọng xe thuộc Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 và 2021 – 2025.

Đối với 5 dự án thành phần thuộc giai đoạn 2017 – 2020, Bộ Xây dựng yêu cầu các Ban QLDA khởi công các gói thầu cung cấp, lắp đặt thiết bị trước ngày 15/6/2025; hoàn thành hệ thống giám sát trước 31/10/2025; vận hành thử, bàn giao và đưa vào khai thác sử dụng trước ngày 31/12/2025.

Liên quan đến gói thầu phần mềm dùng chung tại dự án Phan Thiết – Dầu Giây, Bộ giao Ban QLDA Thăng Long hoàn thành cài đặt phần mềm cho cả 5 dự án thành phần từ đầu tháng 8/2025 và hoàn tất trước ngày 31/10/2025.

Đồng thời, các Ban QLDA phải sơ kết, đánh giá quá trình triển khai các dự án thành phần giai đoạn 2017 – 2020, xác định rõ tồn tại, hạn chế, bài học kinh nghiệm nhằm hoàn thiện hồ sơ mời thầu cho các gói thầu thuộc giai đoạn 2021 – 2025. Cùng với đó, tổng hợp dữ liệu về giá thiết bị, phần mềm để làm cơ sở tham khảo cho các gói thầu tiếp theo.

Đối với các dự án thành phần thuộc giai đoạn 2021 – 2025, Bộ yêu cầu hoàn thiện hồ sơ thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở, trình cơ quan chuyên môn thẩm định trước 15/6/2025; hoàn thành thẩm định, phê duyệt, lựa chọn nhà thầu, ký hợp đồng và khởi công trong tháng 6 đến tháng 7/2025, tùy theo từng loại gói thầu.

Bộ cũng nhấn mạnh yêu cầu rút ngắn tiến độ để bù cho thời gian đã bị chậm, bảo đảm toàn bộ hệ thống hoàn thành xây dựng, lắp đặt, cài đặt phần mềm trước ngày 31/10/2025, sẵn sàng vận hành và bàn giao sử dụng trước 31/12/2025.

Ban QLDA Thăng Long tiếp tục chịu trách nhiệm hoàn thiện các thủ tục liên quan đến phần mềm dùng chung, bảo đảm cài đặt đồng bộ cho 12 dự án thành phần thuộc giai đoạn 2.

Đối với hệ thống Back-End và hệ thống cơ sở dữ liệu thanh toán điện tử giao thông đường bộ, Bộ Xây dựng giao Ban QLDA 7 hoàn thiện hồ sơ thiết kế cơ sở trước ngày 15/6/2025, trình thẩm định và phê duyệt trong tháng 6/2025, khởi công và hoàn thành trước ngày 31/10/2025, vận hành, chạy thử và bàn giao đưa vào khai thác trước cuối năm 2025.