Cậu bé bại não là thần đồng toán học, đoạt huy chương vàng Olympic Toán quốc tế

Khi những bộ óc toán học trẻ xuất sắc nhất thế giới hội tụ tại Sunshine Coast (Australia) tuần trước để tham dự cuộc thi toán học toàn cầu lớn nhất trong năm, một khoảnh khắc đã gây ấn tượng mạnh trước khi cuộc thi bắt đầu.

Trong lễ khai mạc kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế (IMO), khi đội tuyển 6 thành viên của Trung Quốc được giới thiệu, nhiều người chú ý tới một nam sinh bước đi loạng choạng bên cạnh các đồng đội. Em là Xu Qiming, học sinh năm hai tại một trường trung học ở Vũ Hán.

Xu Qiming bị bệnh bại não – một rối loạn não vĩnh viễn do thiếu oxy khi sinh ra. Căn bệnh này ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát vận động của em, như cử động cơ thể, sự phối hợp và giữ thăng bằng.

Dù phải đối mặt với những khó khăn thể chất suốt đời, Xu Qiming đã sớm bộc lộ năng khiếu toán học và kể từ đó khẳng định được bản thân trong đội tuyển Trung Quốc vốn nổi tiếng cạnh tranh khốc liệt.

“Tôi chưa từng thấy một thí sinh Olympic Toán học nào như em ấy”, một huấn luyện viên toán – người đã phát trực tiếp kỳ Olympic năm nay trên một nền tảng mạng xã hội Trung Quốc – chia sẻ với tờ South China Morning Post.

“Xu Qiming không nhận được sự chăm sóc đặc biệt nào liên quan tới sức khỏe. Theo luật lệ của IMO, tất cả các thí sinh đều phải hoàn thành giải 3 bài toán trong 4,5 giờ mỗi ngày ở cuộc thi kéo dài 2 ngày liên tiếp”, một phụ nữ giấu tên cho biết. 

Mỗi năm, Trung Quốc tuyển chọn 30 học sinh trung học xuất sắc nhất trên toàn quốc vào đội tuyển huấn luyện Olympic Toán học quốc gia. Sau hai vòng thi tiếp theo, 6 em sẽ được chọn vào đội tuyển chính thức tham dự kỳ thi Olympic Toán học quốc tế.

Dù không phải là thí sinh có điểm số cao nhất trong hai năm qua, Qiming vẫn thể hiện phong độ ổn định trong đội tuyển ưu tú của Trung Quốc.

Huấn luyện viên trưởng của đội tuyển quốc gia tại Kỳ thi Olympic Toán học Trung Quốc đã dành nhiều lời khen ngợi cho Qiming sau khi em được chọn vào đội tuyển quốc tế hồi tháng 3.

Ông nói: “Em đã thể hiện khả năng xuất sắc trong việc giải quyết các bài toán khó, cho thấy sự điềm tĩnh và trí tuệ vượt trội so với các bạn đồng trang lứa”.

Mỗi năm, nước chủ nhà sẽ đưa ra tới 30 bài toán cho cuộc thi. Sau đó, các trưởng đoàn từ hơn 100 quốc gia sẽ chọn ra 6 bài – mỗi bài có thể đạt tối đa 7 điểm.

Năm ngoái, Qiming xếp hạng 5 với 35 điểm trong số 609 thí sinh. Thành tích này giúp em giành được huy chương vàng đầu tiên, nhưng đội tuyển Trung Quốc đã để mất chức vô địch vào tay Mỹ do thua về tổng điểm, chấm dứt chuỗi 5 năm liên tiếp giữ ngôi quán quân.

Năm nay, Qiming cùng 5 đồng đội đặt mục tiêu giành lại vinh quang cho đội tuyển quốc gia Trung Quốc.

Ở 5 bài đầu tiên, cả 6 thí sinh Trung Quốc đều đạt điểm tuyệt đối – mỗi người 35 điểm. Trong khi đó, hai thành viên của đội Mỹ bị trừ 3 điểm, làm giảm tổng điểm toàn đội. Đến bài số 6 – thử thách khó nhất – Trung Quốc ghi được 21 điểm, trong đó có hai bài giải hoàn hảo. Đội Mỹ chỉ giành được 9 điểm cho bài này.

Hôm thứ Sáu, Qiming lần thứ hai liên tiếp giành huy chương vàng IMO, đồng thời dẫn dắt Trung Quốc đánh bại đối thủ truyền kiếp là đội Mỹ. Cậu đạt tổng 36 điểm, xếp thứ 12 trong số 630 thí sinh tham dự. Trung Quốc giành lại ngôi vô địch với 6 huy chương vàng và tổng điểm 231, trong khi đội Mỹ đạt 216 điểm, với 5 huy chương vàng và 1 bạc.

IMO không đơn thuần là một cuộc thi về chỉ số IQ. Kể từ năm 2000, đã có 8 người từng đoạt huy chương IMO giành được Huy chương Fields – giải thưởng cao quý nhất trong lĩnh vực Toán học.

Một trong những nhân vật chiến thắng nổi tiếng nhất là Terence Tao khi giành huy chương vàng IMO năm 1988 lúc mới 13 tuổi, trở thành người trẻ nhất đạt được thành tích này.

37 năm sau, Tao, hiện là giáo sư tại Đại học UCLA (Mỹ) đã trở về Australia để trao huy chương cho những thí sinh xuất sắc năm nay tại lễ bế mạc.

“IMO luôn như vậy. Bài số 6 thực sự rất khó và gần như không ai giải được. Tôi cũng không giải được bài đó”, ông nói với khán giả.

“Thế giới giờ rất khó đoán. Tôi cũng không thể nói điều gì sẽ xảy ra trong tương lai. Nhưng đây là đỉnh cao của các cuộc thi Toán học, và các bạn đã thật sự vượt qua thử thách”.

Sau lễ bế mạc, đội chủ nhà Australia đã trao cờ IMO cho đội Trung Quốc. Kỳ thi IMO 2026 sẽ được tổ chức tại Thượng Hải.

IMO lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1959, nhưng Trung Quốc đến năm 1985 mới tham gia, và lần đầu chỉ giành huy chương đồng. Bốn năm sau, Trung Quốc giành chức vô địch đầu tiên.

Trong suốt 36 năm kể từ đó, Trung Quốc đã thống trị sân chơi này với 25 lần vô địch và tổng cộng 191 huy chương vàng.

Hành trình từ chàng bốc than trở thành tiến sĩ khiến triệu người cảm phục

TRUNG QUỐC – Mới đây, một bản “Lời cảm ơn” dài gần 3.000 chữ trong luận án tiến sĩ đã khiến cộng đồng mạng xôn xao khi chủ nhân của nó là một chàng trai từng mưu sinh trong hầm mỏ nay trở thành tiến sĩ tại một ngôi trường danh tiếng.

Nam sinh Khánh Hòa giành vé vào chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 25

Giành 255 điểm ở cuộc thi quý 3 Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 25, Đoàn Thanh Tùng (Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, Khánh Hòa) đã mang cầu truyền hình trận chung kết năm về với Khánh Hòa.