Lựa chọn tuyệt vời để Nga “cứu tàu” Đô đốc Kuznetsov

Tương lai nào cho tàu Đô đốc Kuznetsov?

Đầu tháng 7, hãng thông tấn Izvestia của Nga đưa tin về các kế hoạch đang được cân nhắc nhằm loại biên tàu sân bay duy nhất của Hải quân Nga, Đô đốc Kuznetsov. Theo đó, công tác sửa chữa và nâng cấp con tàu này đã bị đình chỉ từ trước.

Thông tin này được đưa ra sau các báo cáo vào tháng 9 năm 2024 cho biết thủy thủ đoàn của tàu sân bay đã thành lập một tiểu đoàn hải quân đánh bộ mới, một dấu hiệu cho thấy không có kế hoạch nào đưa con tàu trở lại hoạt động trong tương lai gần.

Tàu Đô đốc Kuznetsov đã trải qua quá trình sửa chữa và tái trang bị trong suốt tám năm qua, nhưng liên tục gặp phải sự chậm trễ và các sự cố đáng tiếc. Trước đây, ngân sách dành cho việc tân trang con tàu cũng đã bị cắt giảm đáng kể, làm dấy lên nhiều nghi vấn về tương lai của nó.

Gói nâng cấp này được kỳ vọng sẽ tăng cường đáng kể mức độ tự động hóa trên tàu, giúp giảm số lượng thủy thủ đoàn cần thiết từ khoảng 1.900 xuống chỉ còn 1.500 người, đồng thời hiện đại hóa các hệ thống điện tử và hệ thống động lực trên tàu.

Bất chấp những khó khăn phải đối mặt trong việc vận hành tàu sân bay của mình, Bộ Quốc phòng Nga vẫn nhận thấy sự cần thiết của các tàu loại này.

Văn kiện cấp nhà nước “Các nguyên tắc cơ bản của Chính sách Nhà nước trong lĩnh vực Hoạt động Hải quân đến năm 2030” đã quy định rõ rằng Hạm đội Phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương mỗi nơi cần sở hữu một tàu sân bay, nâng tổng số tàu hoạt động lên hai chiếc.

Một trong những yếu tố chính cản trở tàu Đô đốc Kuznetsov quay trở lại phục vụ là sự suy yếu nghiêm trọng của ngành công nghiệp đóng tàu Nga kể từ sau khi Liên Xô tan rã, khiến ngành này khó có thể đảm nhận những dự án đầy tham vọng như vậy.

Điều đó đã làm dấy lên khả năng Bộ Quốc phòng Nga sẽ theo đuổi một phương án thay thế để cứu lấy tàu sân bay duy nhất của mình và bảo tồn những bí quyết công nghệ về hàng không mẫu hạm đã được phát triển qua nhiều thập kỷ, đó là tìm kiếm sự hỗ trợ từ Trung Quốc để tân trang tàu Đô đốc Kuznetsov.

Lợi cả đôi đường

Đô đốc Kuznetsov là một trong ba tàu thuộc lớp Kuznetsov từng được đặt ky. Chiếc thứ hai, do Liên Xô khởi đóng, đã không bao giờ được hoàn thành và sau đó được Trung Quốc mua lại vào những năm 1990 để phát triển thành tàu sân bay đầu tiên của nước này, chiếc Liêu Ninh.

Sau đó, ngành công nghiệp đóng tàu của Trung Quốc đã có thể tự chế tạo trong nước một phiên bản mới, hiện đại và mạnh mẽ hơn của thiết kế lớp Kuznetsov, hiện đang phục vụ trong biên chế với tên gọi Sơn Đông.

Cả hai tàu sân bay của Trung Quốc đều được xem là những chiếc hàng đầu thế giới, thể hiện độ tin cậy vượt trội hơn hẳn so với tàu Đô đốc Kuznetsov, trong khi các hệ thống phụ của chúng, bao gồm hệ thống động lực và cảm biến, đều thuộc loại tiên tiến nhất.

Việc đưa tàu Đô đốc Kuznetsov đến Trung Quốc để tiến hành một đợt tân trang sâu rộng có thể tạo ra một cuộc cách mạng về năng lực, đưa hiệu suất của nó ngang bằng với tàu Liêu Ninh. Đáng chú ý, phương án này có thể có chi phí thấp hơn nhiều so với một đợt nâng cấp hạn chế trong nước, nhờ vào tình hình phát triển vững mạnh và hiệu quả vượt trội của ngành công nghiệp đóng tàu Trung Quốc.

Nếu được tân trang tại Trung Quốc, tàu Đô đốc Kuznetsov có thể thường xuyên cập cảng tại đây để bảo dưỡng khi phục vụ trong Hạm đội Bắc Cực hoặc Hạm đội Thái Bình Dương, cũng như tiến hành các cuộc tập trận chung với các nhóm tác chiến tàu sân bay của Trung Quốc trong khu vực.

Dù vậy, tàu Đô đốc Kuznetsov vẫn sẽ có một số hạn chế do thiếu các tiêm kích hạm tương đương với J-15B hay J-35 của Trung Quốc. Tuy nhiên, phi đội của tàu có thể được hiện đại hóa bằng cách nâng cấp các tiêm kích MiG-29K hiện có và phát triển một mẫu máy bay kế nhiệm hiện đại hơn cho Su-33, có thể dựa trên nền tảng của Su-35S hoặc Su-57.

Khoản đầu tư khổng lồ của Trung Quốc vào việc củng cố năng lực hàng không mẫu hạm với các tàu có cùng thiết kế với Nga đang mở ra một cơ hội lớn để lực lượng hàng không mẫu hạm Nga bắt kịp các xu hướng quốc tế trong lĩnh vực này thông qua quan hệ đối tác chiến lược với nước láng giềng.

Về phía Trung Quốc, họ không chỉ thu được lợi ích từ các hợp đồng đóng tàu mà còn giúp tăng cường năng lực hải quân của Nga tại Thái Bình Dương và Bắc Cực. Điều này sẽ giúp giảm bớt áp lực cho lực lượng của chính họ trong việc đối phó với hải quân các nước phương Tây ở những khu vực chiến lược này.