Tin vui về cao tốc 9.000 tỷ đồng sở hữu hầm, có công nghệ phức tạp top đầu thế giới mà do Việt Nam làm chủ

Tại Việt Nam, tuyến cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo được khánh thành vào ngày 28/4/2024, là dự án đầu tiên trên tuyến cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 1 có hệ thống ITS hiện đại tích hợp cả phần đường và hầm Núi Vung.

Hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transport System – ITS) là công nghệ ứng dụng kỹ thuật công nghệ điện tử, tin học, viễn thông… vào công tác tổ chức quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải một cách hiệu quả…

Hệ thống giao thông thông minh cung cấp thông tin theo thời gian thực và giải pháp điều khiển giao thông linh hoạt bảo đảm trật tự, An toàn giao thông, giảm thời gian và chi phí đi lại, bảo vệ môi trường. ITS là yếu tố then chốt tạo nên hệ thống giao thông bền vững.

Bộ Xây dựng cho biết, hệ thống giao thông thông minh ITS đã trở nên phổ biến trên thế giới nhưng rất phức tạp đòi hỏi công nghệ tối tân, đồng bộ. Nếu rời rạc thì thông tin chỉ hình thành trong nội tuyến, một thông tin ở tuyến này không thể báo sang tuyến khác và người đi đường của tuyến khác.

Về cơ bản, ITS sử dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin và viễn thông để liên kết giữa con người, hệ thống đường giao thông và phương tiện lưu thông trên đường thành một mạng lưới thông tin viễn thông. Từ đó, ITS phục vụ cho việc quản lý, vận hành, khai thác và lưu thông được tối ưu nhất trên các tuyến đườg.

Tuyến cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo là một trong ba dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam được đầu tư theo hình thức đối tác công – tư. Dự án có tổng mức đầu tư 8.925 tỷ đồng, với chiều dài 78,5km, đi qua 3 tỉnh Khánh Hoà, Ninh Thuận và Bình Thuận. Liên danh nhà đầu tư là Tập đoàn Đèo Cả, Công ty Xây dựng Đèo Cả và Tổng Công ty Đầu tư Xây dựng 194. Trên tuyến có 4 trạm thu phí gồm Cam Thịnh, Du Long, Phan Rang và nút giao Vĩnh Hảo.

Đáng chú ý, việc triển khai hệ thống ITS tại dự án đường cao tốc Cam Lâm-Vĩnh Hảo không chỉ là bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa hệ thống giao thông của Việt Nam mà còn là hình mẫu cho các dự án tương lai.

Hệ thống ITS trên cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo bao gồm các hợp phần như hệ thống điện, quạt thông gió, PCCC, điện chiếu sáng, CCTV và phát hiện sự cố, biển báo giao thông điện tử và đèn tín hiệu, hệ thống thu phí ETC… Trong đó, hệ thống CCTV trên tuyến bao gồm 21 camera PTZ, 1 camera FIX và 5 camera VDS giám sát, bố trí mỗi điểm cách nhau 2km để thu thập thông tin trên tuyến gửi về trung tâm điều khiển.

Trong đó, camera giám sát thông minh ứng dụng AI, hệ thống radar, hồng ngoại, loa phát thanh và bảng điện tử… giúp theo dõi tình trạng giao thông theo thời gian thực. Các camera tích hợp AI có khả năng phát hiện sự cố như dừng đỗ sai quy định, xe ngược chiều, vật cản rơi… và lập tức truyền về trung tâm điều hành để xử lý nhanh chóng, đảm bảo giao thông luôn thông suốt, an toàn.

Đặc biệt, trên tuyến có hầm núi Vung dài 2.250m là hầm cấp đặc biệt. Trong hầm có hệ thống ITS bao gồm 11 camera PTZ, 38 camera FIX và 4 camera VDS giám sát và thu thập thông tin, đưa các cảnh báo về trung tâm cho đơn vị vận hành. “Đối với các hầm có quy mô trên 500m, thường khi vào hầm sẽ bị mất sóng điện thoại, do đó hầm được trang bị hệ thống điện thoại khẩn cấp, hệ thống FM và radio, phát thanh chuyển tiếp… để liên lạc và xử lý sự cố trong công tác quản lý vận hành không bị gián đoạn.

Cùng với đó, trung tâm điều hành – giám sát giao thông sẽ tổng hợp tín hiệu từ các thiết bị ngoại vi trong hầm và ngoài tuyến (CCTV, VMS, cảm biến…) để đưa ra các kịch bản vận hành hợp lý, kịp thời, đảm bảo an toàn. Đồng thời được tích hợp tính năng sử dụng trí thông minh nhân tạo (AI) để phân tích tình huống, hỗ trợ người giám sát giao thông đưa ra quyết định phù hợp khi xảy ra sự cố.

Theo số liệu từ xí nghiệp quản lý vận hành, sau một năm chính thức đi vào hoạt động, cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo phục vụ cho hơn 3,1 triệu lượt xe, trung bình gần 8.500 lượt xe qua tuyến mỗi ngày. Đặc biệt vào các dịp lễ, tết, lưu lượng trên tuyến tăng cao đột biến gấp 2-3 lần ngày thường, ngày cao điểm nhất dịp Tết nguyên đán 2025 ghi nhận hơn 25.000 lượt xe qua tuyến.

Đáng chú ý, các sự cố xe dừng trên tuyến chủ yếu là do các nguyên nhân như hết nhiên liệu, xe hỏng, sự cố cháy xe đều được phát hiện và xử lý kịp thời nhờ hệ thống giám sát hiện đại kết hợp quy trình ứng trực 24/7 của lực lượng vận hành, không gây thiệt hại về người, đảm bảo giao thông thông suốt và an toàn trên toàn tuyến.