Thường xuyên kiểm tra, rà soát văn bản trong lĩnh vực bảo vệ môi trường

Báo cáo Đoàn giám sát, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú cho biết, công tác góp ý, thẩm định của Bộ Tư pháp đối với dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường bảo đảm tiến độ về thời gian và đáp ứng được yêu cầu về chất lượng.

Bộ Tư pháp cũng đã đổi mới cách thức thẩm định, chủ động phối hợp với đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật để có thể tổ chức tọa đàm, hội thảo, thảo luận trước hoặc sau thẩm định để góp phần nâng cao chất lượng báo cáo thẩm định; bảo đảm thể chế hóa đúng và đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong các văn bản quy phạm pháp luật, phòng chống tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật liên quan….

Về tổng quan, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường cơ bản có tính tổng thể, toàn diện và hài hòa với hệ thống pháp luật về kinh tế – xã hội. Các nghị định, thông tư hướng dẫn được xây dựng theo đúng trình tự, thủ tục; bảo đảm kịp thời, đầy đủ, cụ thể, làm cơ sở để thực hiện, quản lý công tác bảo vệ môi trường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan – Trưởng Đoàn giám sát phát biểu chỉ đạo cuộc làm việc. Ảnh: Quốc hội

Bên cạnh đó, một số văn bản chưa được kịp thời ban hành hoặc vừa mới ban hành trong năm 2025. Đáng lưu ý, đây là những văn bản quan trọng nhằm thúc đẩy lộ trình chuyển dịch năng lượng xanh, tài chính xanh tại Việt Nam; tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc hình thành và vận hành thị trường carbon trong nước; đồng thời cũng là nội dung mới và khó…

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, Bộ Tư pháp đã rà soát và thống kê có 24 nội dung có khó khăn, vướng mắc liên quan đến Luật Bảo vệ môi trường. Bộ Tư pháp đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu các vướng mắc này và sửa đổi tối đa trong quá trình xây dựng 1 luật sửa 15 luật, sẽ trình Quốc hội trong thời gian tới…

Tại cuộc làm việc, các thành viên trong Đoàn đề nghị Bộ Tư pháp làm rõ đâu là nguyên nhân của việc một số văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 chưa được kịp thời ban hành hoặc vừa mới ban hành trong năm 2025? Lộ trình ban hành các văn bản còn nợ đọng như thế nào?

Theo Bộ Tư pháp, một trong những hạn chế trong việc ban hành văn bản về bảo vệ môi trường là cơ chế phân công trách nhiệm, phối hợp giữa các bộ, ngành trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật còn chưa thật sự rõ ràng, cụ thể, chưa đồng bộ.

Các văn bản quy định chi tiết có nội dung khó và phức tạp, một số văn bản chờ xin ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, chưa thể ban hành. Bên cạnh đó, khoảng thời gian từ lúc luật, nghị quyết được thông qua đến lúc luật, nghị quyết có hiệu lực ngắn. Do đó, Đoàn giám sát đề nghị Bộ phân tích, báo cáo kỹ hơn về vấn đề này, rút ra bài học và đề xuất giải pháp cho giai đoạn tới.

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quốc hội

Phát biểu chỉ đạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan lưu ý Bộ Tư pháp thực hiện thường xuyên việc kiểm tra, rà soát văn bản trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Triển khai quyết liệt, hiệu quả các Nghị quyết quan trọng trong “bộ tứ trụ cột”, nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tư pháp chủ động nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường và các luật khác, bảo đảm gắn việc xây dựng pháp luật với yêu cầu của thực tiễn và đưa ra các đề xuất, kiến nghị hiệu quả, khả thi cao.

Cùng với đó, Bộ Tư pháp cần đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật. Điều này sẽ góp phần tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn mới có thể phát sinh và phù hợp với bối cảnh mới về chính quyền địa phương hai cấp.

Để phát huy vai trò của mình, Bộ Tư pháp cần đi đầu trong việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đối với công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Tiếp tục quan tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu mới trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Qua đó, góp phần tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong chính sách, pháp luật, nhất là trong bối cảnh thực hiện tổ chức chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.

“Đoàn giám sát của Quốc hội đề nghị, Bộ Tư pháp cần tiếp tục có sự chuyển biến căn bản, mạnh mẽ và thực chất hơn nữa trong công tác xây dựng pháp luật và tổ chức thực thi pháp luật, trong đó cần quan tâm đúng mức lĩnh vực bảo vệ môi trường”, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu rõ.