Nghiêm cấm lợi dụng nền tảng số, công nghệ số để gian lận, lừa đảo

Theo Tờ trình, việc xây dựng Luật Chuyển đổi số là cần thiết nhằm thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước (đặc biệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024), phù hợp với Hiến pháp và tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật Việt Nam và quốc tế trong hoạt động chuyển đổi số.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật để số hóa quốc gia, tạo nền tảng pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực: số hóa, kết nối thế giới thực và thế giới số; hạ tầng cho chuyển đổi số; kinh tế số; xã hội số; các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số.

Điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể trong hệ sinh thái số; thúc đẩy phát triển Chính phủ số và chuyển đổi số các cơ quan thuộc hệ thống chính trị, phát triển kinh tế số, xã hội số, tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.

Dự thảo Luật gồm 8 chương với 83 điều quy định về nhiều nội dung như hạ tầng cho chuyển đổi số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, quản lý Nhà nước về chuyển đổi số….

Đáng chú ý, Dự thảo Luật quy định về 9 hành vi bị cấm, gồm: lợi dụng chuyển đổi số để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; phát tán, tuyên truyền, lưu trữ, sử dụng trái phép dữ liệu số, công nghệ số; cản trở, can thiệp, phá hoại, làm sai lệch, chiếm đoạt, hủy hoại hạ tầng cho chuyển đổi số, các nền tảng số, cơ sở dữ liệu quốc gia, dữ liệu số; lợi dụng nền tảng số, công nghệ số để thực hiện hành vi gian lận, lừa đảo, cạnh tranh không lành mạnh; tạo nội dung bằng trí tuệ nhân tạo mà không dán nhãn gây nhầm lẫn…

Toàn cảnh cuộc họp Hội đồng thẩm định.

Dự thảo Luật cũng luật hóa các nguyên tác chuyển đổi số hiện đại, yêu cầu các cơ quan nhà nước phải tuân thủ trong mọi hoạt động: lấy người dùng làm trung tâm; số hóa ngay từ đầu; quản lý dựa trên dữ liệu; mặc định mở dữ liệu; chủ động phục vụ.

Đồng thời, quy định nguyên tắc sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo trong hoạt động công vụ bảo đảm tuân thủ pháp luật; khung kiến trúc tổng thể quốc gia số; nền tảng số dùng chung trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; cung cấp dịch vụ công…

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng quy định về các nguyên tắc cơ bản, quyền công dân số, bảo đảm quyền này trên không gian số; an ninh, cơ hội việc làm; ngôn ngữ số; văn hóa số, công nghiệp văn hóa số; bảo đảm niềm tin, an toàn và đạo đức trên không gian số; tổ chức triển khai, giám sát…

Góp ý tại Hội đồng thẩm định, đa số đại biểu đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật Chuyển đổi số. Một số ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà lại các khái niệm được nêu ra tại dự thảo Luật, đặc biệt là khái niệm hạ tầng số.

Đồng thời đề nghị bổ sung thêm khái niệm “dữ liệu lớn” và các tiêu chí xác định “dữ liệu lớn”; nghiên cứu bổ sung thêm một số khái niệm như hạ tầng truyền dẫn, hạ tầng công nghiệp công nghệ số, Chính phủ số… để bảo đảm thống nhất trong cách sử dụng.

Đại diện Bộ Quốc phòng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung nội dung về bảo vệ bí mật nhà nước, cụ thể là hành vi vi phạm quy định về bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, bảo vệ bí mật nhà nước, dữ liệu, dữ liệu cá nhân trong quá trình triển khai chuyển đổi số.

Kết luận phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật. Tuy nhiên, về phạm vi điều chỉnh, khoản 1, Điều 1 đang quy định rất rộng so với các chương còn lại. Vì vậy, cần xác định lại phạm vi cho phù hợp, nội dung nào không có giá trị gia tăng thì lược bỏ…

Về chủ trương đường lối, dự thảo Luật hoàn toàn phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước. Về tính hợp hiến, theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, những nội dung nào đã được quy định trong luật khác, trong Hiến pháp thì không nhất thiết phải đưa vào dự thảo Luật này; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bảo đảm tính thống nhất trong dự thảo Luật và các luật có liên quan; cần đảm bảo tính khả thi và tính giá trị gia tăng…Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, dự án Luật đủ điều kiện trình Chính phủ sau khi cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu, giải trình.