Bỏ dở phác đồ điều trị, người bệnh tự đẩy mình vào cửa tử

Bốn năm trước, nam thanh niên 30 tuổi (Hà Nội) nhập viện vì chảy máu não bán cầu trái do tăng huyết áp . Sau điều trị ổn định, anh được kê đơn thuốc huyết áp và cho về nhà. Thấy huyết áp ổn định, anh cho rằng bệnh đã khỏi nên tự ý dừng thuốc, đồng thời sử dụng rượu bia, thuốc lá thường xuyên.

Mới đây, anh được đưa vào Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng hôn mê sâu, huyết áp tăng vọt. Kết quả chụp phim cho thấy chảy máu não bên phải, thể tích lớn hơn lần trước và có máu tràn vào não thất.

Do chảy máu hai bên não, không còn chỉ định phẫu thuật, bệnh nhân được điều trị hồi sức nội khoa nhưng tiên lượng nặng. Anh sốt cao liên tục, ý thức chậm, không thể tự thở.

Một bệnh nhân nữ 60 tuổi được Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiếp nhận trong tình trạng nguy kịch do tự ý bỏ thuốc điều trị tiểu đường . Bà uống nước đường mỗi ngày theo hướng dẫn của một “thầy lang” với niềm tin “lấy độc trị độc”.

Khi nhập viện, chỉ số đường huyết lên đến 33,7 mmol/L – mức cực kỳ nguy hiểm, kèm mất nước nặng, suy kiệt toàn thân. Bà còn bị ổ áp xe lớn vùng vai trái do tự trích nhọt tại nhà khiến nhiễm trùng lan rộng.

TS.BS Tôn Thất Kha, Trưởng khoa Điều trị tích cực, cho biết đây là biến chứng nặng do bỏ điều trị y khoa và tin theo phương pháp truyền miệng. Việc tự ý nạp đường vào cơ thể khiến bệnh nhân rơi vào hội chứng tăng áp lực thẩm thấu máu – biến chứng cấp tính có thể gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K cho biết, trong quá trình làm nghề, bản thân đã chứng kiến hàng trăm trường hợp người bệnh tự ý bỏ ngang điều trị, quay lại khi bệnh ở giai đoạn cuối, không thể can thiệp.

Cụ ông 84 tuổi bị tắc ruột, sinh thiết phát hiện ung thư trực tràng giai đoạn muộn. Bác sĩ đưa ra phương án điều trị khả quan: xử lý tắc ruột, làm hậu môn giả và cắt u nếu thể trạng cho phép. Tuy nhiên, bệnh nhân từ chối vì sợ phẫu thuật và chi phí cao.

Chỉ hơn một tháng sau, ông quay lại cấp cứu vì vỡ ruột, bụng chướng, đau dữ dội, nhưng không còn khả năng can thiệp ngoại khoa. Hai tuần sau, bệnh nhân qua đời.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết nguyên nhân của tình trạng bỏ điều trị xuất phát từ tâm lý chủ quan, coi thường bệnh, hoặc tự tin quá mức vào hiểu biết cá nhân. Một số người nghe theo “lời mách” thay vì bác sĩ, cho rằng đơn thuốc tây y chưa đủ tốt.

Cũng có trường hợp hiểu lầm rằng “cảm thấy khỏe” là bệnh đã khỏi. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cảm giác này có thể đánh lừa, bởi bệnh lý nền vẫn âm thầm tiến triển. Với các bệnh mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp hay ung thư, ngừng thuốc hoặc bỏ điều trị đột ngột có thể khiến bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng nguy kịch.

Đặc biệt, bệnh sốt xuất huyết là ví dụ điển hình, nhiều người tưởng hết sốt là khỏi bệnh, trong khi tiểu cầu vẫn giảm mạnh, nguy cơ biến chứng cao. Vết thương mưng mủ tưởng lành nhưng thực chất vẫn tiềm ẩn nhiễm trùng, có thể dẫn đến hoại tử nếu không xử lý sớm.

Chuyên gia cho rằng, không thể đổ lỗi hoàn toàn cho bệnh nhân. Một phần do kỹ năng giao tiếp của nhân viên y tế chưa đủ tốt, khiến người dân không hiểu rõ tình trạng bệnh, hoặc chưa thấy được mức độ nguy hiểm.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi tiếp nhận điều trị, người bệnh cần tôn trọng, giữ bình tĩnh để hiểu tư vấn của bác sĩ. Đọc kỹ hướng dẫn dùng thuốc, tái khám đúng lịch, không tự ý kết hợp thuốc nam hay bỏ thuốc khi chưa có chỉ định. Trong khi đó, nhân viên y tế cần nhẹ nhàng, giải thích dễ hiểu, giúp người bệnh yên tâm tuân thủ điều trị.

Việc bỏ điều trị, dù vì lý do chủ quan hay khách quan, đều có thể dẫn đến hậu quả nặng nề, thậm chí trả giá bằng tính mạng. Tuân thủ y lệnh, hiểu rõ về bệnh và hợp tác chặt chẽ với bác sĩ là con đường duy nhất để bảo vệ sự sống.