Phát triển công nghệ chiến lược: Mục tiêu và giải pháp – Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam

Mục tiêu làm chủ 25 công nghệ chiến lược năm 2030

Lần đầu tiên được pháp chế hóa trong Luật Khoa học Công nghệ
và Đổi mới sáng tạo, khái niệm công nghệ chiến lược đã “định hình cách làm của
Việt Nam, từ mua dùng công nghệ sang làm chủ công nghệ”.

Công nghệ chiến lược là những công nghệ lõi, có ảnh hưởng
sâu rộng đến phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc gia và vị thế của
một quốc gia trên thế giới và thậm chí có thể định hình lại thế giới.

Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 30/6/2025 (QĐ 1131) phê duyệt
Danh mục 11 nhóm công nghệ chiến lược với 35 sản phẩm ưu tiên. Bộ Khoa học và
Công nghệ trình Chính phủ danh sách 6 công nghệ chiến lược lựa chọn ưu tiên triển
khai sớm để phát triển kinh tế, gồm: Thiết bị mạng di động 5G chuẩn ORAN, mô
hình ngôn ngữ lớn và trợ lý ảo tiếng Việt, robot di động tự hành, nền tảng
blockchain truy xuất nguồn gốc, thiết bị bay không người lái (UAV) và AI camera
xử lý tại biên.

Theo lộ trình được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, năm
2025, Việt Nam sẽ làm chủ 3 sản phẩm công nghệ chiến lược; đến 2027, mục tiêu mở
rộng lên ít nhất 20 sản phẩm và đến năm 2035 sẽ có thêm 25 sản phẩm, tiến tới
phát triển các ngành công nghệ chiến lược đóng góp 15-20% GDP.

“Nếu không làm chủ công nghệ chiến lược, chúng ta sẽ bị tụt
hậu và có thể phải đối mặt nguy cơ không thể bảo vệ được sự phát triển một cách
độc lập của đất nước”, ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Khoa học, Kỹ thuật và
Công nghệ chia sẻ trong bài tham luận Phát triển công nghệ chiến lược tại Việt
Nam.

Giải pháp phát triển công nghệ chiến lược tại Việt Nam

Trong bối cảnh của Cách mạng công nghiệp 4.0 và kỷ nguyên
kinh tế tri thức, nhiều diễn giả tham gia Diễn đàn đều thống nhất liên kết ba
nhà: nhà nước, viện trường, doanh nghiệp trở thành chìa khóa quan trọng để phát
triển công nghệ, đặc biệt là công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả
nghiên cứu.

Theo ông Nguyễn Phú Hùng, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xác định
“lấy doanh nghiệp làm trung tâm, lấy bài toán lớn làm động lực, lấy nhân tài là
chìa khóa, lấy hệ sinh thái là sức mạnh”. Doanh nghiệp sẽ đóng vai trò chủ lực
trong phát triển sản phẩm; viện, trường cung cấp nền tảng nghiên cứu, làm chủ
công nghệ; Nhà nước tạo hành lang pháp lý và hỗ trợ hạ tầng như các phòng thí
nghiệm, cơ sở nghiên cứu. Đặc biệt, vai trò của nhà nước là rất lớn trong việc
tạo dựng thị trường cho doanh nghiệp.

Mall) Loa Kiểm Âm Bluetooth EDIFIER MR3/MR5 I Công Suất 36W | Bluetooth 5.4 |

Trong khi đó, dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Đạt – Phó
Tổng Giám đốc Viettel – nhấn mạnh rằng trong bối cảnh kinh tế số, quốc gia biết
nắm giữ và làm chủ công nghệ sẽ có cơ hội vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế
quốc tế.

Viettel đã dành hơn một thập kỷ để vượt qua rào cản nghiên cứu,
sáng chế, bản quyền và nguồn nhân lực để nhiều thành tựu trong nghiên cứu sản
phẩm khoa học công nghệ những năm gần đây. Ông Đạt chia sẻ Viettel bí quyết
thành công của đơn vị này là: đặt mục tiêu cao, cách làm đột phá, làm chủ thiết
kế và tích hợp hệ thống, tiến tới công nghệ lõi. Quá trình nghiên cứu – phát
triển đi qua ba giai đoạn: Tiếp nhận – làm chủ – sáng tạo.

Để trở thành tập đoàn công nghệ toàn cầu trong giai đoạn tới,
theo ông Đạt, Viettel xác định “chủ động tham gia vào phát triển 10 nhóm công
nghệ chiến lược trong số 11 nhóm công nghệ chiến lược đã được ban hành trong QĐ
1311 và tiếp tục xây dựng đội ngũ nhân sự chất lượng cao của Việt Nam”.

Trong khi đó, GS.TS. Lê Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng trường Đại
học Bách khoa Hà Nội bày tỏ quan điểm mô hình phát triển khoa học công nghệ của
Hàn Quốc khá phù hợp để Việt Nam tham khảo.

Theo đó, chính phủ đầu tư mạnh mẽ vào các chương trình khoa
học quốc gia và hỗ trợ các khu công nghệ. Các tập đoàn lớn hợp tác chặt chẽ với
viện nghiên cứu, trường đại học để phát triển sản phẩm mới.

“Cần đề cao vai trò hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ở cấp viện
trường. Khuyến khích hình thành các quỹ phát triển khoa học công nghệ, quỹ đầu
tư mạo hiểm. Bên cạnh thiết lập quỹ, cần xây dựng các fab lab ở nhiều cấp độ
(trung tâm chế thử dùng chung cho nhóm nhà khoa học, nhóm nghiên cứu)” – GS Lê
Anh Tuấn chia sẻ.

Điện Thoại Di Động Honor X6c 6GB + 128GB/256GB - Pin 5300mAh NFC - Camer

Theo ông Nguyễn Phú Hùng, danh sách Danh mục 11 nhóm công
nghệ chiến lược với 35 sản phẩm ưu tiên chính là những bài toán lớn mà Chính phủ
đặt ra cho doanh nghiệp, viện trường. Các bài toán lớn này cũng được kỳ vọng sẽ
tạo động lực thu hút các nhân tài khoa học trở về đóng góp trí tuệ, chất xám và
hưởng lợi từ thành quả lao động của mình.