Nhiệm vụ của người trẻ là dạy cho người cao tuổi cách dùng smartphone và internet: người già vẫn có nhu cầu học chứ!

Xã hội Việt Nam đang bước vào thời kỳ chuyển đổi số mạnh mẽ, khiến công nghệ đã trở thành một phần tất yếu của đời sống hàng ngày. Từ việc liên lạc, thanh toán, tiếp cận thông tin cho đến các dịch vụ hành chính công, hầu hết đều gắn liền với các thiết bị công nghệ và internet. Sự phát triển đó mang lại nhiều thuận lợi cho phần đông người dân, đặc biệt là giới trẻ.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn, cũng tồn tại một khoảng cách không nhỏ, mà nhóm người cao tuổi chính là đối tượng chịu nhiều thiệt thòi nhất.

Khó khăn lớn nhất của người cao tuổi khi bước vào kỷ nguyên số chính là rào cản trong việc tiếp cận công nghệ. Nếu như người trẻ nhanh chóng làm quen với các thiết bị thông minh, dễ dàng thao tác trên điện thoại hay ứng dụng, thì ngược lại, nhiều người cao tuổi cảm thấy bối rối ngay từ những bước cơ bản nhất. 

Với người cao tuổi, việc thành thạo thiết bị số là một áp lực không nhỏ, bởi nếu không biết sử dụng, họ dễ bị loại trừ khỏi các tiện ích vốn được thiết kế để phục vụ cộng đồng.

Hiểu được nhu cầu độc đáo này, và hiểu rằng chuyển đổi số không chừa một ai, thầy Đinh Ngọc Sơn, Bí thư Chi bộ khu dân cư 9 phường Cầu Giấy đã biến phòng khách nhà mình thành “lớp học vỡ lòng về chuyển đổi số”. Thầy chia sẻ rằng một khi người cao tuổi có được một cộng đồng học tập phù hợp, nhóm người dùng công nghệ đặc thù lại thể hiện sự nghiêm túc và hào hứng bất ngờ với công nghệ mới.

Nhưng một tay thầy Sơn không thể chỉ bảo hết lớp người cao tuổi vẫn chưa thành thạo về công nghệ. Theo thầy, trách nhiệm này còn nằm tại người trẻ trong gia đình: mỗi một cá nhân đều có thể trở thành một chuyên gia công nghệ tại gia, bởi lẽ người cao tuổi vẫn có nhu cầu được học!

Thầy chia sẻ: “Nếu như người già mà đang ngại một cái gì đó thì chắc nó cũng sẽ có vấn đề chứ chúng ta cũng đừng có nghĩ là bố mẹ bảo thủ”. 

Trong gia đình, khoảng cách thế hệ càng làm rõ hơn những khó khăn này. Người trẻ có thể nhanh chóng thích nghi, trong khi người cao tuổi thường cảm thấy lạc lõng. Việc không theo kịp công nghệ khiến họ gặp khó trong giao tiếp, nhất là khi người thân trong gia đình ưu tiên sử dụng các ứng dụng nhắn tin, gọi video thay cho các hình thức liên lạc truyền thống. Không ít trường hợp, sự chậm thích nghi này còn khiến họ ngại giao tiếp, thu mình lại, và dần tách rời khỏi dòng chảy thông tin hiện đại.

Từ nhận định này, thầy Sơn chỉ ra điều quan trọng nhất không phải ép buộc mà là tạo ra môi trường đồng cảm. “Có một vấn đề là, người già cũng cần có bạn”. Nếu như người trẻ vừa có thể trở thành “gia sư chuyển đổi số”, vừa có thể trở thành bạn của chính người cao tuổi trong gia đình, thì một nỗ lực của họ sẽ cùng lúc đem lại nhiều thành quả.

Khi được con cháu hướng dẫn và hỗ trợ, người cao tuổi không còn cảm thấy bị bỏ lại phía sau, mà ngược lại, tìm thấy sự tự tin và niềm vui trong việc tiếp cận công nghệ mới. Những bài học từ con cháu chính là con đường thiết thực nhất để người cao tuổi rút ngắn khoảng cách với công nghệ. 

Thầy Sơn cũng “mách nước” cho người trẻ, rằng các cụ có thể dễ nói chuyện, cởi mở hơn khi ngồi học với những người cùng độ tuổi. “Khi các bác thấy người này làm được cái này, người kia làm được cái kia, là tự nhiên một lớp học hình thành”, thầy Sơn tinh tế quan sát. Nếu có thời gian và có điều kiện, mỗi người trẻ có thể tự mở lớp chuyển đổi số ngay tại địa phương, hay tại chính căn nhà mình.

Người cao tuổi có thể là nhóm thiệt thòi nhất trong thời đại chuyển đổi số, nhưng với sự hỗ trợ từ người trẻ, khoảng cách đó có thể được rút ngắn. Công nghệ không chỉ mang lại tiện ích cho riêng một thế hệ, mà khi được sử dụng đúng cách, nó còn có thể trở thành nhịp cầu nối liền các thế hệ, mang lại sự gắn bó, đồng cảm và sẻ chia trong chính mỗi gia đình.

Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu của xã hội hiện đại, nhưng để không ai bị bỏ lại phía sau, sự đồng hành của thế hệ trẻ đối với người cao tuổi là điều vô cùng quan trọng. Hỗ trợ, kiên nhẫn và chia sẻ không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cách để gắn kết các thế hệ trong gia đình, giúp công nghệ trở thành công cụ phục vụ mọi người, chứ không phải rào cản chia cắt.