Việt Nam chuẩn bị có Luật Trí tuệ nhân tạo

AI đang trở thành một loại hạ tầng quốc gia

Sáng 15/9, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Bộ Công An, Bộ Quốc phòng, Hội đồng lý luận Trung ương và Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội thảo khoa học: “Sức mạnh không giới hạn và những thách thức khó dự báo của trí tuệ nhân tạo (AI) – Tác động và ứng phó chính sách”. Hội thảo là dịp để tăng cường nhận thức về tầm quan trọng và tác động của AI đối với tất cả các lĩnh vực kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh.

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam đã ban hành Chiến lược AI lần đầu tiên vào năm 2021. Tuy nhiên, do AI là lĩnh vực thay đổi nhanh nên chiến lược này cần được cập nhật.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Hội thảo.

“Cuối năm nay, chúng ta sẽ có bản cập nhật Chiến lược AI quốc gia và Luật AI. Đây không chỉ là khung pháp lý, mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của đất nước, phục vụ nhân dân, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, hiện nay, AI không chỉ là một công nghệ ứng dụng, nó đang trở thành một loại hạ tầng quốc gia, giống như điện, viễn thông hay Internet. Ai làm chủ được AI người đó sẽ có lợi thế vượt trội trong sản xuất, kinh doanh, trong y tế, giáo dục, quản trị quốc gia, và cả quốc phòng, an ninh.

Việt Nam sẽ nhanh chóng xây dựng trung tâm siêu tính toán AI quốc gia và dữ liệu AI mở dùng chung. Chúng ta sẽ thực hiện AI hoá như là điện khí hoá, nhưng chúng ta sẽ AI hoá nhanh hơn, nhanh nhất có thể. Phổ cập AI, bình dân học vụ AI, giống như phong trào học tiếng Anh trước đây. Mỗi người Việt Nam sẽ có một trợ lý số, dân số không tăng nhưng trí tuệ xã hội tăng ít nhất gấp đôi.

Về công nghệ AI mở, Việt Nam cam kết phát triển và làm chủ công nghệ số, trong đó có AI, dựa trên chuẩn mở, mã nguồn mở. Không chỉ là cam kết mà đây còn là chiến lược của chúng ta: Mở để phát triển và làm chủ công nghệ Việt Nam, để Make in Vietnam, và cũng là để đóng góp cho nhân loại. Mở để sử dụng tri thức của người khác và để tạo ra mặt bằng cao hơn cho người khác.

Về tạo thị trường AI trong nước để phát triển, không có ứng dụng sẽ không có thị trường. Không có thị trường thì doanh nghiệp AI Việt Nam sẽ mãi bé nhỏ. Do vậy, đẩy mạnh ứng dụng AI trong doanh nghiệp, trong cơ quan nhà nước và các lĩnh vực trọng điểm là cách nhanh nhất để phát triển AI, để tạo ra các doanh nghiệp AI Việt Nam.

Chính phủ sẽ chi tiêu nhiều hơn cho AI, Quỹ Đổi mới công nghệ Natif của Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ dành ít nhất 40% để hỗ trợ ứng dụng AI, cấp vouchers cho doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng AI Việt Nam. Thị trường trong nước là cái nôi để tạo ra các doanh nghiệp AI Việt Nam.

Phát triển AI nhanh, an toàn, nhân văn

Với 100 triệu dân số trẻ, năng động, am hiểu công nghệ, Việt Nam có điều kiện để vừa là người dùng nhanh, vừa là người tạo ra sản phẩm AI cho chính mình và cho thế giới. Việt Nam là nước đang phát triển, Đảng và Nhà nước lại đang đặt ra mục tiêu rất cao, xuất hiện nhiều thách thức, nhiều bài toán lớn, và đây chính là cơ hội cho AI.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành danh mục các công nghệ chiến lược, trong đó AI là công nghệ chủ chốt mà chúng ta sẽ ưu tiên dành các nguồn lực để phát triển. Chúng ta có thể đi nhanh hơn nhờ: Hạ tầng tính toán AI quốc gia, hệ sinh thái dữ liệu, doanh nghiệp công nghệ số Make in Vietnam và một lực lượng nghiên cứu, startup, một cộng đồng trẻ yêu công nghệ. Các AI startup sẽ là động lực quan trọng về phát triển AI Việt Nam.

Quang cảnh buổi hội thảo.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, AI mở ra cơ hội lớn, nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề về đạo đức, việc làm và niềm tin xã hội. “Vì vậy, chúng ta phải phát triển AI vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn. AI vì con người, không thay thế con người mà phục vụ con người, AI là trợ lý của con người. AI là công cụ mạnh mẽ, nhưng con người mới là chủ thể ra quyết định, hãy để AI hỗ trợ, chứ không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ngoài ra, về chính sách và thể chế, Việt Nam sẽ ban hành Bộ quy tắc đạo đức AI quốc gia, hài hoà với chuẩn mực quốc tế, nhưng được thiết kế phù hợp với thực tiễn Việt Nam, và xây dựng Luật AI, chiến lược AI theo một số quan điểm cốt lõi như: quản lý theo mức độ rủi ro; minh bạch và trách nhiệm giải trình; đặt con người vào vị trí trung tâm; khuyến khích phát triển AI trong nước, tự chủ về AI; lấy AI làm động lực tăng trưởng nhanh và bền vững; bảo vệ chủ quyền số.

“AI là cơ hội to lớn để Việt Nam vươn mình đứng dậy trở thành nước phát triển có thu nhập cao, sánh vai cương quốc năm châu. Tất cả các nước đã hoá rồng hoá hổ đều là các nước đã tận dụng được cơ hội của các cuộc cách mạng công nghiệp mới.

Trước đây, do chiến tranh, chúng ta đã bỏ lỡ các cơ hội đó, nhưng nay, đất nước đã hoà bình, Việt Nam đã thoát nghèo thành nước thu nhập trung bình cao, đã là nền kinh tế thứ 32 trên thế giới, chúng ta có đủ điều kiện để nắm lấy cơ hội này, tập trung mọi nguồn lực để AI hoá Việt Nam, để nhân đôi trí tuệ Việt Nam, tăng năng suất lao động, tăng trưởng kinh tế hai con số, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, nâng cao năng lực quản trị quốc gia và bảo vệ Việt Nam tốt hơn”, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ bày tỏ.