“Một cuộc gọi nhỡ từ mẹ. Rồi hai cuộc, ba cuộc… Chỉ trong một giờ đồng hồ, số cuộc gọi nhỡ từ mẹ có thể lên tới chục lần”. Đó là tình cảnh quen thuộc của chị Nguyễn Ngọc Thúy ở phường Yên Hòa, Hà Nội. 

Mẹ chị sống một mình ở Ninh Bình, thường xuyên gọi điện cho con cháu. Nếu không ai nghe máy, bà lập tức rơi vào trạng thái bất an. “Bà luôn lo lắng rằng tôi bị ốm, gặp chuyện chẳng lành mới không nghe máy. Không gọi được cho tôi, bà sẽ gọi hết người này đến người kia xem tôi có bị làm sao không”, chị Thúy kể. 

Chị Thúy gọi nỗi lo lắng thái quá của mẹ mình là “overthinking” (suy nghĩ quá nhiều, suy nghĩ thái quá về một vấn đề). Nỗi lo này không chỉ đơn thuần là sự quan tâm, mà còn trở thành áp lực vô hình đè nặng lên vai người con. Dù bận rộn đến mấy, chị cũng cố gắng bắt máy thật nhanh để mẹ ở đầu dây bên kia được an lòng. Trong những ngày ở cữ, con chị bị ốm và phải dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, mẹ chị vẫn tự làm thuốc lá cho cháu uống. Khi chị từ chối, bà suy diễn rằng con không coi trọng mình. “Bà đã khóc với anh trai tôi, cho rằng tôi coi thường bà. Sự suy diễn quá mức của mẹ khiến tôi rất áp lực”, chị Thúy tâm sự.

Tương tự, chị Đặng Minh An ở Láng, Hà Nội cũng trải qua không biết bao nhiêu tình huống muốn khóc vì mẹ chồng suy nghĩ quá nhiều. Bà không chỉ kỹ tính mà còn rất hay suy diễn. Chỉ cần thấy chồng chị An về muộn hơn 15 phút, bà sẽ lo lắng tột độ. Bà gọi điện liên tục để hỏi xem có phải con trai đang ngoại tình hay gặp tai nạn không. Hay chỉ đơn giản là thấy con dâu đi làm về với vẻ mặt mệt mỏi, bà lại nghĩ rằng con dâu đang chán chồng, chán cuộc sống hôn nhân. Sự lo lắng này khiến bà mất ngủ triền miên, huyết áp tăng cao.

Áp lực càng trở nên nặng nề hơn khi chị An mang thai. Bà chăm sóc con dâu kỹ lưỡng đến mức ngột ngạt. Chị ăn gì, uống gì, ngủ nghỉ ra sao đều bị bà theo dõi sát sao. Một lần, chị An lỡ ăn một quả đào, mẹ chồng chị lập tức nghĩ đến đủ mọi rủi ro, từ sảy thai cho đến con sinh ra bị dị tật. Chưa hết, bà còn cấm chị ăn tất cả những loại trái cây có vị chua trong suốt thời gian mang thai. Dù bắt nguồn từ tình yêu thương, nhưng sự chăm sóc thái quá đến mức kiểm soát khiến chị An cảm thấy nghẹt thở.

Theo chuyên gia tâm lý Lê Thị Tình Tuyết, “overthinking” ở người cao tuổi không phải là tính cách, mà là biểu hiện của “sang chấn vai trò”. Khi về già, nhiều người mất đi vị thế trụ cột trong gia đình và xã hội, cảm thấy mình thừa thãi, không còn được coi trọng. Điều này khiến họ rơi vào vòng xoáy nghi ngờ, tự ti, lo âu và dễ tổn thương.

Hệ lụy của “overthinking” là rất rõ ràng. Với người già, nó ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất (mất ngủ, đau đầu, tim mạch bất ổn) và tâm lý (dễ tự ái, nóng giận, thậm chí rối loạn cảm xúc). Với con cháu, họ cảm thấy khó gần, mệt mỏi và không biết cách phản hồi sao cho vừa lòng cha mẹ.

Để sống an yên cùng bố mẹ già

Theo chuyên gia tâm lý Lê Thị Tình Tuyết, con cháu cần:

Lắng nghe và chia sẻ: Giống như một đứa trẻ từng cần chúng ta kiên nhẫn để nghe chuyện “trẻ con”, thì cha mẹ già cũng rất cần được kiên nhẫn lắng nghe những điều họ chia sẻ. Lắng nghe không chỉ giúp xoa dịu tổn thương mà còn khơi lại cảm giác được yêu thương, được cần đến mà người già rất thiếu.

Khuyến khích họ tham gia các hoạt động cộng đồng: Các hoạt động như tập dưỡng sinh, sinh hoạt văn nghệ, đọc sách nhóm, hay đi lễ chùa là những cách hiệu quả để người cao tuổi kết nối và giảm thời gian ở một mình, tránh rơi vào những suy nghĩ tiêu cực.

Bao dung và kiên nhẫn: Thay vì cáu gắt, hãy xem overthinking là một phần của quá trình kết nối. Bao dung và kiên nhẫn là chìa khóa để sống cùng người già.

Hết lòng chăm sóc bố mẹ chồng khi chồng đi làm ăn xa, 5 năm sau, tôi nhận cái kết không ngờKhi sự thật được phơi bày, tôi thấy bản thân cô đơn, lạc lõng vô cùng, cảm giác như chính mình mới là người thừa trong gia đình ấy.
Theo Phụ nữ Việt Nam