Mô hình kinh tế chia sẻ: Tăng trưởng nhờ sở hữu ít, kết nối nhiều hơn

Những công ty tăng trưởng nhanh nhất không sở hữu nhiều nhất mà kết nối giỏi nhất. Grab không sở hữu xe nhưng kết nối hàng triệu tài xế và hành khách mỗi ngày. Shopee không có hàng hoá của riêng mình nhưng là nền tảng thương mại điện tử hàng đầu khu vực với tổng giá trị giao dịch lên tới 9,3 tỷ USD trong năm 2024 tính riêng tại thị trường Việt Nam. Airbnb không sở hữu bất kỳ căn phòng nào nhưng tạo ra doanh thu hơn 11 tỷ USD, đóng góp 16,2 nghìn tỷ vào GDP Việt Nam năm 2024.

Vậy kinh tế chia sẻ đang thay đổi cuộc chơi như thế nào? Doanh nghiệp Việt có thể tận dụng mô hình này ra sao để tăng trưởng bền vững?

Mô hình kinh tế chia sẻ là gì?

Nền kinh tế chia sẻ tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ trong vài năm qua dưới nhiều hình thức khác nhau:

Chia sẻ văn phòng làm việc: Các công ty cung cấp không gian làm việc mở chung cho những người làm việc tự do, doanh nhân và nhân viên làm việc tại nhà ở các thành phố lớn.

Tài chính chia sẻ (Cho vay ngang hàng…): Cá nhân cho người khác vay tiền với lãi suất thấp hơn so với lãi suất từ các bên cho vay truyền thống.

Dịch vụ tiện ích chia sẻ: Các ứng dụng như bTaskee, giupviec.vn kết nối người dùng với người cung cấp dịch vụ sửa chữa, giúp việc, điện lạnh…

Thương mại điện tử:

Giao thông công nghệ: Các nền tảng như Grab, Be, Gojek, Xanh SM đã thay đổi cách người dân di chuyển, tận dụng xe cá nhân và tài xế tự do để cung cấp dịch vụ vận tải linh hoạt.

Lưu trú chia sẻ: Airbnb và Luxstay cho phép người dân cho thuê nhà, căn hộ, biệt thự… tạo ra nguồn thu từ tài sản nhàn rỗi.

Nền kinh tế chia sẻ mang đến cho người tham gia sự linh hoạt để kiếm thêm thu nhập và giảm nhu cầu sở hữu tài nguyên cá nhân.

Cụ thể: Thay vì xây dựng cả một hệ thống logistics, Grab kết nối tài xế xe máy và ô tô với người dùng đang cần di chuyển. Shopee kết nối người bán với người mua, vận hành bằng dữ liệu và thuật toán thay vì kho hàng. Airbnb biến những căn phòng trống thành dịch vụ lưu trú toàn cầu. Và LynkiD – một nền tảng công nghệ Việt Nam trong lĩnh vực loyalty, đang giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa kết nối với nhau để chia sẻ hệ thống quà tặng, tập khách hàng và chi phí chăm sóc.

Năm 2017, Viện Brookings dự đoán rằng nền kinh tế chia sẻ sẽ tăng trưởng từ 14 tỷ đô la vào năm 2014 lên mức dự kiến là 335 tỷ đô la vào năm 2025. Những con số này đã tăng đáng kể chỉ trong vài năm. Năm 2022, Allied Market Research định giá giá trị thị trường của nền kinh tế chia sẻ là 387,1 tỷ đô la và dự kiến sẽ đạt 827,1 tỷ đô la vào năm 2032. Điều này chứng tỏ kinh tế chia sẻ không còn là chiến lược của các tập đoàn công nghệ, mà đang trở thành xu hướng kinh doanh mà các doanh nghiệp không thể đứng ngoài.

Khi giá trị nằm ở kết nối chứ không phải quyền sở hữu

Tại Việt Nam, mô hình kinh tế chia sẻ thường được hiểu giới hạn trong các nền tảng gọi xe hay đặt phòng. Nhưng trên thực tế, nó đã và đang len lỏi vào nhiều lĩnh vực khác: từ phân phối thực phẩm, logistics, dịch vụ tài chính, marketing đến cả loyalty và chăm sóc khách hàng. Đó không chỉ là một xu hướng công nghệ, mà là một chiến lược vận hành và tăng trưởng dài hạn, nhất là trong thời kỳ mà ngân sách không còn rủng rỉnh, và người tiêu dùng ngày càng khó tính, ít trung thành hơn.

Theo báo cáo e-Conomy SEA Report 2020–2023, mô hình kinh tế chia sẻ được dự báo sẽ chiếm từ 25%–35% tổng giá trị ngành dịch vụ, bán lẻ tại Đông Nam Á vào năm 2030, nhờ xu hướng người tiêu dùng ưa chuộng tiện lợi, chia sẻ tài nguyên và tối ưu chi phí. Việt Nam, với hơn 870.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa đang đứng trước lựa chọn chiến lược quan trọng: hoặc tận dụng để tăng tốc, hoặc bị bỏ lại phía sau khi các đối thủ cùng ngành đã bắt đầu “chia sẻ để mạnh hơn”.

Cơ hội tiếp cận tư duy mới từ chuyên gia hàng đầu

Nhằm giúp các doanh nghiệp Việt, đặc biệt là nhóm SMEs trong lĩnh vực bán lẻ, F&B, tiêu dùng nhanh, thời trang, làm đẹp, giải trí… hiểu rõ hơn về mô hình kinh tế chia sẻ và cách ứng dụng thực tế vào tăng trưởng, LynkiD sẽ tổ chức buổi chuyên đề: “Mô hình kinh tế chia sẻ – Tận dụng để bứt phá cho doanh nghiệp” vào lúc 19h00, Thứ Năm ngày 18/09/2025.

Buổi chia sẻ quy tụ ba chuyên gia đầu ngành:

Ông Trịnh Minh Giang là Giám đốc Quốc gia Việt Nam tại Founder Institute, Chủ tịch quỹ đầu tư VMCG và Nhà sáng lập Strategy Academy. Ông cũng là đồng sáng lập Alpha Books và tham gia Việt hóa nhiều cuốn sách nổi tiếng về kinh tế – kinh doanh, từ Sơ đồ tư duy đến Cuộc Cách mạng Nền tảng.

Ông Hoàng Công Huấn, Giám đốc Kinh doanh và đối tác chiến lược tại Be Group, mang theo 18 năm kinh nghiệm phát triển đa ngành B2C. Ông đã từng quản lý cấp cao tại HSBC, Citibank, Prudential, Adayroi và DHA Medic, và trực tiếp triển khai các dịch vụ Be mở rộng từ ride-hailing sang giao hàng, F&B và Be Business.

Bà Nguyễn Thị Thành, Giám đốc Kinh doanh LynkiD, cựu Giám đốc tại HSBC và VPBank, sẽ chia sẻ cách nền tảng loyalty mở của LynkiD kết nối doanh nghiệp, tạo ra các cơ hội tận dụng dữ liệu và mở rộng khách hàng.

Tại sự kiện, người tham dự không chỉ được cập nhật kiến thức mới nhất về mô hình chia sẻ, mà còn có cơ hội tiếp cận các bài học kinh doanh thực tế, đặt câu hỏi trực tiếp cho chuyên gia và tham gia vào hệ sinh thái loyalty mở.

Đăng ký tham gia hội thảo và cùng nhìn nhận mô hình kinh tế chia sẻ đang vận hành như thế nào, để thấy rõ cơ hội tăng trưởng và tối ưu hóa hoạt động doanh nghiệp: