Loài cá tên lạ xưa chỉ dành cho vua chúa, nay giá tới 600.000đ/kg nhiều người vẫn tranh nhau mua

Cá ké, hay còn được biết đến với tên gọi cá chiên, từ lâu đã được coi là một trong những đặc sản quý hiếm của vùng sông suối miền Bắc. Loài cá này từng được lựa chọn để tiến vua nhờ chất lượng thịt ngon ngọt, chắc giòn và có màu vàng óng bắt mắt. Dù bề ngoài có phần xù xì, thô ráp và không tạo nhiều thiện cảm, cá ké vẫn luôn được đánh giá là loại cá nước ngọt hàng đầu. Hiện nay, với mức giá lên đến 600.000 đồng/kg, cá ké vẫn trong tình trạng “cháy hàng”, được thương lái và nhà hàng săn đón dù số lượng ngày càng khan hiếm.

Cá ké thuộc nhóm cá da trơn, hình dáng khá đặc biệt với phần đầu bè, da loang lổ các mảng vàng xen đen, râu dài như cá trê và hàm răng sắc nhọn. Đặc điểm sinh học của loài cá này cũng góp phần tạo nên giá trị cao. Chúng sinh sống chủ yếu ở các vùng nước sâu, nơi có nhiều ghềnh thác và dòng chảy xiết như sông Đà, sông Mã, sông Lô. Cá ké có tập tính trú ẩn trong hang vào ban ngày, chỉ ra ngoài kiếm ăn vào ban đêm. Thức ăn chủ yếu là các loại động vật thủy sinh nhỏ hơn, phản ánh đặc tính ăn tạp và dễ thích nghi.

Kích thước của cá ké có thể đạt mức khá lớn. Nhiều con trưởng thành có trọng lượng từ 20 đến 30kg, trong khi những con phổ biến thường nặng từ 3 đến 5kg. Thịt cá to thường được đánh giá chắc, giòn và thơm ngon hơn. Cá nhỏ, dưới 5 lạng, thường không được khai thác để ăn mà bán làm giống, với giá khoảng 300.000 đồng/kg. Trong khi đó, cá thương phẩm đạt từ 3kg đến 5kg được bán với giá 500.000 – 650.000 đồng/kg, một mức giá cao so với mặt bằng chung của các loại cá nước ngọt nhưng vẫn được người tiêu dùng chấp nhận.

Theo chia sẻ của ngư dân tại khu vực sông Đà, việc đánh bắt cá ké trong tự nhiên ngày càng khó khăn. Khoảng 10 năm trở lại đây, số lượng loài cá này giảm mạnh, khiến sản lượng đánh bắt mỗi năm chỉ đạt mức rất thấp. Nhiều thương lái, nhà hàng đã chủ động đặt hàng từ sớm, thậm chí trước cả một năm, nhưng đến khi mùa đánh bắt kết thúc chỉ có thể thu về vài chục con. Điều này càng làm tăng sức hút của cá ké trên thị trường, khi nhu cầu vượt xa nguồn cung.

Điểm đặc biệt khiến cá ké được ưa chuộng không chỉ đến từ giá trị lịch sử gắn với truyền thống tiến vua, mà còn bởi chất lượng thịt. Người tiêu dùng đánh giá thịt cá có màu vàng như được ướp nghệ, chắc, ngọt và không có xương dăm. Chỉ có duy nhất phần xương sống chạy dọc lưng, vì vậy cá ké vừa dễ chế biến vừa dễ thưởng thức. Thịt cá chiên giòn hoặc nướng đều giữ được hương vị béo ngậy, giòn sựt đặc trưng. Đó là lý do khiến dù giá bán cao, cá ké vẫn được xếp vào nhóm thực phẩm nước ngọt hàng đầu, được giới sành ăn đánh giá cao.

Trước thực trạng khan hiếm ngoài tự nhiên, một số địa phương như Hà Giang, Tuyên Quang, Hòa Bình đã triển khai mô hình nuôi cá ké trong trang trại. Tuy nhiên, việc nuôi dưỡng mới dừng lại ở mức độ khai thác và thả nuôi, chưa sản xuất được giống nhân tạo. Do đó, nguồn cá cung cấp cho thị trường vẫn phụ thuộc lớn vào việc đánh bắt tự nhiên và nguồn giống ít ỏi. Điều này khiến tình trạng khan hiếm chưa được giải quyết, giá bán cá ké trên thị trường tiếp tục ở mức cao và biến động theo mùa.

Sự quý hiếm của cá ké cũng phản ánh một vấn đề lớn hơn: sự suy giảm đa dạng sinh học tại các dòng sông, hồ lớn ở miền Bắc. Việc khai thác quá mức, kết hợp với biến đổi môi trường sống, khiến nhiều loài thủy sản tự nhiên giảm mạnh về số lượng, trong đó có cá ké. Các chuyên gia thủy sản nhận định, nếu không có những giải pháp nghiên cứu sản xuất giống nhân tạo và bảo tồn loài cá này, cá ké có nguy cơ ngày càng hiếm và khó tiếp cận hơn trong tương lai.

Hiện nay, tại các nhà hàng chuyên ẩm thực vùng cao, món cá ké được xem là đặc sản hiếm, có khi trở thành “hàng đặt trước” mới có. Đặc biệt, các con cá dưới 5kg – vốn phù hợp để chế biến nhiều món ăn – lại được khách hàng ưa chuộng nhất, khiến giá thành luôn duy trì mức khoảng 600.000 đồng/kg. Trong khi đó, cá giống dưới 5 lạng phục vụ cho việc thả nuôi cũng có giá lên tới 280.000 – 300.000 đồng/kg.

Cá ké không chỉ là thực phẩm đặc sản có giá trị kinh tế cao mà còn là một phần trong văn hóa ẩm thực gắn với lịch sử tiến vua của dân tộc. Dù trải qua nhiều biến động của thời gian, cá ké vẫn giữ vị trí đặc biệt trên bàn tiệc của những người sành ăn và tiếp tục được nhắc đến như một “báu vật” của sông suối miền Bắc.

Trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng cao, song nguồn cung hạn chế, cá ké vẫn luôn là mặt hàng khiến thương lái, nhà hàng phải săn tìm và người tiêu dùng chấp nhận chi mạnh tay để sở hữu. Với giá trị dinh dưỡng và hương vị đặc trưng, cá ké xứng đáng được gọi là một trong những loại cá nước ngọt quý hiếm nhất hiện nay tại Việt Nam.

Loài cá có cái tên nghe đã thấy bao dung là đặc sản quý hiếm ở Bình Thuận, già trẻ đều mê vì phần thịt vô cùng đặc biệt

Điểm nổi bật khiến cá từ bi được ưa chuộng chính là vị ngọt thanh, thịt trắng dày, không tanh và không có xương dăm. Khi chế biến, cá giữ được hương…

Bấm xem >>

Đặc sản 4 phương