Chế độ ăn kiêng Teflon, Bò ngựa vằn và sữa tỏi: Những nghiên cứu độc lạ chiến thắng tại Giải Ig Nobel lần thứ 35 – Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam

Những người chiến thắng mới nhất đã được vinh danh tại
một buổi lễ ở Đại học Boston, Mỹ vào ngày 18/9/2025. Giải thưởng này tôn
vinh những nghiên cứu khiến người ta “cười trước rồi suy ngẫm sau”.
Các giải thưởng được công bố và trao tặng bởi chính những người đoạt giải Nobel
thực thụ và người thắng cuộc nhận thưởng tượng trưng trị giá 10 nghìn tỷ
dollar Zimbabwe.

Dưới đây là tổng hợp các giải thưởng Ig Nobel 2025 và
những công trình nghiên cứu đã được vinh danh:

Giải Hóa học

Công trình nghiên cứu đưa ra ý tưởng trộn bột PTFE
(polytetrafluoroethylene), hay còn gọi là Teflon, vào thực phẩm như một chất độn
không calo để giảm cân hoặc kiềm chế cơn đói của Tiến sĩ Rotem Naftalovich,
Daniel Naftalovich và bác sĩ chuyên điều trị béo phì Frank Greenway giành giải
thưởng Ig Hoá học năm nay. Ý tưởng này nhằm cắt giảm lượng calo tiêu thụ bằng
cách cho người dùng ăn Teflon. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng PTFE có thể
chiếm tới một phần tư lượng thực phẩm của chúng ta theo thể tích. PTFE được chọn
vì nó trơ, chịu nhiệt, không vị, và không thấm axit trong dạ dày. Tuy nhiên, Cục
Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) tỏ ra thờ ơ với ý tưởng này.

Giải Sinh học

Tiến sĩ Tomoki Kojima cùng nhóm nghiên cứu (Kazato
Oishi, Yasushi Matsubara, Yuki Uchiyama, Yoshihiko Fukushima, Naoto Aoki, Say
Sato, Tatsuaki Masuda, Junichi Ueda, Hiroyuki Hirooka và Katsutoshi Kino) đã giành
giải thưởng Sinh học Ig năm 2025 cho công trình nghiên cứu của mình. Nghiên cứu
đã chứng minh rằng bò đen Nhật Bản được sơn sọc đen trắng giống ngựa vằn ít bị
ruồi cắn hơn so với bò không sơn hoặc bò chỉ sơn sọc đen. Các nhà nghiên cứu
suy đoán rằng những sọc vằn này có thể gây nhầm lẫn cho hệ thống phát hiện chuyển
động của ruồi, khiến ruồi không dễ dàng đậu lên người bò.

Các nhà nghiên cứu đoạt giải Sinh học đã chứng minh bò sơn sọc đen trắng ít bị ruồi cắn hơn.

Giải Hòa bình

Giải thưởng Ig Hoà bình được trao cho Fritz Renner,
Inge Kersbergen, Matt Field, Jessica Werthmann và nhóm nghiên cứu Đức, Hà Lan
và Anh. Công trình của họ chứng minh rằng uống một ngụm nhỏ vodka đôi khi cải
thiện khả năng nói ngoại ngữ của một người. Một ngụm nhỏ dường như giúp tăng cường
sự tự tin mà không làm ngôn từ trở nên rời rạc hoặc méo mó. Sự cải thiện này
không nằm ở khả năng ngôn ngữ thông thường mà là do giảm sự lo lắng về ngôn ngữ,
giúp người tham gia nói chuyện tự do hơn.

Giải Vật lý

Các nhà nghiên cứu đã tìm được công thức để tránh làm vón cục món mì Ý Cacio e pepe.

Giacomo Bartolucci, Daniel Maria Busiello, Matteo
Ciarchi, Alberto Corticelli, Ivan Di Terlizzi, Fabrizio Olmeda, Davide Revignas
và Vincenzo Maria Schimmenti là nhóm tác giả được trao giải Ig Vật lý năm 2025
nhờ nghiên cứu làm sáng tỏ quá trình chuyển pha trong món mì ống Cacio e pepe dẫn
đến hiện tượng vón cục khó chịu. Nhóm nghiên cứu đã phát triển một phương pháp
để ngăn ngừa vón cục bằng cách sử dụng đúng tỷ lệ tinh bột.

Giải Dinh dưỡng

Giải Ig Dinh dưỡng được trao cho Luca Luiselli,
Daniele Dendi, Gabriel H. Segniagbeto, Roger Meek và cộng sự với nghiên cứu
phát hiện ra sở thích của thằn lằn cầu vồng (Agama agama) ở một khu nghỉ dưỡng
ven biển tại Togo. Theo đó, loài thằn lằn ở đây cực kỳ ưa thích pizza “bốn
loại phô mai” hơn các loại pizza khác. Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng
phô mai có thể dễ tiêu hóa hơn hoặc giàu năng lượng hơn.

Giải Nhi khoa

Julie Mennella
và Gary Beauchamp giành giải Ig Nhi khoa 2025 nhờ công trình nghiên cứu về tác
động của chế độ ăn uống lên hương vị sữa mẹ, chứng minh rằng trẻ sơ sinh bú sữa
mẹ lâu hơn sau khi mẹ ăn tỏi (uống viên nang tỏi). Sữa mẹ có mùi nồng hơn sau
khi mẹ uống viên tỏi. Nghiên cứu này có ứng dụng quan trọng trong việc hiểu trải nghiệm trong thời gian cho con bú ảnh hưởng đến việc trẻ chấp
nhận thức ăn mới sau này.

Giải Văn học

Người trúng
giải Văn học là Cố Tiến sĩ William B. Bean của Đại học Iowa. Giải thưởng được
trao sau khi qua đời cho ông vì đã kiên trì ghi chép và phân tích tốc độ phát
triển của một trong những móng tay của mình liên tục trong suốt 35 năm.

Giải Tâm lý học

Tiến sĩ Marcin Zajenkowski ở Đại học Warsaw (Ba Lan)
và Gilles Gignac tại Đại học Tây Australia giành được giải Ig Tâm lý học năm
2025 nhờ nghiên cứu điều tra những gì xảy ra khi nói với người tự luyến rằng họ thông minh. Phát hiện cho thấy những người này sẽ tin vào điều đó và
có xu hướng khoe khoang và trở nên tự luyến hơn.

Giải Hàng không

Dơi “say rượu” sẽ giảm khả năng bay và định vị

 

Nhà nghiên cứu
Francisco Sánchez, Mariana Melcón, Carmi Korine và Berry Pinshow được trao giải
Ig Hàng không năm 2025 cho nghiên cứu về sự tác động của rượu tới khả năng bay
và định vị. Theo đó, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những con dơi say rượu
bay chậm chạp hơn, khả năng định vị bằng tiếng vang của chúng bị suy giảm. Dơi
ăn nhiều trái cây lên men có thể “có nguy cơ va chạm với chướng ngại vật
cao hơn”.

Giải Thiết kế Kỹ thuật

Vikash Kumar tại Viện Cao cấp Shiv Nadar và Sarthak
Mittal tại công ty Công nghệ Phần mềm Newgen, Ấn Độ là người chiến thắng trong
hạng mục Ig Thiết kế Kỹ thuật năm 2025. Giải thưởng được trao cho việc chế tạo
một giá để giày có khả năng khử mùi hôi của những đôi giày thể thao. Chiếc giá
này (giống hộp bìa cứng) chứa một đèn UV có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây hại
chỉ trong vài phút, nhưng cũng có thể làm cháy cả đôi giày.

Giải Ig Nobel 2025 một lần nữa nhấn mạnh sức mạnh của
khoa học khơi nguồn từ sự tò mò, chứng minh rằng những ý tưởng tưởng chừng như
phi lý lại có thể mang đến những hiểu biết bất ngờ nhất về thế giới xung quanh.