AI giúp dự đoán nguy cơ mắc hơn 1.000 bệnh

AI này được xây dựng riêng bởi các chuyên gia từ Phòng thí nghiệm Sinh học Phân tử châu Âu (EMBL), Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Đức và Đại học Copenhagen (Đan Mạch), sử dụng các thuật toán xuất hiện trong các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).

Đây là một trong những minh chứng toàn diện nhất cho đến nay về cách AI có thể mô hình hóa tiến trình bệnh tật ở người trên quy mô lớn và được đào tạo trên dữ liệu từ hai hệ thống chăm sóc sức khỏe hoàn toàn riêng biệt.

“Các sự kiện y tế thường diễn ra theo những mô hình có thể dự đoán được. AI của chúng tôi học hỏi những mô hình đó và có thể dự báo kết quả sức khỏe trong tương lai”, ông Tomas Fitzgerald, nhà khoa học tại Viện Tin sinh học châu Âu (EMBL-EBI) thuộc EMBL cho biết.

Công cụ này hoạt động bằng cách đánh giá khả năng mắc các bệnh như: ung thư, tiểu đường, bệnh tim, bệnh hô hấp và nhiều rối loạn khác và khi nào một người có thể mắc phải.

Được đặt tên là Delphi-2M, công cụ này tìm kiếm các “sự kiện y tế” trong tiền sử bệnh nhân, chẳng hạn như thời điểm chẩn đoán bệnh, cùng với các yếu tố lối sống như béo phì, hút thuốc hoặc uống rượu, cùng với tuổi tác và giới tính của họ.

Công cụ này cũng xem xét dữ liệu hồ sơ bệnh nhân ẩn danh để dự đoán những gì có thể xảy ra trong thập kỷ tới và xa hơn nữa. Delphi-2M đã được đào tạo và thử nghiệm trên dữ liệu bệnh nhân ẩn danh từ 400.000 người trong nghiên cứu Biobank của Anh và 1,9 triệu bệnh nhân trong sổ đăng ký bệnh nhân quốc gia Đan Mạch.

Ông Ewan Birney, Giám đốc điều hành của EMBL, cho biết bệnh nhân có thể được hưởng lợi từ công cụ này trong vài năm tới. “Bạn bước vào phòng khám, bác sĩ đã rất quen với việc sử dụng những công cụ này và họ có thể nói: Đây là bốn rủi ro lớn trong tương lai của bạn và đây là hai điều bạn có thể làm để thay đổi điều đó”.

“Tôi nghĩ rằng một số người sẽ được khuyên nên giảm cân, hoặc nếu bạn hút thuốc, bạn sẽ được khuyên nên ngừng lại; nhưng đối với một số bệnh, tôi tin rằng sẽ có một số lời khuyên rất cụ thể. Đó là tương lai mà chúng tôi muốn tạo ra”.

Ông Birney cho biết, lợi thế của AI mới so với các công cụ hiện có là “chúng ta có thể xử lý tất cả các bệnh cùng một lúc và trong một khoảng thời gian dài. Đó là điều mà các mô hình bệnh đơn lẻ không thể làm được”.

“Delphi-2M dự đoán tỷ lệ mắc hơn 1.000 bệnh, tùy thuộc vào tiền sử bệnh của mỗi cá nhân với độ chính xác tương đương với các mô hình bệnh đơn lẻ hiện có. Khả năng tạo sinh của Delphi-2M cũng cho phép lấy mẫu từ các mô hình sức khỏe tương lai, từ đó cung cấp ước tính về bệnh tật tiềm ẩn trong tối đa 20 năm”, nhóm nghiên cứu viết.

“Đây là khởi đầu cho một cách mới để hiểu về sức khỏe con người và cách bệnh tật tiến triển. Các mô hình AI như của chúng tôi một ngày nào đó có thể giúp cá nhân hóa việc chăm sóc và dự đoán nhu cầu chăm sóc sức khỏe ở quy mô lớn”, giáo sư Moritz Gerstung, trưởng bộ phận AI về ung thư tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Đức chia sẻ.