Đề xuất giảm tỷ lệ chi cho R&D, ‘nới’ điều kiện chứng nhận doanh nghiệp KH&CN – Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam

Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (Bóng đèn Phích nước Rạng Đông) vừa có công văn gửi Cục Đổi mới sáng tạo thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) về việc góp ý chi tiết cho dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.

Ghi nhận điểm mới nhưng cần thêm cơ sở thực tiễn

Theo Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, dự thảo Nghị định về cơ bản đã kế thừa hợp lý các quy định từ Nghị định 13/2019/NĐ-CP, đồng thời có nhiều điểm mới tích cực như: bổ sung yếu tố “đổi mới sáng tạo” song hành cùng “khoa học và công nghệ”; phân loại doanh nghiệp thành 3 nhóm (lớn, vừa, nhỏ) với các điều kiện khác nhau; cụ thể hóa nội hàm về “năng lực hấp thụ, làm chủ công nghệ”.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cho rằng phần Tờ trình của cơ quan soạn thảo chưa thể hiện rõ cơ sở thực tiễn. Để tăng tính thuyết phục, doanh nghiệp đề nghị cần bổ sung các số liệu minh chứng, ví dụ như tỷ lệ phân bổ các loại hình doanh nghiệp trong tổng số 945 doanh nghiệp KH&CN hiện có, hay căn cứ khoa học cho việc đề xuất mức chi tối thiểu cho hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, một số thuật ngữ trong dự thảo và phụ lục còn chưa thống nhất, ví dụ “kết quả KH&CN” và “kết quả KH,CN và đổi mới sáng tạo”, cần được rà soát lại để đảm bảo tính nhất quán.

“Nới” điều kiện để khuyến khích doanh nghiệp

Trên tinh thần xây dựng, Bóng đèn Phích nước Rạng Đông đã đưa ra nhiều góp ý cụ thể nhằm giúp các quy định đi vào thực tiễn hiệu quả hơn.

Về thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp KH&CN, dự thảo đang quy định thẩm quyền thuộc về UBND cấp tỉnh. Doanh nghiệp đề nghị cân nhắc giao nhiệm vụ này cho Sở KH&CN, vì đây là cơ quan chuyên môn, có đủ năng lực triển khai và giúp giảm tải công việc cho UBND cấp tỉnh.

Về điều kiện và hồ sơ cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp KH&CN (Điều 49, Điều 50), doanh nghiệp nhất trí với Điều 49, tuy nhiên cần bảo đảm tính thống nhất với Điều 50 và Điều 64.

Doanh nghiệp đề nghị chỉnh sửa nội dung tại Khoản b Điều 5 thành: “Quyết định công nhận kết quả thực hiện nhiệm vụ KH, CN & đổi mới sáng tạo sử dụng ngân sách Nhà nước hoặc Giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ KH, CN & đổi mới sáng tạo sử dụng ngân sách Nhà nước; Giấy xác nhận kết quả thực hiện nhiệm vụ KH, CN & đổi mới sáng tạo không sử dụng ngân sách Nhà nước”.

Theo lý giải của Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, việc đánh giá, xác nhận nhiệm vụ KH, CN & đổi mới sáng tạo không sử dụng ngân sách Nhà nước là cần thiết để khuyến khích doanh nghiệp thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Nếu không làm rõ sẽ dễ dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau.

Giảm tỷ lệ chi cho R&D đối với doanh nghiệp lớn

Dự thảo yêu cầu doanh nghiệp lớn phải chi tối thiểu 2% tổng doanh thu cho hoạt động KH,CN và đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp nhận định tỷ lệ này “quá cao, tính khả thi thấp”, đặc biệt khi số lượng doanh nghiệp KH&CN quy mô lớn hiện còn rất khiêm tốn (dưới 5 doanh nghiệp).

Do đó, Bóng đèn Phích nước Rạng Đông đề xuất giảm tỷ lệ này xuống còn 0,5% – 1%, tương tự như quy định tại Thông tư 08/2024/TT-BKHCN về các dự án công nghệ cao. Đồng thời, cần có hướng dẫn rõ ràng về cách xác định “chi cho hoạt động KH,CN và đổi mới sáng tạo” để doanh nghiệp thuận lợi trong việc hạch toán và quyết toán thuế.

Về tiêu chí “chất lượng tương đương hàng nhập khẩu từ các thị trường tiên tiến châu Âu, Mỹ, Nhật Bản”, doanh nghiệp đề nghị mở rộng thành “các nước G7, G20” để phù hợp thực tiễn.

Về tiêu chí “đạt giải thưởng quốc gia, quốc tế”, cần mở rộng thêm “giải thưởng Hội thi sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh trở lên”.

Với tiêu chí “tăng trưởng doanh thu sản phẩm KH&CN tối thiểu 10%, Bóng đèn Phích nước Rạng Đông đề nghị giảm xuống 5%. Lý do là điều kiện “sản phẩm KH&CN chiếm tối thiểu 30% tổng doanh thu” đã là một thách thức lớn, việc yêu cầu mức tăng trưởng 10% ngay sau đó là rất khó khả thi.

Bóng đèn Phích nước Rạng Đông – một trong những doanh nghiệp tiên phong về khoa học công nghệ bày tỏ mong muốn những đề xuất trên được cơ quan soạn thảo xem xét nhằm hoàn thiện dự thảo Nghị định trước khi trình Chính phủ ban hành với mục tiêu xây dựng một hành lang pháp lý thông thoáng, hiệu quả hơn, qua đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.