Rối loạn tâm thần do thảm họa

Thảm họa, thiên tai gây tổn thương tâm lý

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thảm họa hay các tình huống khẩn cấp như xung đột vũ trang và thiên tai gây tổn thương tâm lý theo nhiều mức độ, từ căng thẳng cấp tính, hoảng loạn, mất ngủ, rối loạn lo âu, rối loạn điều chỉnh, rối loạn stress sau chấn thương (PTSD), trầm cảm, tự hại/tự tử, đến làm nặng các rối loạn tâm thần mạn tính (ví dụ loạn tâm thần, rối loạn tâm thần nặng). Ngoài ra, khủng hoảng do thảm họa hay các tình huống khẩn cấp ảnh hưởng tới cuộc sống hằng ngày, công việc, sinh kế, các dịch vụ thiết yếu, làm tăng rủi ro mắc các tệ nạn xã hội (bạo lực, nghiện…). Tất cả những yếu tố này thúc đẩy bệnh tâm thần.

Rối Loạn Tâm Thần Do Thảm Họa - Ảnh 1.

Điều trị, chăm sóc và hỗ trợ tâm lý cho người bệnh tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội

ẢNH: Tư liệu Bệnh Viện

Bác sĩ chuyên khoa 2 – Th.S Trần Quyết Thắng, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, chia sẻ: Việc can thiệp điều trị cho người bệnh tâm thần cần một số yêu cầu riêng, trong đó cần đánh giá và phân loại bệnh để phân biệt giữa phản ứng căng thẳng bình thường và rối loạn tâm thần cần điều trị. Bác sĩ điều trị cần ưu tiên phát hiện rối loạn nặng (loạn thần, trầm cảm nặng, ý tưởng tự sát); đồng thời cần áp dụng nguyên tắc tiếp cận nhiều tầng: tầng cộng đồng (hỗ trợ xã hội, khôi phục kết nối, giảm kỳ thị), sơ cứu tâm lý cho người chịu sang chấn (lắng nghe, hướng dẫn người bệnh tìm sự giúp đỡ từ bạn bè, người thân, bác sĩ chuyên khoa tâm thần), chăm sóc lâm sàng (điều trị và quản lý người bệnh bằng thuốc kết hợp trị liệu tâm lý cho người bệnh). Người bệnh tâm thần cần được đáp ứng đủ thuốc, không để xảy ra việc thiếu thuốc, dừng thuốc đột ngột; đảm bảo an toàn, tôn trọng, tránh gây tổn thương thứ phát cho người bệnh.

“Đặc biệt lưu ý nhóm dễ tổn thương: trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người khuyết tật, người bệnh có rối loạn tâm thần nặng”, bác sĩ Trần Quyết Thắng nhấn mạnh.

Sàng lọc rối loạn tâm thần trong cộng đồng

Th.S Trần Quyết Thắng cho biết Hà Nội đang triển khai các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội trong khẩn cấp cho người bệnh tại cộng đồng thông qua các hình thức sàng lọc, phát hiện rối loạn tâm thần thường xuyên khi người dân đến sử dụng dịch vụ tại các cơ sở y tế, đặc biệt là tại các trạm y tế; sàng lọc, phát hiện rối loạn tâm thần lồng ghép với các hoạt động chăm sóc sức khỏe khác trên địa bàn; tổ chức các hình thức theo dõi, tư vấn, dự phòng tái phát trong quản lý điều trị người bệnh tâm thần tại các cơ sở y tế; quản lý sức khỏe, điều tra rối loạn trầm cảm ở người mắc bệnh lý mạn tính (như tăng huyết áp, đái tháo đường…); quản lý, theo dõi sức khỏe người dân tại cơ sở y tế và tại cộng đồng. Các thông tin về sức khỏe của người dân được bảo mật.

Theo thống kê của Bộ Y tế, khoảng 15 triệu người VN mắc ít nhất một rối loạn tâm thần thường gặp. Trầm cảm và lo âu là 2 rối loạn tâm thần phổ biến nhất. Nhiều rối loạn tâm thần mới hình thành đặt ra nhiều thách thức trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần. Ước tính 90% người có rối loạn tâm thần chưa được nhận dịch vụ chính thức.

Tại các bệnh viện chuyên khoa tâm thần có các phòng khám chuyên khoa sẵn sàng tiếp nhận các ca bệnh nặng, đồng thời duy trì tư vấn qua hotline hỗ trợ khẩn cấp.

Theo số liệu nghiên cứu, tại Hà Nội, ước tính khoảng 14 – 20% dân số có vấn đề sức khỏe tâm thần, trong đó khoảng 3 – 5% mắc rối loạn nặng cần can thiệp y tế. 


Bài viết gợi ý

Để lại một bình luận