Đau thần kinh tọa ở người trẻ tuổi vì sao ngày càng phổ biến?

Đau thần kinh tọa là một bệnh lý cơ xương khớp phổ biến, không chỉ thường gặp ở người lớn tuổi mà còn có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến đau thần kinh tọa ở người trẻ và đâu là phương pháp điều trị hiệu quả?

Vì sao đau thần kinh tọa ngày càng phổ biến ở người trẻ?

Đau thần kinh tọa là bệnh lý thường gặp ở nhóm người 30 – 50 tuổi. Tuy nhiên tình trạng này đang có xu hướng trẻ hóa, xuất hiện ngày càng nhiều ở người trong độ tuổi lao động, thậm chí cả sinh viên. Cơn đau lan từ thắt lưng xuống chân không chỉ gây hạn chế vận động mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất học tập và công việc.

Đau thần kinh tọa ở người trẻ tuổi nguyên nhân do đâu?

Theo bác sĩ chuyên khoa Chấn thương Chỉnh hình tại BVĐK Tâm Anh, có những nguyên nhân có thể gây ra đau dây thần kinh tọa ở người trẻ như:

1. Lối sống ít vận động và thói quen ngồi lâu

Người trẻ thường có xu hướng ít vận động và có thói quen duy trì một tư thế khi học tập, làm việc, chơi game… trong thời gian dài. Tuy nhiên, việc không thường xuyên vận động cùng thói quen ngồi lâu có thể gây yếu cơ, cứng khớp, giảm mật độ xương… các yếu tố này đều tác động tiêu cực đến sức khỏe cột sống – thắt lưng, lâu dần dẫn đến tình trạng đau thần kinh tọa.

2. Tư thế sai lệch khi học tập hoặc làm việc

Duy trì tư thế sai lệch trong nhiều giờ, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người làm các công việc yêu cầu ngồi nhiều (nhân viên văn phòng, thợ may, tài xế…) có thể gây ra các vấn đề cột sống – thắt lưng, bao gồm đau thần kinh tọa.

3. Chấn thương

Chấn thương là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến dây thần kinh tọa bị tác động, kích thích, chèn ép, gây đau nhức, khó chịu. Tùy vào mức độ nghiêm trọng mà các triệu chứng có thể diễn tiến từ nhẹ đến nặng.

4. Vận động, tập luyện thể thao quá sức

Vận động, tập luyện thể thao với cường độ cao, đặc biệt các môn thể thao yêu cầu di chuyển liên tục có thể gây căng thẳng, kích thích vùng cột sống thắt lưng quá mức, dẫn đến tổn thương và đau dây thần kinh tọa.

Ngoài ra, chơi thể thao với cường độ cao liên tục còn gây mất sức, nguy cơ té ngã, va đập cao, đây cũng là nguyên nhân đau thần kinh tọa ở người trẻ mà bạn cần lưu tâm.

5. Thoát vị đĩa đệm sớm ở người trẻ

Không chỉ người già, hiện nay rất nhiều người trẻ mắc phải bệnh lý thoát vị đĩa đệm, nghĩa là phần nhân đĩa đệm bị đẩy ra khỏi đĩa đệm, có thể tràn ra ống sống và chèn ép, kích thích rễ thần kinh, gây đau thần kinh tọa. Tình trạng này thường xảy ra ở đĩa đệm L4 – L5 hoặc L5 – S1, gây chèn ép rễ L5 hoặc S1 tương ứng.

6. Dị tật bẩm sinh hoặc bệnh lý cột sống tiềm ẩn

Vẹo cột sống hoặc các bất thường bẩm sinh liên quan đến cột sống là một trong những nguyên nhân khiến người trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.

Đau thần kinh tọa ở người trẻ và người già khác gì nhau?

Bệnh lý này có thể xuất hiện ở cả người già và người trẻ. Tuy nhiên, bệnh lý xương khớp này có sự khác biệt ở hai nhóm đối tượng trên, cụ thể: (1)

• Tỷ lệ mắc bệnh đau dây thần kinh tọa ở người già cao hơn người trẻ rất nhiều.
• Phần lớn trường hợp đau thần kinh tọa ở người trẻ đến từ chấn thương, thói quen vận động, tư thế… Trong khi đó, người già thường đến từ bệnh lý tiến triển do quá trình thoái hóa tự nhiên của cơ thể như thoái hóa khớp, hẹp ống sống, loãng xương…
• Triệu chứng bệnh lý ở người trẻ thường rõ rệt hơn người cao tuổi.
• Khả năng đáp ứng điều trị, tốc độ phục hồi sau điều trị ở người trẻ cao hơn người già.

Người trẻ bị đau thần kinh tọa nên làm gì để cải thiện

Để cải thiện tình trạng bệnh lý này, người bệnh cần chủ động thăm khám và tuân thủ phác đồ điều trị từ bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời, điều chỉnh chế độ ăn uống, vận động, sinh hoạt phù hợp, có thể bao gồm: (2)

1. Chế độ nghỉ ngơi khoa học

Nghỉ ngơi đầy đủ giúp giảm cảm giác khó chịu do đau thần kinh tọa gây ra. Trong thời gian này, người bệnh nên hạn chế các loại vận động mạnh, nguy cơ tác động tiêu cực lên bộ phận bị ảnh hưởng, tránh làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh lý.

2. Thực hiện các bài tập giãn cơ và yoga tốt cho cột sống

Bên cạnh nghỉ ngơi, khi cơn đau thuyên giảm, người bệnh cũng nên tích cực vận động nhẹ, thực hiện một số bài tập giãn cơ cột sống – thắt lưng nhằm tăng cường lưu thông máu, cải thiện sự ổn định và tính linh hoạt cho cơ xương khớp, từ đó hỗ trợ tối ưu hiệu quả điều trị.

3. Giữ tư thế đúng khi học tập, làm việc

Duy trì tư thế ngồi tốt cho người đau thần kinh tọa trong khi học tập, làm việc, sinh hoạt giúp giảm áp lực lên dây thần kinh tọa bị ảnh hưởng, giúp quá trình phục hồi sức khỏe diễn ra thuận lợi hơn.

4. Sử dụng thiết bị hỗ trợ cải thiện tư thế

Trường hợp người bệnh gặp khó khăn trong việc duy trì tư thế đúng, có thể tham vấn bác sĩ chuyên khoa các thiết bị hỗ trợ điều chỉnh tư thế như đai lưng, đệm ghế… để hỗ trợ cải thiện và hình thành thói quen ngồi, đứng, đi lại, vận động đúng tư thế.

5. Tránh bưng bê vật nặng sai tư thế

Khi bưng bê vật nặng, người bệnh cần duy trì tư thế thẳng lưng, để đồ vật gần cơ thể, từ từ duỗi thẳng chân để đứng lên, tuyệt đối không khom lưng, chúi người về phía trước quá mức.

6. Cải thiện chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ, duy trì sức khỏe cơ xương khớp, góp phần tối ưu hiệu quả điều trị đau thần kinh tọa ở người trẻ. Người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống đảm bảo khoa học, có thể cân nhắc thêm các nhóm thực phẩm tốt cho sức khỏe cơ xương khớp dưới đây vào thực đơn dinh dưỡng hằng ngày:

• Rau lá xanh: bông cải xanh, cải bó xôi…
• Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, diêm mạch, bánh mì nguyên cám…
• Cá béo: cá hồi, cá thu, cá ngừ…
• Các loại hạt: hạnh nhân, hạt óc chó…
• Các loại trà: trà đen, trà xanh, trà ô long…

Phòng ngừa đau thần kinh tọa ở người trẻ như thế nào?

Để phòng ngừa bệnh lý này, cần lưu lưu ý:

• Tích cực tập thể dục thể thao hằng tuần, chuyên gia khuyến nghị mỗi người nên duy trì thói quen tập thể dục tối thiểu 150 phút/tuần.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, ăn đủ bữa, đúng giờ, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu, hạn chế thực phẩm nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
• Đi ngủ sớm, ngủ đủ giấc, sắp xếp các khoảng nghỉ ngắn trong suốt quá trình làm việc, học tập.
• Tránh thuốc lá, bia rượu cùng các chất kích thích có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Hình thành thói quen khám sức khỏe định kỳ khoảng 1 – 2 lần/năm.

Như vậy, thông tin về nguyên nhân, cách cải thiện và biện pháp phòng ngừa đau thần kinh tọa ở người trẻ đã được đề cập trong bài viết. Nếu gặp các triệu chứng liên quan đến bệnh lý đau thần kinh tọa, người trẻ cần được can thiệp điều sớm và đúng cách tại các bệnh viện uy tín để đảm bảo phục hồi tốt, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện rủi ro không mong muốn.