Bà bầu ăn rau muống được không là vấn đề khá được quan tâm trong quá trình xây dựng thực đơn cho bà bầu. Rau muống là một trong những loại rau quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt, mặc dù có nhiều công dụng cho sức khỏe nhưng nếu tiêu thụ sai cách có thể gây hại cho sức khỏe, nhất là những đối tượng không nên ăn nhiều loại rau này. Vậy bà bầu có ăn được rau muống không và cần lưu ý những gì? ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ cụ thể trong bài viết dưới đây.

Giá trị dinh dưỡng của rau muống

Trước khi đến với phần giải đáp mẹ bầu ăn rau muống được không, mẹ cần nắm được lợi ích dinh dưỡng mà rau muống đem lại. Rau muống tuy là thực phẩm dân dã, dễ chế biến, giá tình thấp nhưng lại chứa đựng “kho dinh dưỡng” quý giá cho sức khỏe.

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), tiêu thụ 100g rau muống sẽ cung cấp cho cơ thể khoảng 19 kcal. Thành phần dinh dưỡng nổi bật trong rau muống phải kể đến vitamin A, vitamin C, folate (vitamin B9), sắt và magie. Cụ thể, thành phần và hàm lượng dinh dưỡng chứa trong 100g rau muống như sau:

Có thể thấy, rau muống chứa đựng nguồn dinh dưỡng quý giá, bổ sung rau muống vào chế độ ăn giúp cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, có một số nhóm đối tượng không nên ăn rau muống và nếu chế biến sai cách sẽ làm tăng các hệ lụy đến sức khỏe. Vậy bà bầu có được ăn rau muống không?

Bà bầu ăn rau muống được không?

Bà bầu có thể ăn rau muống nhưng cần ăn đúng cách và điều độ. Rau muống chứa nhiều acid folic, kali và canxi, rất tốt cho mẹ bầu vì giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi, giảm nguy cơ chuột rút và đau cơ khi tăng cân nhanh trong thai kỳ.

Rau muống được đánh giá là thực phẩm có lợi cho phụ nữ mang thai nhờ cung cấp nhiều chất xơ, ít calo và không chứa cholesterol, giúp phòng tránh thừa cân cũng như các bệnh mạn tính liên quan. Loại rau này còn giàu sắt và canxi, góp phần tạo máu và phát triển hệ xương, đồng thời hỗ trợ ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh nguy hiểm như nứt đốt sống, vô sọ hay hở hàm ếch. Vì vậy, khi được đưa vào chế độ ăn hợp lý và an toàn, đây là lựa chọn giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe ổn định và bảo vệ sự phát triển toàn diện cho thai nhi.

Như vậy, với thắc mắc bà bầu ăn được rau muống không, tất nhiên là có nhưng cần chế biến đúng cách để đảm bảo an toàn trong thai kỳ. Nên chọn rau muống có nguồn gốc rõ ràng, rửa sạch, ngâm nước muối pha loãng và nấu chín kỹ trước khi ăn để tránh những nguy cơ như nhiễm ký sinh trùng hoặc hóa chất độc hại. Khi được tiêu thụ đúng cách, rau muống sẽ cung cấp nhiều dinh dưỡng quý giá cho bà bầu.

Lợi ích của rau muống đối với bà bầu

Bác sĩ Tùng chia sẻ, bà bầu ăn rau muống rất tốt vì loại rau này chứa nhiều vitamin như vitamin A, vitamin C, folate (vitamin B9)… cùng nhiều khoáng chất thiết yếu như sắt, canxi, magie… Tất cả những dưỡng chất đó đều được Viện Dinh dưỡng Quốc giá khuyến cáo bà bầu nên tiêu thụ mỗi ngày trong suốt thai kỳ để duy trì thai kỳ khỏe mạnh.

Với “kho tàng” dinh dưỡng quý giá, bổ sung rau muống vào thực đơn ăn uống giúp bà bầu:

1. Hỗ trợ thai nhi phát triển toàn diện

Vitamin A rất cần thiết cho quá trình hình thành, tăng trưởng, biệt hóa và hoàn thiện mọi tế bào của thai nhi, bao gồm quá trình hình thành cơ quan nội tạng, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, hệ thống xương khớp và hệ miễn dịch. Rau muống lại rất giàu vitamin A, do đó bà bầu ăn rau muống sẽ giúp hỗ trợ thai nhi phát triển toàn diện và tối ưu.

2. Ngăn ngừa bệnh thiếu máu

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, khoảng 41.8% bà bầu trên toàn thế giới mắc phải căn bệnh thiếu máu, trong đó khoảng 50% bà bầu thiếu máu do thiếu sắt, 11% thiếu máu do thiếu folate. Việc bổ sung sắt và folate hàng ngày trong thai kỳ giúp bà bầu giảm đến 70% nguy cơ bị thiếu máu từ mọi nguyên nhân, và giảm được 57% nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt. Trong khi đó, rau muống là loại rau rất giàu sắt và folate. Bổ sung rau muống vào chế độ ăn giúp bà bầu ngăn ngừa được các triệu chứng của thiếu máu.

3. Ngăn ngừa dị tật bẩm sinh

Bổ sung đầy đủ folate trước và trong thai kỳ được chứng minh giúp ngăn ngừa các dị tật ống thần kinh bẩm sinh như tật nứt đốt sống hoặc vô sọ, tật hở hàm ếch… Trong 100g rau muống chứa đến 57 µg folate, tương đương 14% nhu cầu folate được khuyến nghị hàng ngày. Do đó, ăn rau muống có thể giúp bà bầu ngăn ngừa được phần nào các dị tật bẩm sinh cho thai nhi.

4. Ngăn ngừa suy dinh dưỡng bào thai

Cũng theo WHO, việc bổ sung sắt và folate hàng ngày trong thai kỳ có thể giúp bà bầu ngăn ngừa được tình trạng suy dinh dưỡng bào thai (thai nhi nhẹ cân), tức là trẻ sơ sinh sinh ra có cân nặng nhẹ hơn 2.5kg mặc dù sinh đủ tháng. Tiêu thụ rau muống khi mang thai giúp bà bầu duy trì được sức khỏe cũng như giúp trẻ sơ sinh có cân nặng đạt chuẩn khi sinh.

5. Giảm nguy cơ sảy thai hay sinh non

Sinh non được định nghĩa là tình trạng nhau thai bong sớm, khiến bà bầu chuyển dạ ngoài ý muốn và sinh con trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Trẻ sinh non có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe hơn so với trẻ sinh đủ tháng.

Theo nghiên cứu, bổ sung đầy đủ folate khi mang thai có thể giúp bà bầu giảm tới 28% nguy cơ sinh non. Rau muống lại chứa rất nhiều folate, vì thế bổ sung rau muống trong thai kỳ có thể giúp bà bầu giảm được phần nào nguy cơ sảy thai và sinh non.

6. Hỗ trợ chống oxy hóa và kháng viêm

Bác sĩ… cho biết, chất chống oxy hóa là những hợp chất có khả năng kháng viêm và vô hiệu hóa sự tấn công của các tế bào gốc tự do. Trong rau muống chứa nhiều hợp chất polyphenols – hợp chất chịu trách nhiệm cho khả năng chống oxy hóa và chống viêm. Nhờ đó, ăn rau muống có thể giúp bà bầu ngăn ngừa các biến chứng thai kỳ nguy hiểm do oxy hóa gây ra như tiền sản giật, sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân… Bà bầu có thể tìm thấy hợp chất chống oxy hóa và chống viêm đó ở phần lá và thân của rau muống.

7. Hỗ trợ xương chắc khỏe

Nếu canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương, magie là thành phần kích hoạt calcitonin – một loại hormone giúp cơ thể rút canxi từ máu vào xương, duy trì mật độ khoáng chất trong xương, giúp xương được chắc khỏe. Trong số các loại rau xanh, rau muống chứa nhiều canxi và magie nhất, trong 100g rau muống chứa đến 77 mg canxi và 71 mg magie. Do đó, ăn rau muống đúng cách có thể giúp thai nhi phát triển kích thước đạt chuẩn và bà bầu giảm nguy cơ bị loãng xương sau sinh.

8. Giảm nguy cơ bị táo bón và bệnh trĩ ở bà bầu

Rau muống bà bầu ăn được không? Dĩ nhiên là được. Ngoài hỗ trợ cho sự phát triển tối ưu của thai nhi, thành phần dinh dưỡng có trong rau muống còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho bà bầu, trong đó phải kể đến hàm lượng chất xơ cao giúp ngăn ngừa táo bón và bệnh trĩ ở bà bầu.

Táo bón là một trong những nỗi khiếp sợ của bà bầu. Theo thống kê, táo bón là tình trạng khá phổ biến ảnh hưởng đến 38% bà bầu trên toàn thế giới. Ăn rau muống giúp cơ thể bà bầu được cung cấp lượng chất xơ dồi dào, giúp kích thích nhu động ruột, nhuận tràng, ngăn ngừa đầy hơi, khó tiêu và táo bón. Bà bầu đi ngoài dễ dàng hơn, từ đó cũng giảm được nguy cơ bệnh trĩ, nhất là vào những tháng cuối thai kỳ khi thai nhi tăng kích thước có thể chèn ép ổ bụng khiến bà bầu táo bón thường xuyên hơn.

9. Tăng cường hệ miễn dịch

Hàm lượng vitamin A có trong rau muống giúp bà bầu tăng cường sản sinh kháng thể IgA, giúp củng cố khả năng miễn dịch ở niêm mạc và màng nhầy, chính là tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể để chống lại sự xâm nhập của mầm bệnh. Vì thế, ăn rau muống giúp mẹ tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh thường gặp như sốt, ho, cảm cúm… do nhiễm trùng hoặc nhiễm khuẩn.

10. Giảm nguy cơ đái tháo đường thai kỳ

Rau muống có tác dụng hỗ trợ hạ đường huyết, giúp bà bầu không bị tăng cân quá nhanh, giảm nguy cơ bị mắc các bệnh lý trong thai kỳ như đái tháo đường, tăng huyết áp hoặc tim mạch.

11. Cải thiện làn da

Thai nhi sẽ phát triển mạnh mẽ về kích thước trong giai đoạn cuối thai kỳ khiến da bụng của bà bầu căng rạn, dễ nứt nẻ. Trong rau muống chứa vitamin A và vitamin C giúp tăng cường sản sinh collagen, hỗ trợ cải thiện độ đàn hồi của làn da, giảm tình trạng rạn da phổ biến trong thai kỳ.

12. Tốt cho mắt

Hàm lượng cao vitamin A có trong rau muống giúp thai nhi phát triển tốt thị lực, giảm những nguy cơ bị rối loạn thị giác và đục thủy tinh thể trong thai kỳ. Bên cạnh đó, vitamin A là một thành phần của Rhodopsin – một loại protein thụ cảm ánh sáng giúp bà bầu nhìn rõ trong điều kiện ánh sáng yếu. Vì thế, bà bầu ăn rau muống có thể giúp hạn chế tình trạng quáng gà có thể gây vấp ngã hoặc tai nạn không đáng có khi mang thai.

13. Giảm triệu chứng đau cơ, chuột rút

Khi mang thai, tình trạng tăng cân quá nhanh có thể khiến bà bầu bị thiếu hụt khoáng chất dẫn đến mất cân bằng điện giải, gây ra những triệu chứng như căng cơ và chuột rút. Chẳng hạn, thiếu kali khiến bà bầu bị phù nề, sưng mắt cá chân và đau cơ khi di chuyển; thiếu canxi khiến bà bầu bị hạ canxi máu, gây ra những cơn tê bì chân tay thậm chí là cơn co giật, chuột rút mất kiểm soát.

Trong rau muống chứa hàm lượng kali và canxi dồi dào, có thể giúp bà bầu ngăn ngừa tình trạng rối loạn điện giải, giảm nguy cơ bị đau cơ và chuột rút khi mang thai, đặc biệt là trong giai đoạn sau của thai kỳ.

Những lưu ý quan trọng bà bầu cần nhớ khi ăn rau muống

Bà bầu có ăn rau muống được không? Câu trả lời là có, nhưng cần ăn đúng cách để mang lại giá trị dinh dưỡng tối ưu và không gây hại cho sức khỏe. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, bà bầu chỉ nên tiêu thụ một ngày khoảng 240g trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu thai kỳ); 320g trong tam cá nguyệt thứ hai và 400g trong tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ), tính cho tất cả các loại rau bao gồm cả rau muống.

Bác sĩ Tùng khuyến cáo, bà bầu chỉ nên ăn rau muống 2-3 lần/tuần, mỗi lần không quá 240g rau. Không được ăn quá nhiều các món ăn chứa loại rau này trong một lần hoặc ăn liên tục trong nhiều ngày để tránh tình trạng rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy.

Bên cạnh đó, bà bầu không được ăn rau muống sống hoặc chưa được nấu chín kỹ bởi có thể bị đầy bụng, đau bụng hoặc dị ứng. Nguyên nhân bởi trong rau muống có một loại ký sinh trùng sán lá ruột lớn (tên khoa học là Fasciolopsis buski). Khi vào cơ thể người, Fasciolopsis buski nở và phát triển, gây ra những cơn đau bụng nhẹ và các triệu chứng như tiêu chảy, dị ứng hoặc gây ra các bệnh mạn tính như xơ gan, suy gan, bệnh ở túi mật…

Rau muống là loại rau quen thuộc nhưng thường bị canh tác tràn lan, dễ lạm dụng thuốc trừ sâu hoặc trồng ở nguồn nước ô nhiễm, khiến nguy cơ tồn dư hóa chất và ký sinh trùng tăng cao. Khi ăn sống hoặc nấu chưa chín, trứng giun có thể theo thức ăn xâm nhập đường ruột, lan vào máu rồi gây hại cho nhiều cơ quan. Với phụ nữ mang thai, việc ngộ độc hoặc phản ứng dị ứng từ thực phẩm này có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi, do đó cần chọn nguồn rau an toàn và chế biến kỹ trước khi sử dụng.

Để đảm bảo sức khỏe cũng như hấp thụ tối ưu giá trị dinh dưỡng của rau muống, bà bầu cần đảm bảo rửa sạch từng ngọn rau muống, ngâm nước muối loãng, rửa sạch sau nhiều lần bằng nguồn nước sạch rồi để ráo nữa, cho vào túi bảo quản trong tủ lạnh vài ngày trước khi chế biến. Cách làm này giúp lượng thuốc có trong rau muống được phân hủy bớt.

Tóm lại, bà bầu ăn rau muống có tốt không? Rất tốt nhưng bà bầu cần ghi nhớ những lưu ý sau để đảm bảo dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe, gồm:

• Chọn mua rau đạt chuẩn: Nên chọn mua rau muống chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đầy đủ các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm như Vietgap hoặc Organic.
• Chọn rau muống có màu tự nhiên: Nên chọn rau muống có màu xanh đậm tự nhiên, không nên chọn rau có màu lá quá tươi xanh bởi rau có màu xanh tươi rói, thân và lá không có vết đục khoét của sâu ăn lá… có thể là rau đã được phun thuốc trừ sâu, có thể chứa nhiều hóa chất hơn bình thường.
• Ưu tiên chọn rau cọng nhỏ: Rau muống cọng nhỏ khi ăn sẽ giòn ngon hơn, do đó bà bầu không nên chọn loại cọng to.
• Rửa sạch rau muống: Nên rửa sạch rau muống nhiều lần bằng nguồn nước sạch, tốt hơn nên ngâm trong nước muối loãng, rửa sạch rồi để ráo, có thể cho vào túi bảo quản trong ngăn mát vài ngày trước khi ăn để hóa chất trong rau được phân hủy bớt.
• Quan sát nước rửa rau: Nếu khi rửa rau bà bầu thấy bong bóng nổi lên nghĩa là rau bị nhiễm hóa chất, tuyệt đối không nên ăn loại rau này.
• Quan sát nước luộc rau: Mặc dù đã rửa sạch rau, nhưng khi nấu lên nước luộc rau còn nóng có màu xanh nhạt, nguội dần có màu đen hoặc vẩn đục chắc chắn đây là rau muống không sạch, bà bầu cũng không nên ăn loại rau này.

Mặc dù có nhiều công dụng cho sức khỏe nhưng bà bầu không nên ăn quá nhiều rau muống, cần kết hợp thêm nhiều loại thực phẩm khác để chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng các nhóm chất. Bà bầu có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn thêm các loại rau giàu dinh dưỡng khác tốt cho thai kỳ.

Rau muống giúp bổ sung chất xơ và khoáng chất, nhưng không phải loại rau nào cũng phù hợp với thai kỳ. Nếu mẹ quan tâm đến việc bầu ăn rau ngót được không, việc hiểu rõ đặc tính của loại rau này sẽ giúp xây dựng thực đơn an toàn và cân đối hơn.

Rau muống vốn giàu sắt, canxi và vitamin, hỗ trợ phòng ngừa thiếu máu cũng như giảm táo bón trong thai kỳ. Tuy nhiên, để tận dụng lợi ích mà vẫn an toàn cho mẹ và bé, việc lựa chọn nguồn thực phẩm sạch và chế biến đúng cách là yếu tố then chốt. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ bầu được bác sĩ dinh dưỡng xây dựng thực đơn cá nhân hóa, kết hợp theo dõi sức khỏe toàn diện. Nhờ đó, thai phụ vừa duy trì chế độ ăn phong phú, vừa an tâm về chất lượng dinh dưỡng và sự phát triển của thai nhi.

Bà bầu ăn rau muống được không là thắc mắc thường gặp khi xây dựng thực đơn thai kỳ. Loại rau này mang lại nhiều lợi ích như bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa, phòng ngừa táo bón. Tuy nhiên, nếu ăn sống hoặc không rửa kỹ, nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, hóa chất tồn dư có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và thai nhi. Vì vậy, việc sử dụng cần gắn với nguyên tắc chọn rau sạch, chế biến chín và ăn điều độ, từ đó vừa đảm bảo giá trị dinh dưỡng vừa hạn chế rủi ro.