Bí mật hầm Thái Hồ – công trình ngầm đầy tham vọng của Trung Quốc

Điểm đến gây “sốt” trên mạng xã hội – đường hầm Thái Hồ (Taihu Tunnel) – thu hút đông đảo du khách nhờ hệ thống đèn LED đổi màu liên tục bên trong đường hầm và nhà chờ hình ốc ngọc bích độc đáo nổi trên mặt nước.

Là tuyến cao tốc thứ hai nối Thượng Hải và Nam Kinh, đường hầm Thái Hồ không chỉ giúp giảm tải giao thông mà còn góp phần tăng 50% lượng khách du lịch đến các khu danh thắng nổi tiếng như Lingshan và Vịnh Nianhua. Công trình được ví như “tuyến du lịch đặc biệt”.

Với tổng chiều dài 10,79 km, đường hầm là hạng mục trọng điểm của tuyến cao tốc Tô Châu – Vô Tích – Trường Nam. Công trình chính thức thông xe vào ngày 30/12/2021, trở thành một trong những đường hầm dưới nước dài nhất Trung Quốc.

Kỹ thuật xây dựng sáng tạo

Hồ Thái Hồ là hồ nước ngọt lớn thứ ba Trung Quốc, có hơn 50 dòng sông đổ vào và chảy ra. Trải qua hàng nghìn năm kiến tạo địa chất, đáy hồ tích tụ nhiều lớp bùn sét dày đặc, khiến phương pháp khoan đào truyền thống (như khoan hầm bằng khiên) không thể áp dụng.

Sau khi khảo sát kỹ lưỡng, đội ngũ kỹ thuật quyết định dùng phương pháp đê quây (cofferdam) – tức là xây tường chắn để tạo ra một khu vực khô ráo giữa lòng hồ, biến mặt hồ thành “đất liền” tạm thời để thi công.

Để không ảnh hưởng đến hoạt động hàng hải, công trình chia tuyến đường hầm dài 10 km thành 9 đoạn đê quây. Sau khi hoàn thành từng đoạn, đội thi công lại lấp đất, bơm nước khôi phục nguyên trạng mặt hồ.

Đoạn Mã Sơn (Mashan) của đường hầm sử dụng một lượng bê tông khổng lồ, lên đến 1 triệu mét khối, với phần sâu nhất nằm 20 mét dưới đáy hồ. Vì nằm hoàn toàn dưới nước nên việc chống thấm là yêu cầu cực kỳ quan trọng. Để đảm bảo điều này, các kỹ sư đã đưa ra nhiều giải pháp sáng tạo trong xây dựng.

Một nhóm nghiên cứu chuyên biệt đã được thành lập để giải quyết các vấn đề thường gặp của bê tông khi thi công với khối lượng lớn trong điều kiện thời tiết nóng. Nhóm này đã tìm ra các cách để hạn chế nứt nẻ và lỗi bên trong khối bê tông, đồng thời cải thiện độ mịn và thẩm mỹ của bề mặt bê tông sau khi hoàn thành.

Để bê tông không bị quá nóng trong quá trình đông kết (vốn có thể gây nứt), nhóm thi công đã sử dụng máy làm đá để làm mát hỗn hợp bê tông, giúp kiểm soát nhiệt độ tốt hơn. Ngoài ra, họ còn tích hợp các sợi quang mỏng bên trong bê tông để theo dõi nhiệt độ và độ rung theo thời gian thực, giúp kiểm soát chất lượng thi công chính xác và kịp thời.

Không dừng lại ở đó, khu vực sản xuất vật liệu thép và các bộ phận bê tông được tự động hóa và ứng dụng công nghệ cao, sử dụng robot để phân loại và gia công. Điều này không chỉ giúp giảm sức lao động thủ công, mà còn tăng độ chính xác của sản phẩm. Đồng thời, một trạm trộn bê tông khép kín, hiện đại, kết hợp công nghệ số, máy móc cơ khí và trí tuệ nhân tạo cũng được xây dựng.

Chính nhờ vào những công nghệ này, dự án đã đào tạo được đội ngũ kỹ sư và công nhân có tay nghề cao, hướng tới thi công đạt chuẩn công nghiệp hiện đại.

Ưu tiên bảo vệ sinh thái

Khu vực thi công gần hồ Thái Hồ là vùng sinh thái đa dạng với 15 loài cá, động thực vật phù du phong phú, và là nơi nuôi trồng thủy sản truyền thống. Trên bờ, dự án nằm sát Khu du lịch quốc gia Thái Hồ – Vô Tích, nơi có mật độ phủ xanh tới 70% và hai điểm du lịch.

Để không làm tổn hại đến môi trường sinh thái, đội thi công lắp đặt băng chuyền vận chuyển vật liệu hình chữ V dài hơn 700m và cao 6m, giúp chuyển cát đá từ bến tạm đến trạm trộn cách đó 200m. Hệ thống phun sương từ bốn khẩu đại bác nước giúp hạn chế bụi trong quá trình bơm vào các silo.

Công trình còn sử dụng vỏ thép bọc ngoài khi đóng cọc nhằm giảm tiếng ồn và tác động môi trường. Nước thải dầu mỡ và nước từ khu sửa chữa máy móc được thu gom và xử lý tập trung, không xả thải ra hồ.

Ngoài ra, nhóm thi công còn chủ động tổ chức dọn rác trắng quanh khu vực hồ và cộng đồng lân cận, nhằm giảm thiểu tối đa ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và nguồn lợi thủy sản.

Đường hầm Thái Hồ đi vào hoạt động góp phần giúp tuyến cao tốc Tô Châu – Vô Tích – Trường Nam kết nối trực tiếp với các vành đai giao thông của ba thành phố lớn. Công trình này không chỉ giúp phát triển mạng lưới giao thông vùng Thượng Hải – Nam Kinh, mà còn trở thành động lực mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của toàn khu vực đồng bằng sông Dương Tử.