Gần 30 vạn robot Trung Quốc đang cố gắng “cứu rỗi” quốc gia dân số già, thiếu hụt nhân công

Trung Quốc đang củng cố vị thế siêu cường sản xuất bằng làn sóng tự động hóa quy mô lớn. Năm 2024, các nhà máy trên khắp đất nước đã lắp đặt tới 295.000 robot công nghiệp mới, chiếm hơn một nửa tổng số robot toàn cầu, theo Báo cáo Robot Thế giới 2025 của Liên đoàn Robot Quốc tế (IFR).

Sự bùng nổ robot diễn ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc tiếp tục sụt giảm năm thứ ba liên tiếp, giảm thêm 1,39 triệu người trong năm qua. Tuy nhiên, quốc gia này hiện sở hữu hơn 2 triệu robot đang hoạt động, dẫn đầu thế giới với khoảng cách lớn. Những cánh tay máy hàn khung ô tô, lắp ráp linh kiện điện tử hay vận chuyển hàng nặng đã trở thành lực lượng mới giúp bù đắp thiếu hụt nhân công trong xã hội già hóa.

“ Đó là xu hướng tất yếu rằng trong tương lai, các công việc đơn giản và lặp lại sẽ được thực hiện bởi robot, dù các nhiệm vụ mang tính sáng tạo và phức tạp vẫn cần đến trí tuệ con người ”, Giáo sư Gao Xudong tới từ Trường Kinh tế và Quản lý, Đại học Thanh Hoa, nhận định.

Ông cũng đồng thời khẳng định, nhờ nâng cao trình độ lao động và phổ cập công nghệ robot, ngành sản xuất Trung Quốc sẽ vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh toàn cầu.

Cùng thời điểm, số liệu IFR cho thấy Nhật Bản và Mỹ lần lượt đứng thứ hai và ba với 44.500 và 34.200 robot mới. Tổng số robot công nghiệp trên toàn cầu tăng 9% trong năm 2024, đạt gần 4,7 triệu thiết bị.

Bước đột phá tiếp theo sẽ tới từ robot hình người. Tháng 8 vừa qua, công ty Tiantai Robot tại Quảng Đông đã ký đơn hàng lớn nhất lịch sử ngành, lên tới 10.000 robot hình người, nhằm phục vụ lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi. Đây được xem là tín hiệu cho giai đoạn thương mại hóa quy mô lớn của công nghệ robot thế hệ mới.

Dù vậy, các chuyên gia cảnh báo Trung Quốc vẫn cần bổ sung nguồn nhân lực kỹ năng cao để vận hành, bảo trì và phát triển các hệ thống thông minh. Báo cáo của Trung tâm Thông tin Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc dự báo đến năm 2030, nước này có thể thiếu hụt tới 50 triệu lao động tay nghề cao và qua đó, đối mặt một thách thức lớn trong kỷ nguyên tự động hóa sâu rộng.