Google biến 2 tỷ smartphone thành ‘máy đo động đất’ toàn cầu

Từ năm 2021 đến 2024, Google tận dụng cảm biến chuyển động (accelerometer) trong các máy Android để tạo ra hệ thống phát hiện động đất quy mô toàn cầu.

Google đã tối ưu hóa thuật toán phát hiện động đất, giúp phân biệt rung lắc do động đất với các yếu tố khác như sấm sét hay rung động từ xe tải. Hệ thống hiện có thể phát hiện động đất từ xa ngoài khơi, và gửi cảnh báo trong vòng 6–15 giây sau khi phát hiện rung lắc.

Điểm khác biệt của hệ thống này đem lại nhiều ưu điểm vượt trội. Ví dụ như không cần máy đo địa chấn chuyên dụng, thay vào đó là số lượng lớn smartphone đang hoạt động. Cảnh báo tự động gửi tới người dùng, bao gồm tin nhắn khẩn cấp “TakeAction” khi xảy ra địa chấn mạnh.

Hệ thống được xác nhận đã phát hiện hơn 11.000 trận động đất và có độ chính xác tương đương với các trạm địa chấn tiêu chuẩn.

Các nhà khoa học của Google giải thích rằng hệ thống không dựa vào chất lượng từng thiết bị, mà vào tính đại chúng. Dữ liệu từ hàng triệu điện thoại được tổng hợp để định vị và phân tích chấn động. Thuật toán AI xử lý các khác biệt về địa chất vùng, cấu trúc tòa nhà và độ nhạy của từng dòng máy. Ngoài ra, dữ liệu được xử lý cẩn thận để đảm bảo quyền riêng tư – người dùng có quyền chọn không chia sẻ.

Giới chuyên gia địa chấn đánh giá hệ thống là “ấn tượng”. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng băn khoăn về tính minh bạch và chính xác của thuật toán và dữ liệu thô của Google đem lại. Bên cạnh đó, các cơ quan nhà nước cần được tiếp cận đầy đủ thông tin nếu muốn sử dụng hệ thống này trong cảnh báo chính thức.

Trong giai đoạn 2021–2024, Google đã triển khai hệ thống cảnh báo động đất qua điện thoại Android tại 98 quốc gia, với hơn 2,5 tỷ thiết bị tham gia. Hiện tại, Google đang tập trung triển khai tại các quốc gia có nguy cơ động đất cao nhưng thiếu hệ thống cảnh báo sớm, như Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Philippines, Iran…. Hệ thống đã gửi hơn 790 triệu cảnh báo cho người dùng, tăng gấp 10 lần số người tiếp cận so với năm 2019.

Tại Mỹ, Google hợp tác với ShakeAlert để phân phối cảnh báo chính thức từ mạng lưới địa chấn quốc gia. Điều này cho thấy xu hướng kết hợp giữa công nghệ tư nhân và hạ tầng công cộng để tăng độ tin cậy.